نیتزان سادان کارشناس مسائل هایتک و تکنولوژی، مورخ هوانوردی و مفسر در زمینه تاریخ هوانوردی و جنگ هوایی اسرائیل، در گزارشی به یک دستاورد بزرگ نظامی ایران در حوزه پهپاد سازی اشاره کرده و آن را یک دستاورد فناوری بیسابقه معرفی میکند.
ترجمه بخشی از مطلب نیتزان سادان در روزنامه کالکالیست تقدیم مخاطبان میشود:
پهپاد جدید شاهد ۱۳۶B در تاریخ ۳۱ شهریور ۲۰۲۴ بر روی یک کامیون در مراسم رژه سالانه ارتش جمهوری اسلامی به مناسبت جنگ ایران و عراق رونمایی شد. اولین چیزی که برجسته شد، مسئله زیبایی شناسی است:
مهندسی هواپیماهای بدون سرنشین ایرانی معمولاً بسیار تمیز و ظریف است، در حالی که در اینجا چیزی داریم که به نظر می رسد یک هواپیمای جمبو جت است که قیافه ظاهری آن شبیه نهنگ ولگا است و دارد می گوید "خب، شما فقط یک بار زندگی می کنید".
اما این شکل، هدفی دارد: مهندسان ایرانی به شاهد ۱۳۶B چنان شکل باد کردهای دادهاند که سوخت زیادی را در خود نگه میدارد، سوختی برای برد ۴۰۰۰ کیلومتر کافی است.
اگر ایرانیها توانسته باشند پهپادی با چنین بردی ساخته باشند، این مسئله قطعا یک دستاورد فناوری بیسابقه است. در حال حاضر ۴۱ خانواده موشک کروز در جهان وجود دارد که فقط در دو تای آنها مدل هایی پیدا خواهید کرد که تا این حد پرواز می کنند و مهم است که به خاطر داشته باشید: هزینه داشتن چنین پهپادی تنها ده ها هزار دلار است، در حالی که هزینه موشک های کروز دوربرد صد برابر بیشتر است.
قبل از ادامه، باید تاکید کنیم که آنچه در رژه نمایش داده شد، بدون شک یک ماکت است. پس چگونه می دانیم که شاهد ۱۳۶B واقعاً تا این حد میتواند پرواز کند؟ مسئله طراحی آن است. طراحی آن قطعا پیمایش چنین مسافتی را ممکن میسازد. این پهپاد یک دم دوتایی H شکل دارد و سطح بلندی که در انتهای آن بالههای عمودی قرار گرفتهاند، بالابری را ایجاد میکند که به پهپاد کمک میکند با دور موتور کمتری در هوا بماند.
ایرانی ها در حال حاضر فناوری دارند که به یک پهپاد ارزان قیمت اجازه می دهد مسافت ۲۵۰۰ کیلومتری را بپیماید و وقتی یک بدنه پف کرده پر از سوخت به آن اضافه کنید، مطمئناً برد ۴۰۰۰ کیلومتر نیز امکان پذیر است.
جلوی پف کرده او احتمالاً بخشی از این دلیل است: این ویژگی پهپادهایی است که یک آنتن چند منظوره برای ارتباط یا اسکن اهداف حمل میکنند و احتمالا شاهد ۱۳۶b نیز به چنین مأموریتهایی فرستاده شود (مأموریت هایی با تاکید بر بهکارگیری تجهیزات داخل دماغه مذکور). اما در ساختار مرسوم پهپادهای انتحاری این دماغه وجود ندارد؛ در واقع ماهیت آن یک بمب بهرهمند از هدایت جی پی اس است. به این ترتیب، دماغه ممکن است تجهیزات سنسور و ناوبری، باتری و حتی بمب را در خود جای دهد و یا آنکه کل بدنه پهپاد به سوخت، سوخت و سوخت اختصاص یابد.