ارزش معاملات بورس به اندازه ارزش یک ساختمان در تهران شد!

حرکت افتان و خیزان بورس در هفته دوم اردیبهشت نیز تکرار شد. بازار سرمایه پس از آن که امید‌ها برای رشد بازار کمی جان گرفته بود، تغییر مثبتی نداشت و آخرین روز کاری هفته را منفی به پایان رساند. اصلاح نرخ ارز، بحث‌های مالیاتی شرکت‌های بورسی در بودجه، تداوم سرکوب دلار نیمایی و انتشار بی موقع اوراق از سوی دولت و تقویت بازار‌های بدهی بخشی از اخباری است که بازار این روز‌ها با آن گلاویز است و در این گیر و دار تابلوی بورس پی در پی به رنگ قرمز در می‌آید.

«مهدی بیات منش» کارشناس بازار سرمایه بر این باور است که اگر این ریسک‌ها به درستی مدیریت نشود، بازار برای مردم و فعالان ترسناک خواهد شد. این به آن معناست که جو بی اعتمادی یک بار دیگر بر بازار سرمایه چیره شده است.

شاخص کل بورس در روز چهارشنبه با افت ۳ هزار و ۹۰۱ هزار واحدی روبرو بود و در سطح ۲ میلیون و ۲۶۴ هزار و ۹۲۴ واحد متوقف شد. شاخص هم‌وزن، اما در روندی متفاوت با رشد ۴۲ واحدی معادل ۰.۰۱ درصد بالا رفت و در سطح ۷۵۰ هزار و ۸۴۳ واحد قرار گرفت.

تنفس بورس با تغییرات بازارگردانی

مهدی بیات‌منش، کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با اقتصاد ۲۴ در مورد وضعیت بورس می‌گوید: کماکان همان شرایطی که در سال گذشته حاکم بود در بازار فعلا ادامه دارد. البته جلساتی هم ظاهرا با فعالان بازار گذاشته شده و نشانه‌هایی وجود دارد که بر اساس آن سیاست گذار بازار سرمایه در پی ایجاد یکسری تحولات است. بازار سرمایه در واقع نقطه کانونی ایجاد تحقق شعار سال است. این شعار اگر بخواهد اتفاق بیفتد باید یک جهشی در تامین مالی کارخانجات تولیدی ایجاد بشود، چون مهم‌ترین تولید کننده‌های کشور هم در بازار سرمایه متمرکز هستند.

به گفته او، جهش صنایع مستلزم این است که توان مالی تولید برای تامین مواد اولیه و توسعه خطوط تولیدشان با نیرو‌های متخصص و سرمایه انسانی را داشته باشند. در حال حاضر تصمیماتی در سازمان بورس گرفته شده یا در حال گرفته شدن است. مثلا در حوزه بازارگردانی در واقع استارت یک سری تحولاتی در دستورالعمل‌های آن زده شده است. الزاماتی در دستورالعمل قبلی بازارگردانی وجود داشت که بعضی از منابعی که صرف بازارگردانی به برخی شرکت‌ها در بازار اول و دوم فرابورس و در بازار دوم بورس می‌شد، آزادسازی می‌کنند. در این صورت دیگر نیاز نیست که به عنوان مثال یک سهم اگر روند و وزن قیمتش در بازار قابل قبول است و ثبات دارد، این را به تولید اختصاص داد، یعنی آزادسازی شود و به حالت اختیاری در بیاید.

نیاز‌های اساسی بورس از مسیر تغییرات تکنیکی

بیات منش در ادامه توضیح می‌دهد:، ولی خب این تصمیمات تغییرات تاکتیکی است که طی آن بازدهی بیشتری در رقابت اقتصادی اتفاق می‌افتد. من فکر می‌کنم این کامل جوابگو نخواهد بود. در واقع شاید لازم باشد، ولی کافی نیست. گاهی شاید لازم باشد یک سیاست یا استراتژی جدیدی وضع کنید. شاید هم منابع جدیدی را به سمت بازار سرمایه سوق بدهید یا هزینه تامین مالی را پایین بیاورید. ممکن است گا‌ها با سیاست‌های مالیاتی یا ثبات نرخ ارز در بانک مرکزی هماهنگ باشد.

