آیا مذاکرات آلماتی محکوم به شکست است؟

انتخاب: امروز و دیروز در آلماتی دور تازه مذاکرات در باره مسأله هسته ای ایران بین ایران و گروه ۵ + ۱ میانجی های بین المللی ( پنج عضو دائمی شورای امنیت سازمان ملل و آلمان» برگزار خواهد شد.
دیپلمات ها و کارشناسان سیاسی می گویند که نباید در انتظار نتایج جنجال برانگیز بود. با وجود این، آینده روند مذاکرات بین ایران و گروه ۵ + ۱ وابسته به مذاکرات آلماتی خواهد بود.
ولادیمیر ساژین، مفسر روسی در اینباره چنین می نویسد: گروه ۵ + ۱ ، هر چه بیشتر از «دیپلماسی گام به گام» مطرح شده توسط سرگی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه بهره می گیرد که بطور کلی مورد قبول تمام اعضای این گروه قرار گرفته است.
موضوع از این قرار است که در ازای برداشتن هر گام مثبت تهران، در رابطه با رفع لکه های سیاه برنامه هسته ای ایران ، امتیازی به ایران داده خواهد شد.
بنا به گزارش منابع خبری، در آلماتی بحث در باره معاملات معینی – با کاهش تحریم ها در عملیات بین المللی تجاری ایران با طلا و دیگر فلزات گران قیمت در عوض بستن مرکز غنی سازی اورانیوم « فردو» وجود دارد. این یک انگیزه مثبت است.
نکته منفی نیز مشاهده می شود. در صورت شکست مذاکرات، آمریکا تهدید می کند ضربه دیگری به اقتصاد ایران بزند. تحریم های مالی که در ماه های اخیر برقرار شدند در وهله اول معاملات با استفاده از دلار و تاحد کمتری ارزهای دیگر را در بر می گیرند. در صورت شکست مذاکرات، آمریکا تهدید می کند «دریچه های ممکن» برای انجام معاملات با « یورو» نیز را ببندد.
در مسکو امیدوارند که نتیجه مذاکرات مثبت باشد. سرگی ریابکوف ، معاون وزیر امور خارجه روسیه، متذکر شد که روسیه روی آن حساب می کند که طرف ایران با آمادگی بهتری از نقطه نظر امکان کمک به پروسه واقعی به آلماتی بیاید که با کمک آن بتوان پلاتفرم عمومی برای اتخاذ تصمیمات را لمس کرده و فقط به تکرار مواضعی نپرداخت که برای همگان بخوبی آشناست.
به این ترتیب، موضع گروه ۵ + ۱ بطور کلی مشخص است. حال باید دید هیأت نمایندگی ایران برای دیدار آلماتی چه چیزی تهیه دیده است؟
فقط در روز مذاکرات می توان بطور نهایی از این موضوع آگاه شد. قبل از آغاز مذاکرات اخبار زیادی در مورد فعالیت های هسته ای ایران منتشر شد. ابتدا اعلام شد که زمین شناسان ایرانی توانستند معدن غنی سنگ اورانیوم را پیدا کنند که برای رشد و توسعه برنامه هسته ای کشور لازم است.
سپس خبری دریافت شد دال بر اینکه تهران جاهایی برای ساخت ۱۶ نیروگاه برق اتمی را معین کرده است که با حساب ضربات هوایی احتمالی ساخته خواهند شد.
آژانس بین المللی انرژی اتمی از سوی خود ، درماه فوریه، مونتاژ ۱۸۰ سانتریفوژ از نوع » آی.آر-۲ ام» برای غنی سازی اورانیوم در کارخانه نطنز را اعلام کرد. روسیه در رابطه با این موضوع از ایران خواست کارهای غنی سازی اورانیوم را ، حداقل در زمان مذاکرات متوقف سازد. در آمریکا، آغاز کار در نطنز در رابطه با مونتاژ سانتیریفوژهای جدید را به عنوان یک اقدام تحریک آمیز تلقی کردند.
در تهران پیداست ، از نقطه نظر کاملاً متفاوتی در این مورد برخوردارند. ۲۵۲ از ۲۹۰ نماینده مجلس ایران، اعلامیه ای را به امضا رساندند که در آن آمده است در مذاکرات آلماتی باید توجه خاصی به حق استفاده از اورانیوم غنی شده برای اهداف صلح آمیز مبذول شود.
آیا مذاکرات آلماتی محکوم به شکست است؟
ولادیمیر یوسییف، مدیر مرکز تحقیقات اجتماعی – سیاسی روسیه در اینباره گفت: همه بخوبی می دانند که پیمان عدم گسترش سلاح هسته ای که ایران یکی از اعضای آن است ، فعالیت هسته ای صلح آمیز را ممنوع نمی کند. از این نقطه نظر نیازی به هیچگونه شناسایی مکمل از سوی هیچ طرفی نیست. مسأله در چیز دیگری است – در علنیت و تحت کنترل قرارداشتن فعالیت هسته ای ایران برای آژانس بین المللی انرژی اتمی و سازمان ملل. این علنیت فعلاً برای توضیح نهایی مسائل مورد اختلاف کافی نیست.
وی در ادامه مدعی شد: اینطور برداشت می شود که تهران به «اتلاف وقت» ادامه خواهد داد. به چه دلیل؟
پاسخ خیلی ساده است - انتخابات ریاست جمهوری در ماه ژوئن برگزار خواهد شد. در زمینه مبارزه شدید در بین نخبگان ایران بر سر دستیابی به کرسی ریاست جمهوری، اتخاذ هر گونه تصمیم سرنوشت سازی در رابطه با تغییر برخورد نسبت به برنامه هسته ای که در ایران موضوع غرور ملی است ، خودکشی سیاسی می باشد. به این دلیل می توان به احتمال ۱۰۰ درصد پیش بینی کرد که در آلماتی هیچگونه پیشرفت خاصی حاصل نخواهد شد و شکست کامل مذاکرات نیز کمتر محتمل است. زیرا، این پروسه برای همه لازم است.
آنهایی که صبورتر هستند می گویند: تا پاییز ، تامراسم تحلیف ریاست جمهوری در ایران و تشکیل کابینه جدید باید منتظر بود. اما آیا مخالفان دو آتشه ایران در اسرائیل و آمریکا صبر خواهند کرد؟ آنها مدتهاست که می گویند تا وقتی مذاکرات در جا بزند، برنامه هسته ای ایران به پیش می رود. با تغییر موضع هیأت نمایندگی ایران در مذاکرات با گروه میانجی ها و آژانس بین المللی انرژی اتمی می توان دلیلی برای رد این گفته ها بدست آورد. هرچند، اینک احتمال بروز چنین پیشرفتی ناچیز است.