طرح آمارگیری هزینه و درآمد خانوار با قدمتی ۵۰ ساله از مهمترین طرحهای آماری مرکز آمار ایران است. هدف کلی این طرح برآورد متوسط هزینه ها و درآمد یک خانوار شهری و یک خانوار روستایی در سطح کشور و استان ها است.
در سال ۱۳۹۱ تعداد خانوارهای آمارگیری شده در این طرح ۱۸۵۳۵ خانوار نمونه در نقاط شهری و ۱۹۶۵۷ خانوار نمونه در نقاط روستایی کشور است.
نگاهی به اهم نتایج طرح در سال ۱۳۹۱ در مناطق شهری و روستایی نشان می دهد متوسط کل هزینه های خالص سالانه یک خانوار شهری ۱۶۴ میلیون و ۲۸۱ هزار ریال بوده است که نسبت به رقم مشابه در سال قبل ۲۳.۸ درصد افزایش نشان می دهد.
از کل هزینه سالانه خانوار شهری ۴۴ میلیون و ۵۷۰ هزار ریال با سهم ۲۷.۱ درصد مربوط به هزینه های خوراکی و دخانی و ۱۱۹ میلیون و ۷۱۱ هزار ریال با سهم ۷۲.۹ درصد مربوط به هزینه های غیرخوراکی بوده است. در بین هزینه های خوراکی و دخانی، بیشتری سهم با ۲۴ درصد مربوط به هزینه گوشت و در بین هزینه های غیرخوراکی بیشترین سهم با ۴۶ درصد مربوط به مسکن بوده است.
در همین حال، متوسط درآمد اظهار شده سالانه یک خانوار شهری ۱۶۷ میلیون و ۲۴۱ هزار ریال بوده که نسبت به سال قبل ۲۸.۳ درصد افزایش داشته است. منابع تامین درآمد خانوارهای شهری نشان می دهد که ۲۷.۷ درصد درآمد از مشاغل مزد و حقوق بگیری، ۱۶۸ درصد از مشاغل آزاد کشاورزی و غیرکشاورزی و ۵۵۶ درصد از محل درآمدهای متفرقه خانوار تامین شته است.
۹۳ درصد از خانوارهای آمارگیری شده شهری از گاز لوله کشی، ۹۲ درصد از تلفن همراه و ۴۲ درصد از اتومبیل شخصی استفاده کرده اند. این ارقام برای سال ۱۳۹۰ به ترتیب ۹۲، ۹۰ و ۴۰ درصد بوده است. همچنین نحوه تصرف محل سکونت ۲۲ درصد از خانوارهای شهری، اجاری و رهنی است که در سال ۱۳۹۰ این رقم ۲۳ درصد بوده است.
گزارش مرکز آمار ایران میافزاید: متوسط کل هزینه خالص سالانه یک خانوار روستایی ۱۰۸ میلیون و ۱۸۸ هزار ریال بوده است که نسبت به سال قبل ۲۸.۸ درصد افزایش نشان می دهد.
از کل هزینه سالانه خانوار روستایی ۴۵ میلیون و ۷۹۶ هزار ریال با سهم ۴۲.۳ درصد مربوط به هزینه های خوراکی و دخانی و ۶۲ میلیون و ۳۹۱ هزار ریال با سهم ۵۷.۷ درصد مربوط به هزینه های غیرخوراکی بوده است.
در بین هزینه های خوراکی و دخانی بیشترین سهم با ۲۵ درصد سهم مربوط به هزینه آرد، رشته، غلات، نان و فرآورده های آن و در بین هزینه های غیرخوراکی، بیشترین سهم با ۲۸.۱ درصد مربوط به مسکن بوده است.
متوسط درآمد اظهار شده سالانه یک خانوار روستایی ۱۰۱ میلیون و ۲۸۱ هزار ریال بوده است که نسبت به سال قبل ۲۷ درصد افزایش داشته است. منابع تامین درآمد خانوارهای روستایی نشان می دهد که ۲۴.۹ درصد از مشاغل مزد و حقوق بگیری، ۲۸.۸ درصد از مشاغل آزاد کشاورزی و غیرکشاورزی و ۴۶.۴ درصد از محل درآمدهای متفرقه خانوار متفرقه خانوار تامین شده است.
۴۸ درصد از خانوارهای آمارگیری شده روستایی از گاز لوله کشی، ۸۱ درصد از تلفن همراه و ۲۲ درصد از اتومبیل شخصی استفاده کرده اند. این ارقام برای سال ۱۳۹۰ به ترتیب ۴۵، ۷۸ و ۲۰ درصد بوده است. همچنین نحوه تصرف محل سکونت ۵ درصد از خانوارهای روستایی، اجرای و رهنی است که در سال ۱۳۹۰ این رقم ۵.۲ درصد بوده است.