امیر محبیان: شاید گردش روزگار جلیلی را رئیس جمهور کند

امیر محبیان در سرمقاله امروز رسالت نوشت:
سعيد جليلي، دبير شوراي عالي امنيت ملي و كانديداي رياست جمهوري در اين دوره از انتخابات با طي مقدمات سياسي نه چندان زيادي در جايگاه كسب راي مردم براي انتخابات رياست جمهوري قرار گرفته است. تحليل موقعيت شخصي و جايگاه سعيد جليلي از اهميت بسيار زيادي برخوردار است، زيرا شرايط او را در موقعيتي قرار داده است كه احتمال دارد به نقطه عطف تلاش هاي همه جريانات اصولگرا تبديل شود.

سعيد جليلي، دبير شوراي عالي امنيت ملي و كانديداي رياست جمهوري در اين دوره از انتخابات با طي مقدمات سياسي نه چندان زيادي در جايگاه كسب راي مردم براي انتخابات رياست جمهوري قرار گرفته است.

تحليل موقعيت شخصي و جايگاه سعيد جليلي از اهميت بسيار زيادي برخوردار است، زيرا شرايط او را در موقعيتي قرار داده است كه احتمال دارد به نقطه عطف تلاش هاي همه جريانات اصولگرا تبديل شود.

نكاتي كه پيرامون سعيد جليلي قابل ذكر است:
۱. ظاهراً علاقه يا تلاشي خاص از سوي او براي كانديداتوري مشاهده نمي شد و برخلاف بعضي از كانديداها كه مي كوشيدند خود را به يگانه هدف اصولگرايان مبدل كنند او براي كسب اين هدف، حركتي خاص را انجام نداد و حتي اخباري دال بر عدم علاقه به كانديداتوري از سوي او شنيده مي شد. هرچند نگاهي به سايت حاميانش نشان دهنده آمادگي كامل آنها براي شروع مسابقه دارد.

توضيح:كانديداتوري سعيد جليلي در مجلس ششم دال بر تمايلات وي براي خروج از لاك درون گرايي و نيز ميل به ظهور در عرصه سياسي است.

۲. سابقه اجرايي او منحصر به حركت در مسير ادارات وزارت خارجه و نهايتاً دبيري شورايعالي امنيت ملي است. سابقه سياسي خاصي از وي گزارش نشده است.

۳. نوع رفتار و منش سياسي او بويژه با عنايت به گرايش هاي افراد نزديك به او، مبتني بر عدالت گرايي، آرمان گرايي و نيزساده زيستي مشاهده شده است، برخلاف بعضي از باورمندان به اين منش كه معمولاً روحيه مهاجم به خود مي گيرند، رفتار آرام و توام با حيا از وي مشاهده مي شود.

نقاط ضعف:
۱. سابقه اجرايي كم: اين نقطه ضعفي است كه بر آن انگشت خواهند نهاد و ممكن است درآينده نيز او را با دشواري هايي در عمل مواجه كند.

۲. ديپلمات مآبي: گذراندن حدود بيست سال از تجربه سياسي و اداري در وزارت خارجه يا محيط هاي مشابه به رفتار فرد شكل داده و او را در سخن ملاحظه كار و البته سنجيده گو و در رفتار كند و محافظه كار مي گرداند. اين خصلت ممكن است در مديريت اجرايي كه بايد تصميمات به لحظه و قاطع باشد، دشواري هايي براي او ايجاد كند و عملاً مديريت او را فاقد قاطعيت لازم گرداند.

۳. روابط عمومي غيرفعال: شخصيت كمرو و تا حدودي خجالتي كه از سعيد جليلي به نمايش درآمده است، تا حدودي حكايت از خصلت غيرفعال او در مواجهه با افكار عمومي و محيط دارد. اين خصوصيت كاملاً در ضديت با خصلت هاي سياستمداران عرفي است. افراد خجالتي و كمرو معمولاً در دو وضعيت قرار مي گيرند يا در حالت گارد دائمي و فاصله گيري با ديگران قرار گرفته و يا در روابط به دليل عدم ابراز صريح نظرات و تلاش براي عدم مواجهه با ديگران، به نوعي تحت مديريت افراد جنجالي يا محيط قرار مي گيرند . از لحاظ رواني در سعيد جليلي خصلت مهاجم گري براي هدايت ديگران ديده نشده و فاقد خصلت «رهبري محيط» ارزيابي مي شود.

۴. عدالت گرايي غيراجرايي: از مجموعه شعارهاي عدالت گرايانه سعيد جليلي (كه البته از منظر نگارنده بسيار ارزشمند مي باشد) نوعي كلي گويي و تفلسف مشاهده مي شود كه متاسفانه خصلت بسياري از عدالت گرايان است. آنها از عدالت به مثابه يك آرمان سخن مي گويند ولي راهكاري اجرايي عرضه نمي دارند. خاصه آنكه عدالت در مهم ترين و عيني ترين جلوه خود رويكردي اقتصادي دارد كه در حوزه تخصص و آگاهي سعيد جليلي نيست.

۵. شناخت اندك جامعه از او: جامعه شناخت زيادي از سعيد جليلي ندارد.

نقاط قوت:
۱. جوان بودن: سعيد جليلي هنوز به پنجاه سال نرسيده است و از منظر سياسي و در عرف حكومتداري جوان تلقي مي شود.

۲. فقدان گذشته منفي: در محيطي كه هر سابقه اي در گذشته به مثابه ابزاري براي تخريب و تهاجم به كانديدا تلقي مي شود، فقدان سابقه جدي و اجرايي جليلي براي او نقطه قوتي در نظر گرفته مي شود و از امكان تخريب او مي كاهد.

۳. تصوير مثبت: از سيعد جليلي، علاوه بر اينكه تصويري منفي وجود ندارد، در ميان نيروهاي انقلابي به دلايلي چون سوابق جبهه و جانبازي و منش آرام و مودبانه و رويكرد ولايي او تصويري مثبت وجود دارد.
*
در مجموع هرچند به نظر مي رسد كه شرايط سعيد جليلي با سوابق و خصلت هاي مورد نياز رياست جمهوري بر حسب شناخت عرفي فاصله زيادي دارد ولي بعيد نيست كه شرايط و گردش روزگار فضا را به گونه اي رقم زند، كه سعيد جليلي نيز برخلاف محاسبات اوليه وحتي استنكاف خود ؛ در جايگاه سكانداري مديريت اجرايي كشور قرار گيرد.