گزینه طرح «وان» دوباره روی میز انرژی قرار می‌گیرد؟

سیدحمید حسینی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، در ارزیابی اجرای طرح «وان» اظهار داشت: نگاهی که طرح وان را مطرح می‌کند بر این مبنا است که حامل‌های انرژی را امکانات می‌داند و معتقد است که این امکانات باید به طور مساوی در اختیار همه مردم قرار گیرد. در حالی که واقعیت این است که حامل‌های انرژی امکانات نیست کسی که نیاز داشته و دارای وسیله نقلیه است قاعدتا باید از آن استفاده کند. ولی از سوی دیگر باتوجه به اینکه قیمت‌ها منطقی نیست و دولت نمی‌تواند قیمت‌ها را واقعی کند این طرح هم تاحدی توجیه پیدا می‌کند.

وی افزود: اگر قرار است سوبسید داده شود این سوبسید باید شامل همه مردم شود بنابراین از این نظر «طرح وان» طرح قابل قبولی است. اما مهم‌ترین ضعف طرح این است که چگونه اجرا شود و کسی که خودرویی ندارد چگونه سهمیه را واگذار کند؟ آیا به هر قیمتی امکان فروش دارد؟ یا باید به قیمت ثابت به فروش برسد؟ کسی که می‌خواهد این حامل انرژی را خریداری کند چگونه باید بنزین مازاد مورد نیاز را بخرد؟ همه اینها محل اشکال است.

سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی تصریح کرد: موضوع دیگر اینکه مردم سال‌ها است که به قیمت ثابت در فراروده‌های نفتی عادت کرده‌اند اینکه در بالا و پایین شهر و خارج از شهر و یا شهرهای دورافتاده قیمت متفاوت عرضه شود؛ می‌تواند به شدت موجب نارضایتی شود و اثرات گران کردن قیمت بنزین را بر تورم داشته باشد، یعنی بلافاصله ما شاهد افزایش هزینه‌های حمل و نقل خواهیم بود.

وی تاکید کرد: این طرح تاکنون نتوانسته مدیران و مسئولین کشور را اقناع کند که قابلیت اجرا دارد یا خیر. ضمن اینکه طرح آزمایشی آن نیز در کیش ناموفق بوده است، در هر حال اگرچه در ظاهر منطق درستی دارد اما به نظر می‌رسد هنوز نتوانسته در مرحله اجرا طرح قابل قبولی ارائه دهد که از آشفتگی و چندقیمتی جلوگیری کند.

حسینی با بیان اینکه «طرح وان» هیچ تاثیری بر ناترازی انرژی و کاهش مصرف نخواهد داشت، افزود: بلکه حتی می‌تواند وسیله‌ای باشد برای افزایش مصرف؛ هچنین اینکه افرادی سهمیه کسانی را که خودرویی ندارند خریداری کنند و منبعی برای قاچاق کالا به خارج از کشور شود.

وی بیان داشت: عمده قاچاق گازوئیل است برای ناترازی گازوئیل باید از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان و سامانه‌ای استفاده کنیم، ما تاکنون نتوانسته‌ایم یک سیستم پایش برای کامیون‌ها ایجاد کنیم و مشخص شده تعداد زیادی بارنامه قلابی برای دریافت سهمیه صادر شده و این مایه تاسف است.

سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی ادامه داد: حتما باید برای خودروهای دیزلی، موتورهای آب کشاورزی و نیروگاه‌ها سیستم پایش دقیق بر مبنای کارکرد را بطور جدی علمیاتی کنیم و در این صورت به طور قطع ۱۵ تا ۲۰ میلیون لیتر مصرف گازوئیل کاهش پیدا می‌کند.

