سهروردی را هانری کربن به غرب معرفی کرد

به گزارش مهر، نشست بررسی کتاب اسلام ایرانی اثر هانری کربن فیلسوف و شیعه شناس فرانسوی با حضور دکتر انشاءالله رحمتی، دکتر غلامرضا اعوانی، دکتر کریم مجتهدی و دکتر داریوش شایگان سه شنبه ۲۴ بهمن ماه در شهر کتاب برگزار شد.
این نشست به بهانه ترجمه کتاب "اسلام ایرانی" هانری کربن اندیشمند فرانسوی برگزار شد که جلد اول این مجموعه ۴ جلدی توسط انشاءالله رحمتی ترجمه و به همت انتشارات صوفیا منتشر شده است.
در این نشست دکتر داریوش شایگان از دوستان نزدیک کربن نیز طی سخنانی گفت: من حدود ۱۸ سال با کربن دوست بودم و مرتب او را در ایران می دیدم. من نه ایران شناس و نه اسلام شناس بودم بلکه هندشناسی می خواندم. کربن چهره ای چند وجهی است که همزمان چند مکتب و دین را مورد بررسی قرار می داد.
وی افزود: کربن قبل از هر چیزی یک فرانسوی و اروپایی بود و به شدت به فرهنگ اروپایی علاقه مند بود او اولین مترجم هایدگر به فرانسه است. او در واقع یک آلمان شناس بود.
شایگان تاکید کرد: وقتی کربن متوجه شد که من به هند علاقه مند هستم و به زبان سانسکریت مسلط هستم مرا تشویق کرد و گفت حالا که به ایران و اسلام و هند علاقه مندی ترجمه متون سانسکریت به فارسی را در دوره گورکانیان در هند را انجام بده.
این پژوهشگر ادیان یادآور شد: کربن نه فقط به ایران علاقه مند بود بلکه تفکری که در دنیا و در جهان اسلام ناشناخته بود را به دنیا معرفی کرد و در واقع از طریق کربن سهروردی وارد دنیای غرب شد.
وی با اشاره به خاطرات خود از نشست هانری کربن و علامه طباطبایی تصریح کرد: علامه طباطبایی هر ۱۵ روز یکبار از قم می آمدند و پنجشنبه و جمعه در تهران می ماندند و دکتر نصر مترجم جلسه بود و گاهی مرحوم عیسی سپهبدی، هوشنگ بشارت و فروزانفر هم در جلسات ما شرکت می کردند. جلسات ما در ادامه به جایی رسید که مرحوم علامه گفتند حالا که شما با ادیان و مکاتب دیگر آشنا هستید امکانی فراهم شود که ما با افکار بودایی، چینی و هندو آشنا شویم و از اینجا بود که اوپانیشادها و کتب چینی در این جلسات خوانده شد. این زمانی است که دیگر کربن نبود اما بانی این جلسات در واقع کربن به شمار می رفت.
وی در ادامه افزود: آخرین کسی که کربن قبل از مرگش دید من بودم و زمانی بود که اتفاقات انقلاب در ایران پررنگ شده بود و او از حوادث ایران اظهارنگرانی کرد اما کربن متوجه نبود که آن وجه تشیع هم می تواند انقلاب باشد.
اعوانی: تلفیق تعقل و تأله از ویژگی های بارز تفکر ایرانی است
سخنران آخر این نشست دکتر غلامرضا اعوانی چهره ماندگار فلسفه و رئیس سابق موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران بود که طی سخنانی به شخصیت علمی و اخلاقی هانری کربن اشاره کرد و گفت: کربن یک شخصیت استثنایی داشت و یک فرهنگ استثنایی و ناشناخته ای مثل فرهنگ و تفکر ایرانی را معرفی کرد.
وی با بیان اینکه وسعت اطلاعات کربن نسبت به فرهنگ ایرانی بسیار قابل توجه است افزود: عمق دید کربن و پژوهش مسائل و خواندن عمیق متون و یافتن نسخه های خطی در او بی نظیر است.
کربن فیلسوف جامع الاطرافی بود و برخلاف دیگر شرق شناسان که گرایش ضد ایرانی و ضد شیعی داشتند کربن به درستی حق مطلب را ادا کرد.
اعوانی با اشاره به نوشته های کربن در کتاب "اسلام ایرانی" افزود: کربن اهلیت و استعداد مخصوص و منحصر به فرد نبوغ ایرانی و قریحه زوال ناپذیر ایرانی را در این کتاب مورد اشاره قرار می دهد و در عین حال با اظهارتاسف یادآور می شود که متاسفانه فلسفه ایرانی - اسلامی تا به حال از صحنه تاریخ فلسفه های ما غایب بوده است.
رئیس سابق موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران افزود: کربن تاریخ نگاری فلسفه را تغییر داد و فلسفه و ارتباط آن را با حکمت نشان داد و ارتباط تشیع و عرفان را عیان کرد چرا که هر دو مبتنی بر ولایت الهی است.
وی تلفیق تعقل و تأله را یکی از خصوصیات بارز تفکر ایرانی خواند و افزود: این مسئله هیچ جای دیگری اتفاق نیفتاده است نه در مسیحیت، نه در یهود و در عالم اهل سنت چنین مطلبی وجود ندارد.
اعوانی در پایان با اشاره به اندیشه سهروردی و ۴ راه رسیدن به حقیقت تاکید کرد: انقلاب روحانی سهروردی این بود که حکمت ذوقی و حکمت بحثی را با همدیگر جمع کرد.