او می‌افزاید: اگر تصمیم گرفته شده که نرخ ارز در یک رنجی حرکت کند، باید حواسمان باشد که به بازار سرمایه آسیب نرساند. اگر قرار باشد نوسانات نرخ ارز تا یک بازه زمانی ادامه داشته باشد این نباید به بازار سرمایه آسیب برساند. در بعضی از ابزار‌های جدید پوشش ریسک که در بازار‌های سرمایه بین المللی وجود دارد این‌ها را بیشتر فعال کنیم. اوراق اختیار معامله فروش گسترده‌تر بشود و بیمه‌ها را به بازار سرمایه دعوت کنیم. به طور کلی الزامات تاکتیکی و تکنیکی با هم در نظر گرفته بشود.

جولان ادامه‌دار بی‌اعتمادی در بورس

طبق گفته‌های این کارشناس روز چهارشنبه ارزش معاملات در بازار نقدی بورس برای یک روز تقریبا ۳ هزار و ۶۸۳ میلیارد تومان بود، یعنی تقریبا با قیمت یک ساختمان چند طبقه اداری مثلا با متراژ ۳ هزار تا ۴ هزار متری در یکی از مناطق ۵ و ۶ تهران برابر است. این بازار سرمایه کشور جمهوری اسلامی ایران است؛ یعنی قامت این بازار، گستردگی و حجم نقدینگیش باید فراتر از اینی باشد که ما الان داریم.
او همچنین هشدار می‌دهد: اگر ریسک‌های بازار درست مدیریت نشود، بازار هم برای مردم هم برای فعالان بازار ترسناک خواهد شد. باید با مدیریت ریسک با شناسایی دقیق ریسک و راهکار‌های دقیق و علمی از این حالت خارج شد؛ موضوعی که طی این یک دهه اخیر از آن غافل شدیم. بازار سرمایه فرزند اقتصاد ایران است و باید توجه بیشتری به آن صورت بگیرد و به توسعه آن بیشتر اهمیت داده شود. ما هم اولین کشوری نیستیم که در دنیا بورس داریم. خیلی از کشور‌ها مشکلات بورس ما را خیلی بدتر هم داشتند و به راهکار رسیدند و آن را علاج کردند.

او با بیان اینکه بورس نیازمند یک کارگروه بین قوایی بین مجلس و دولت است یادآور می‌شود: بورس برای توسعه نیازمند فکر‌های بنیادی‌تری است. در غیر این صورت اگر با نگاه سیاستی که در سال‌های اخیر بر این بازارحاکم بوده، برای دو سال آینده نگریسته بشود نه تنها شعار سال محقق نخواهد شد دولت هم در تامین مالی که بزرگترین تامین کننده مالی از بازار سرمایه دولت هست موفق نخواهد بود. به عنوان کارشناس، این بازار را دارای پتانسیل توسعه بسیار بالاتری می‌بینم و انتظارم خیلی بالاتر از این اقداماتی است که در حال حاضر از طرف سیاستگذار انجام می‌شود.

پیش‌بینی بورس در سه ماه آینده

مهدی بیات منش در پیش بینی بازار سرمایه به اقتصاد ۲۴ می‌گوید: شاخص کل الان تقریبا یک سالی هست که روی ۲ میلیون و بیش از ۱۰۰ هزار واحد بود ه است. امروز که نگاه می‌کنیم ۲ میلیون و بیش از ۲۰۰ هزار واحد است. به نظر می‌رسد که تشخیص درد و اراده برای علاج آن اتفاق افتاده است. از نمایندگان مجلس تا کارشناسان ما می‌شنویم که در رسانه‌ها می‌گویند باید مسیر تامین مالی از بانک به تامین مالی از بازار سرمایه تغییر پیدا کند. اگر این روند ادامه داشته باشد قطعا ما شاهد خواهیم بود که این شاخص قطعا رشد خواهد کرد و در مثلا دو سه ماه آینده شاخص رشد حداقل ۲۰ درصدی را خواهد داشت.