کسری بارش ۴۰ درصدی در استان تهران

«مازیار غلامی» در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا درباره آخرین وضعیت وقوع خشکسالی در استان تهران توضیح داد: استان تهران در دو سال گذشته کاهش بارش قابل ملاحظه‌ای را تجربه کرده بود و امسال نیز این شرایط تکرار شده است. بنابراین می‌توان گفت در سومین سال پیاپی بروز خشکسالی در استان قرار گرفته‌ایم؛ به نحوی که از ابتدای سال زراعی جاری (یکم مهر ۱۴۰۱) تا کنون (۲۴ تیر ۱۴۰۲) در سطح استان تهران نسبت به دوره آماری بلندمدت شاهد کاهش ۴۰ درصدی میزان وقوع بارندگی‌ها یا همان کسری ۴۰ درصدی بارش نسبت به شرایط نُرمال بوده‌ایم. 

کاهش ۱۰۷ میلی‌متری بارندگی نسبت به متوسط بلندمدت در استان تهران 

مدیرکل هواشناسی استان تهران در بخش دیگری از صحبت‌های خود گفت: میزان کاهش بارش در سطح استان در سال جاری نسبت به سال قبل تغییر چندانی پیدا نکرده است و امسال هم مانند پارسال، سال خشکی را تجربه می‌کنیم؛ به نحوی که از ابتدای سال زراعی جاری تا کنون در سطح استان تهران ۱۵۹ میلی‌متر باران باریده که نسبت به متوسط بلندمدت ۱۰۷ میلی‌متر معادل ۴۰ درصد کمتر است، این در حالی است که پارسال نیز از ابتدای سال زراعی تا ۲۴ تیر شاهد ۱۵۲ میلی‌متر بارش باران بوده‌ایم که تقریبا معادل ۴۳ درصدی کسری بارش است. 

وی با بیان این که در سال جاری در تمام شهرستان‌های استان تهران نسبت به متوسط بلندمدت کسری بارش رخ داده است، عنوان کرد: از ابتدای سال زراعی جاری در شمیرانات ۲۱۶ میلی‌متر، دماوند ۱۹۲ میلی‌متر، فیروزکوه ۱۶۸ میلی‌متر، تهران ۷۵ میلی‌متر، رباط‌کریم ۶۹ میلی‌متر، شهریار ۶۹ میلی‌متر، شهر قدس ۶۶ میلی‌متر، ملارد ۶۵ میلی‌متر و ورامین ۱۵ میلی‌متر کاهش بارش نسبت به متوسط بلندمدت رخ داده است. این مساله نشان می‌دهد که در سال جاری در تمام نقاط استان تهران شاهد کاهش بارندگی بوده‌ایم، اما میزان کم شدن بارش‌ها در مناطق کوهستانی استان از سایر مناطق بیشتر بوده است. 

افزایش یک درجه‌ای دمای هوای استان تهران نسبت به متوسط بلندمدت 

غلامی همچنین درباره نوسانات دمایی استان در سال جاری گفت: متوسط دمای هوای استان تهران در سال زراعی جاری یعنی از یکم مهر ۱۴۰۱ تا ۲۴ تیر ۱۴۰۲، نسبت به میانگین بلندمدت (شرایط نُرمال) یک درجه افزایش پیدا کرده و همچنین متوسط دمای هوای شهر تهران در این مدت نسبت به میانگین بلندمدت ۰.۹ درجه بیشتر شده است. البته در فصل تابستان یعنی از ابتدای ماه جاری تا کنون، متوسط دمای هوا در استان تهران نسبت به میانگین بلندمدت ۰.۵ درجه بیشتر بوده و متوسط دمای هوای شهر تهران در تابستان امسال ۰.۶ درجه از میانگین بلندمدت بالاتر بوده است. 

وی در ادامه تاکید کرد: وقتی در سال جاری شاهد افزایش دما به همراه کاهش بارندگی در سطح استان تهران بوده‌ایم، بنابراین می‌توان گفت امسال هم مانند دو سال گذشته در استان ما پدیده خشکسالی رخ داده است. به عبارت دیگر، امسال تمام مناطق استان تهران تحت تاثیر خشکسالی بوده‌اند که البته درجات خشکسالی در نقاط مختلف استان متفاوت است. 

نقش مهم خشکسالی در تشدید گرد و خاک در استان تهران 

مدیرکل هواشناسی استان تهران، تشدید گرد و خاک را یکی از پیامدهای مهم وقوع خشکسالی در این استان دانست و خاطرنشان کرد: خشکسالی اساسا نقش مهمی در تشدید گرد و خاک در استان تهران دارد و هر زمانی که خشکسالی رخ دهد، باید انتظار این پدیده را داشته باشیم. امسال هم مانند سال‌های گذشته گرد و غباری که در روزهای مختلف در استان مشاهده شده است، یا از منشأهای داخل استان تهران یا از استان‌های همجوار به داخل استان ما می‌آید و در مواردی نیز شاهد نفوذ ریزگردهای با منشأ برون‌مرزی یعنی از کشورهای همسایه به آسمان استان تهران بوده‌ایم، چراکه امسال در بخش زیادی از منطقه خاورمیانه مانند ایران تحت تاثیر خشکسالی بوده است. 

وی در ادامه توضیحات خود گفت: با وجود این که امسال مانند سال گذشته شاهد کاهش بارندگی نسبت به متوسط بلندمدت بوده‌ایم، اما در سال آبی جاری یعنی در اواخر زمستان و اوایل بهار اخیر شاهد بارش‌های به‌موقعی بودیم که باعث شد امکان خیزش گرد و خاک از منشأهای داخلی کمتر شود. به همین دلیل، تعداد روزهای وقوع ریزگردها در آسمان استان تهران در بهار و تابستان امسال تا حدودی نسبت به سال گذشته کمتر بوده است، اما همچنان احتمال شکل‌گیری این پدیده در سطح استان وجود دارد. 

کاهش ذخایر آبی شهر و استان تهران بر اثر خشکسالی 

غلامی در پاسخ به این سوال که کاهش بارش‌ها در سطح استان تهران بخصوص در مناطق کوهستانی در سال جاری، چه تاثیری روی کم شدن منابع تامین‌کننده آب شهر تهران داشته است، توضیح داد: امسال علاوه بر کاهش قابل توجه بارندگی، شاهد افزایش نسبی دما در سطح استان تهران نیز بوده‌ایم که یکی از پیامدهای این اتفاق، آب شدن زودهنگام منابع برف استان بوده است؛ به عبارت دیگر، برفی که در زمستان سال جاری در سطح استان بارید، اولا خودش عمق زیادی نداشت و ثانیا به دلیل افزایش دما به‌سرعت ذوب شد و این مساله قطعا تامین منابع آب پشت سدهای تهران در سال جاری را با مشکل مواجه کرده است. 

وی در پایان تصریح کرد: با توجه به این که امسال، سومین سال پیاپی خشکسالی را تجربه می‌کنیم، کاهش بارندگی و افزایش دما در استان تهران در سال زراعی جاری در امتداد دو سال گذشته، کم شدن ذخایر آبی شهر و استان تهران را به همراه داشته که در چنین شرایطی نیاز است در فصل تابستان، تمهیدات جدی‌تری برای صرفه‌جویی در مصرف آب و مدیریت منابع آبی استان انجام شود.