ورق گالوانیزه، که گاهی به نام آهن گالوانیزه نیز شناخته میشود، نوعی ورق فولادی است که به منظور افزایش مقاومت آن در برابر زنگزدگی و خوردگی، به روشهای خاصی تولید میشود. این ورقها معمولاً از طریق نورد سرد یا گرم تولید شده و سپس در یک فرآیند خاص به گالوانیزه تبدیل میشوند. در این فرآیند، یک لایه نازک از روی (Zn) بر روی سطح ورق کشیده میشود.
گالوانیزاسیون یا رویاندود کردن، به طرز چشمگیری مقاومت ورقهای فولادی را در برابر زنگزدگی افزایش میدهد. برای انجام این کار، روشهای متنوعی وجود دارد که هر کدام ویژگیها و کاربردهای خاص خود را دارند. در ادامه به بررسی این روشها خواهیم پرداخت. همچنین جهت خرید ورق گالوانیزه در مشهد و استعلام قیمت ورق گالوانیزه در مشهد میتوانید از طریق سایت تیک آهن اقدام نمایید.
هر نوع ورق فولادی ویژگیهای خاص خود را دارد و در بخشهای مختلف صنعت به عنوان بهترین گزینه شناخته میشود. بنابراین، انتخاب مناسبترین ورق فولادی برای کاربرد مورد نظر بسیار مهم است. از جمله مهمترین مزایای ورق گالوانیزه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
مقاومت بالا: ورقهای گالوانیزه دارای سختی و استحکام زیادی هستند.
نگهداری آسان: فرآیند تمیزکاری این ورقها به سادگی انجام میشود و نیاز به تلاش زیادی ندارد.
هزینههای پایین: هزینه ساخت و نگهداری ورق گالوانیزه نسبت به دیگر انواع ورقهای فولادی کمتر است.
با وجود مزایای متعدد ورق گالوانیزه، نکاتی نیز وجود دارد که باید قبل از استفاده از آنها مد نظر قرار گیرد. همچنین، جوشکاری این ورقها به دلیل تولید گازهای سمی و دود مضر، نیازمند مهارت و تجهیزات ویژه است که میتواند برای سلامتی جوشکار خطرناک باشد.
فرآیند گالوانیزاسیون ممکن است آلایندههایی را به هوا و آب آزاد کند که آسیب جدی به محیط زیست میزند. اگرچه ورقهای گالوانیزه قابلیت رنگآمیزی دارند، اما به دلیل وجود لایه روی، چسبندگی رنگ همیشه تضمینشده نیست و ممکن است با گذر زمان پوستهپوسته شود.
ورقهای گالوانیزه به دلیل وجود فلز روی، به طور کامل قابل بازیافت نیستند و فرآیند بازیافت آنها معمولاً پیچیده و پرهزینه است. در برخی موارد، ضخامت پوشش گالوانیزه در نقاط مختلف ورق یکنواخت نیست که میتواند منجر به خوردگی موضعی و کاهش طول عمر ورق گردد.
استفاده از ورقهای گالوانیزه در مصارف خاص، مانند تانکرهای آب آشامیدنی، به دلیل احتمال آلودگی آب، مناسب نیست. همچنین، در فرآیند گالوانیزاسیون ممکن است زوائد و برجستگیهایی بر روی سطح ورق ایجاد شود که نیاز به اصلاح دارند. با وجود این که ورقهای گالوانیزه از مقاومت بالایی برخوردارند، در برابر ضربههای شدید ممکن است آسیبدیدگی و ترک خوردگی را تجربه کنند. شکلدهی ورقهای گالوانیزه، به ویژه در خمهای تند، به دلیل لایه روی، دشوارتر از ورقهای فولادی معمولی است.
با وجود این معایب، ورقهای گالوانیزه به دلیل ویژگیهای مثبت زیادی همچون مقاومت بالا در برابر خوردگی، عمر طولانی و استحکام مناسب، در بسیاری از صنایع و ساختمانها کاربرد وسیعی دارند. انتخاب بین ورق گالوانیزه و سایر انواع ورقها به شرایط خاص و نیازهای هر پروژه بستگی دارد.
قیمت ورق گالوانیزه در مشهد به دلیل فرآیند پیچیده تولید و استفاده از مواد اولیه خاص، بالاتر از ورقهای فولادی معمولی است.