وی خاطرنشان کرد: راهکار کاهش ناترازی بنزین هم در کوتاه‌مدت این است که خودروهای جدید وارد کشور شده و حدود ۲-۳ میلیون خودروی اسقاطی از رده خارج شوند، اگر این تعداد خودروی فرسوده از مدار خارج شوند می‌تواند حداقل ۱۰ تا ۱۵ میلیون لیتر مصرف بنزین کشور و هم آلودگی هوا را کاهش دهد و هم اینکه کیفیت حمل و نقل عمومی را بالا ببرد، در رابطه دولت علیرغم مصوبه‌هایی که دارد هنوز نتوانسته خودرو وارد کشور کند و فکری برای خودروهای اسقاطی بکند و این نشانه کم‌کاری دولت است.

وی گفت: دولت می‌تواند با حفظ شیوه کنونی قیمت سهمیه بنزین آزاد را افزایش دهد و از این سو اجازه ورود بنزین سوپر را برای خودروهای لوکس بدهد و این بنزین با قیمت غیرسوبسیدی در اختیار خودروهای لوکس قرار گیرد که این اقدام می‌تواند ۴ تا ۵ میلیون لیتر مصرف بنزین را کاهش دهد.

به گزارش ایلنا، سعید جلیلی داوطلب انتخابات ریاست جمهوری زمان تبلیغات انتخاباتی سال ۱۴۰۰ با طرح این سؤال که چرا باید در کشوری که منابع انرژی دارد آحاد جامعه از حقشان محروم باشند، گفته بود: هر ایرانی باید سهم برابر با دیگری داشته باشد و اگر نمی‌خواهد استفاده کند، معادل آن را دریافت کند.

او در صفحه شخصی خود نیز با هشتگ طرح وان در شبکه X نوشته بود: ‌چرا فردی به خاطر اینکه خودرو ندارد از سهم انرژی برخوردار نباشد و کسی که دارای چند خودرو است، از این منابع سهم چند برابری دریافت کند؟ هر ایرانی باید سهم برابر با دیگری داشته باشد.

به گفته او؛ در کشور میزان مشخصی مصرف حامل‌های انرژی شامل گاز، برق، بنزین، گازوییل و... داریم که اگر این میزان را تقسیم بر جمعیت کشور کنیم یک واحد انرژی یا به اختصار «وان» - که شامل سبدی از حامل‌های انرژی است- به دست می‌آید.

وی خاطرنشان کرده بود: حق برخورداری از این واحد انرژی را به صورت برابر به افراد جامعه می‌دهیم و مدیریت مصرفش را در اختیار مردم قرار می‌دهیم. مردم می‌توانند سهم خود را مصرف کنند یا به افرادی که مصرف بیشتری دارند بفروشند.

سعید جلیلی اینگونه عنوان کرده بود که ‌با طرح «وان» میزان مشخص مصرف حامل‌های انرژی (گاز، برق، بنزین، گازوییل و…) را تقسیم بر جمعیت کشور می‌کنیم که یک واحد انرژی یا به اختصار وان که شامل سبدی از این حاملهاست به دست آید و حق برخورداری از این واحد انرژی را به صورت برابر به افراد جامعه می‌دهیم.‌این روش هم توزیع عادلانه و هم اصلاح الگوی مصرف به همراه دارد.دولت نیز برخلاف طرح های مشابه، پولی از جیب خودش نمی‌دهد. اختیار دادن به مردم بالاترین مصداق احترام به مردم است.

به اعتقاد او؛ ‌این طرح تنها از منظر فواید اقتصادی آن لحاظ نشده بلکه جنبه های تخصصی انرژی و جنبه‌های فنی اجرایی توسط کارشناسان ما کامل بررسی شده است. اجرای سریع این طرح نیاز به زیرساخت های پیچیده و سنگین ندارد.‌به دلیل روند مثبتی که در بانکداری الکترونیک داشتیم، الان تقریبا هر خانوار ایرانی یک شماره حساب و کارت بانکی دارد که با همان کارت و یک گوشی ساده و غیر هوشمند می تواند از این طرح برخوردار شود و سهم خود را مدیریت کند