توماس لیپمن نویسنده و کارشناس آلمانی بیش از سه دهه در مورد مسائل خاورمیانه و سیاست خارجی آمریکا نوشته است و متخصص در امور مربوط به روابط ایالات متحده و عربستان سعودی و روابط بین غرب و دنیای اسلام است. او پیش از این رئیس سابق دفتر خاورمیانه واشنگتن پست بوده است.
لیپمن در گفتوگو با خبرنگار ایلنا، در مورد واکاوی تمایل قدرتهای بزرگ به اعمال نفوذ بیشتر در سازمانهای بینالمللی در کنار نیاز به ارتقای اصل احترام متقابل و برابری تمام کشورها در نظام بینالمللی عنوان کرد: در مورد سازمانهای بینالمللی، ایالات متحده همان کاری را میکند که سایر کشورها انجام میدهند، از آنها استفاده میکند و زمانی که تصمیماتشان مفید و سازگار با منافع ملی آنها تلقی شوند، از آنها بهره میبرد، در غیر این صورت خیر.
وی افزود: مثال فعلی این مساله صدور کیفرخواست دادگاه کیفری بینالمللی علیه نتانیاهو است. چندین کشور اروپایی عضو دیوان کیفری بینالمللی گفتهاند که حکم بازداشت را اجرا نخواهند کرد، این تا حدی به این دلیل که آنها متحدان اسرائیل هستند، تا حدی هم به این دلیل که میبینند دیوان کیفری بینالمللی دیگر رهبران ملی را که آشکارا مسئول جنایاتی بیشتر از اسرائیل هستند را متهم نکرده است. مانند میانمار و اریتره. نکته قابل توجه اینکه ایالات متحده حتی عضو دیوان بین المللی کیفری نیست.
این کارشناس حوزه خاورمیانه در مورد دلایل عدم عضویت اسرائیل در ان پی تی و اینکه چرا قدرتهای بزرگ و سازمانهای بینالملل اسرائیل را وادار به پذیرش چهارچوب ها و محدودیتها در این زمینه نمیکنند، گفت: در مورد اسرائیل و معاهده منع گسترش تسلیحات هستهای، ایالات متحده چندین دهه عدم عضویت اسرائیل را پذیرفته است و مطمئناً اکنون تغییری نخواهد کرد، به ویژه به این دلیل که بسیاری از رهبران ارشد ایالات متحده بر این باورند که ایران به زودی به سلاح هستهای دست خواهد یافت!
وی در خصوص بازگشت ترامپ به قدرت و سیاستهای او در قبال ایران عنوان کرد: درباره سیاست ترامپ در قبال ایران، هنوز زود است که چیزی بگوییم. ترامپ اساساً به هیچ چیز یا کسی غیر از خودش اهمیتی نمیدهد و تیم جدید او (به غیر از روبیو) باندی از افراد بیکفایت هستند. البته روبیو هم یک فرد تندرو در مورد ایران است.
لیپمن درباره سیاستهای ترامپ در خاورمیانه گفت: افراد آگاه در ایالات متحده به خوبی میدانند که عربستان سعودی نسبت به چند سال پیش با ایران روابط بسیار بهتری دارد. آمریکاییها همچنین میدانند که آنچه اسرائیل در غزه انجام میدهد فشار شدیدی بر مصر، اردن و امارات برای قطع روابط خود با اسرائیل وارد میکند. تیم ترامپ تا توسعه یک سیاست منسجم برای مقابله با این مسائل، فاصله زیادی دارد.
وی در مورد طرح سناریوهایی در خصوص احتمال بروز جنگ جهانی سوم عنوان کرد: در مورد جنگ جهانی سوم، من نگران آن نیستم. متحدان ایالات متحده، حتی اعضای ناتو، نمیخواهند با سلاحهای هستهای روسیه روبرو شوند. متحدان روسیه هم نمیخواهند با سلاحهای هستهای آمریکا روبرو شوند.
این کارشناس حوزه منطقه گفت: اگر اکثر کشورها در این بازی تسلیحاتی شرکت نکنند، شاهد جنگ جهانی نخواهیم بود. این مساله، یعنی دکترین «تخریب مطمئن متقابل»، ۷۵ سال است که رقابت بین مسکو و واشنگتن را مدیریت میکند.
لیپمن درباره استاندارد دوگانه سازمانهای بینالمللی و کشورهای غربی در خصوص مقوله حقوق بشر گفت: ایالات متحده و سایر کشورها آنچه را که به نفع خودشان میدانند انجام میدهند. هر ساله وزارت امور خارجه آمریکا گزارش مفصلی از وضعیت حقوق بشر در هر کشور منتشر میکند. برخی از آنها به شدت انتقادی هستند؛ برای مثال به بخشهای مربوط به سیاست چین در تبت یا عربستان سعودی مراجعه کنید. این گزارش ها مردم را تحریک میکنند و گاهی خشم کنگره را برمیانگیزند، اما به ندرت بر تصمیمات سیاست خارجی ایالات متحده تأثیر می گذارند.
وی یادآور شد: این موضوع حتی زمانی که جیمی کارتر رئیسجمهور بود و وعده داد که حقوق بشر را سنگ بنای سیاست خارجی ایالات متحده قرار دهد نیز صادق بود. من در ریاض بودم که کارتر وارد شد و او را تماشا کردم که سعودیها را بدون توجه به سابقه حقوق بشری فجیع آنها در آغوش گرفت. چرا؟ زیرا او چیزی از سعودیها میخواست؛ حمایت از طرح صلح انور سادات و توافقنامه کمپ دیوید.