ورقهای فولادی با استفاده از روشهای مختلف گالوانیزه میشوند. هر یک از این روشها ویژگیهای خاصی به ورق میبخشند و برای کاربردهای متفاوتی مناسب هستند. چهار روش اصلی برای رویاندود کردن ورقهای فولادی عبارتند از:
1. روش الکتروگالوانیزه (Electrogalvanization)
در این روش، از جریانهای الکتریکی و محلول الکترولیتی سولفات روی استفاده میشود. ورقهای تولیدی با این شیوه معمولاً ضخامت کمتری دارند و به دلیل قابلیت رنگآمیزی بهتر، در صنایع حساس مانند خودروسازی به کار میروند.
2. روش گالوانیزه گرم یا حرارتی (HotDip Galvanizing)
این روش به عنوان گالوانیزاسیون کلاسیک نیز شناخته میشود. در این فرآیند، ورقهای فولادی به طور کامل در یک استخر پر از روی غوطهور میشوند. این روش به دلیل پیوند متالورژیکی بین فولاد و روی، از استحکام بالایی برخوردار است و به صرفه بودن آن نیز از دیگر مزایای آن است.
3. روش پیشگالوانیزاسیون (Pregalvanization)
این روش شباهت زیادی به گالوانیزه گرم دارد، با این تفاوت که در ابتدا ورق فولادی با یک مایع تمیز میشود. سپس ورق برای گالوانیزاسیون به صورت رفت و برگشتی در استخر روی قرار میگیرد. ورقهای پیشگالوانیزه معمولاً یکپارچگی بیشتری دارند.
4. روش گالوانیلینگ (Galvannealing)
این روش به دلیل زمانبر بودن و حساسیت بالای آن شناخته میشود. در این فرآیند، ورقهای فولادی ابتدا با روکشی از روی پوششدهی میشوند و سپس در کورههای گداخته قرار میگیرند. نتیجه این فرآیند، تولید ورقهای آلیاژی (آلیاژی از روی و آهن) خواهد بود.
با توجه به این روشها، انتخاب مناسبترین گزینه برای تولید ورق گالوانیزه بستگی به نیازهای خاص پروژهها و کاربردهای مختلف دارد.
فرآیند گالوانیزه کردن ورقهای فولادی در سه مرحله اصلی انجام میشود:
1. آمادهسازی سطح
چربیزدایی: ورقها با استفاده از محلولهای قلیایی و برسهای مخصوص شستشو داده میشوند تا تمامی چربیها، اکسیدها و آلودگیها از سطح آنها پاک شود.
شستشوی اولیه: پس از چربیزدایی، ورقها با آب تمیز شستشو میشوند تا از باقیمانده محلولهای قلیایی جلوگیری شود.
اسیدشویی: در صورت وجود زنگزدگی، ورقها به طور موقت در محلول اسید سولفوریک غوطهور میشوند و سپس دوباره با آب شسته میشوند.
فلاکسزنی: ورقها در محلول فلاکس رویآمونیوم کلرید غوطهور میشوند تا سطح آنها برای فرآیند گالوانیزاسیون آماده شود.
2. گالوانیزاسیون
حمام مذاب روی: ورقها در حمام مذاب روی با دمای تقریباً 450 درجه سانتیگراد غوطهور میشوند.
واکنش شیمیایی: روی مذاب با آهن سطح ورق واکنش نشان میدهد و یک لایه آلیاژی تشکیل میدهد که به استحکام ورق کمک میکند.
تشکیل لایه محافظ: پس از خارج شدن از حمام، روی سطح ورق با اکسیژن موجود در هوا واکنش میدهد و لایهای محافظ شامل اکسید روی و کربنات روی ایجاد میکند.
3. خنککاری و بازرسی نهایی
خنکسازی: ورقها به آرامی خنک میشوند تا از ترک خوردن لایه گالوانیزه جلوگیری شود و کیفیت آن حفظ گردد.
بازرسی کیفیت: ورقها از نظر کیفیت و ضخامت پوشش گالوانیزه بررسی میشوند تا اطمینان حاصل شود که استانداردهای لازم رعایت شدهاند.
برش و بستهبندی: در نهایت، ورقها به ابعاد مورد نظر برش داده شده و بستهبندی میشوند تا برای حمل و نقل آماده گردند.
این مراحل به دقت و با توجه به استانداردهای صنعتی انجام میشوند تا کیفیت نهایی ورق گالوانیزه تضمین شود.