فرار مالیاتی ۴۰ درصدي

پدرام سلطانی در خصوص لایحه اصلاح مالیات‌ها گفت: دولت باید پیش از پرداختن به لایحه اصلاح امور مالیاتی، به یک لایحه قبل که مصوب شده است، توجه داشته باشد، به این معنا که دولت چندین سال است که تلاش دارد کشور را با درآمدهای مالیاتی اداره کرده و از خرج کردن دلارهای نفتی در بودجه اجتناب کند؛ موضوعی که هیچگاه به صورت کامل عملیاتی نشده است.
نایب رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران افزود: چنین رویکردی را هیچ فردی در کشور نفی نمی‌کند و از گذشته نیز مورد تائید بوده است؛ ولی واقعیت این است که در طول ۴ برنامه اقتصادی و توسعه‌ای کشور که به صورت کامل نیز اجرایی شده و پرونده آن بسته است؛ همواره این جهت‌گیری وجود داشته است؛ اما هیچگاه اداره کشور با درآمدهای نفتی محقق نشده است.
وی تصریح کرد: آمارها نیز این امر را به خوبی گواهی می‌دهند؛ به این معنا که آمار تامین مالیات و حصول مالیات به نسبت هزینه دولت، نشان می‌دهد که هرچقدر مالیات بالا رفته است؛ تولید ناخالص داخلی تغییر معناداری نداشته و به نسبت هزینه‌های دولت، همواره کاهش یافته است.
به گفته سلطانی، مادامی که فروش نفت به دنیا، کار سهل و ساده‌ای بود؛ جدیت در حصول مالیات‌ها جدی گرفته نمی‌شد، ضمن اینکه زیرساختهای لازم برای افزایش درآمدهای مالیاتی نیز هیچگاه طراحی نشده است؛ بنابراین امروز اگر به هر دلیلی، درآمدهای نفتی کاهش داشته است و توفیق اجباری برای تامین هزینه‌های دولت از محل حصول مالیات حاصل شده است؛ نباید مسیر را اشتباه رفت.
وی اظهار داشت: بر این اساس به نظر می‌رسد تا زمانی که نظام جامع اطلاعاتی در رابطه با فعل و انفعالات اقتصادی کشور و درآمد نفت وجود نداشته باشد، شناسایی فعالیتهای اقتصادی و درآمدها کار مشکلی است و به این جهت است که بین ۴۰ درصد تا دوسوم فعالیتهای اقتصادی در کشور، مالیات پرداخت نمی‌کنند.
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران خاطرنشان کرد: این موضوع نیز به نبود نظام جامع مالیاتی در کشور برمی‌گردد که فعالیتهای اقتصادی قابل شناسایی نیستند و البته در برنامه پنجم توسعه نیز دیده شده که این فعالیتها شناسایی شوند و لذا سازمان امور مالیاتی و دولت مکلف است طرح جامع نظام مالیاتی را در کشور پیاده کند.
وی اظهار داشت: مادامی که این طرح در کشور پیاده‌سازی نشده و ایرادات آن برطرف نشود، زمینه برای حصول مالیات نیز فراهم نخواهد شد.
سلطانی معتقد است که در شرایطی که رکود بر اقتصاد کشور حاکم است، افزایش بی‌منطق مالیاتها تولید را دچار مشکل می‌کند و بنابراین باید توجه داشت که مالیات‌هارا باید از درآمدهای زیرزمینی در کشور تامین کرد، نه اینکه مدام به سراغ تولیداتی رویم که کاملا فرآیند حساب و کتاب و درآمدهای آنها مشخص است.
وی افزود: هم اکنون در دنیا، اولین شیوه حصول درآمد از مالیات، اجرای قانون‌هایی برای مالیات بر ارزش افزوده است؛ البته در ایران نیز این کار شروع شده؛ ولی به دلیل اینکه کل زنجیره تولید کشور تحت این مالیات وارد نشده‌اند، بنابراین این قانون به صورت کامل محقق نشده است.
نایب رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران گفت: در برنامه پنجم توسعه به سازمان امور مالیاتی تکلیف شده است که اصناف و خرده‌فروشان را مجهز به صندوق‌های فروشگاهی کند تا چرخه مالیات بر ارزش افزوده را بتوان اجرایی کرد. این در شرایطی است که هم اکنون سهم مالیات بر ارزش افزوده در کل حصول مالیاتی کشور، کمتر از یک سوم است؛ در حالیکه این میزان در دنیا حداقل ۶۰ درصد درامدهای مالیاتی است.
وی اظهار داشت: چنانچه دولت بخواهد قانونی را پیاده‌سازی کند که پیش‌نویس آن منتشر شده است، به نظر می‌رسد راه را برای فرار مالیاتی هموار کرده است و البته امار دقیقی نیز از فرار مالیاتی در کشور در دسترس نیست و آمارها در حد گمانه‌زنی است. بنابراین پیش‌بینی می‌شود که حداقل ۴۰ درصد تا دوسوم فعالیتهای اقتصادی کشور مالیات پرداخت نمی‌کنند.
سلطانی همچنین در مورد تاثیرات لایحه مالیاتی دولت بر کاهش سرمایه‌گذاری‌ها نیز گفت: اگرچه در لایحه، مفادی به ظاهر برای تشویق سرمایه‌گذاری در نظر گرفته شده است، اما به نظر نمی‌رسد منجر به تشویق سرمایه‌گذاری شود.