دومین سالگرد ثبت جهانی بازار تاریخی تبریز در یونسکو جشن گرفته می شود

میراث جهانی یونسکو به انگلیسی: (World Heritage Sites) نام عهدنامه‌ای بین‌المللی است که در تاریخ ۱۶ نوامبر ۱۹۷۲ میلادی به تصویب کنفرانس عمومی یونسکو رسید. موضوع آن حفظ آثار تاریخی، طبیعی و فرهنگی بشر است که اهمیت جهانی دارند و متعلق به تمام انسان‌های زمین، فارغ از نژاد، مذهب و ملیت خاص، محسوب می‌شوند.

برپایه این کنوانسیون کشورهای عضو یونسکو می‌توانند آثار تاریخی، طبیعی و فرهنگی کشور خود را نامزد ثبت به‌عنوان میراث جهانی کنند. حفاظت از این آثار پس از ثبت در عین باقی ماندن در حیطه حاکمیت کشور مربوطه، به عهده تمام کشورهای عضو خواهد بود. این کنوانسیون از یک دیباچه و ۳۸ ماده در هشت فصل تشکیل شده است. مکان‌های میراث جهانی ثبت‌شده در سازمان یونسکو، مکان‌هایی مانند جنگل، کوه، آبگیر، صحرا، بقعه، ساختمان، مجموعه و یا شهر هستند که در فهرستی که توسط برنامه میراث جهانی بین‌المللی اداره و برقرار شده است، وجود دارند.
 تراب محمدی عصر امروز در آستانه ولادت با سعادت حضرت امام حسن مجتبی (ع) در گفت‌وگو با خبرنگاران اظهار کرد : سازمان میراث فرهنگی استان تلاش جدی و موثری در آماده‌سازی و ثبت جهانی بازار تبریز انجام داد و جای آن دارد که با برگزاری جشن ویژه دومین سالگرد ثبت جهانی بازار تاریخی تبریز این رخداد بزرگ و تلاش پدید آورندگان آن گرامی داشته شوند.

وی ضمن اشاره به ویژگی‌های بازار تاریخی و بزرگ تبریز افزود: برای نخستین بار بود که یک «بازار» در یونسکو به ثبت جهانی رسید و این افتخار به اولین‌های شهر تبریز اضافه شد تا ویژگی منحصر به فردی در سطح جهان داشته باشد و بعد از دوسال نیز در هیچ کجای دنیا بازاری در فهرست یونسکو به ثبت جهانی نرسیده است .

محمدی اظهارکرد : روند حفاظت و مرمت بازار تبریز با سرعت، دقت و تلاش بیشتری در طول این دو سال بر اساس پلان مدیریتی و بلکه پیشگام‌تر از آن در حال پیگیری و انجام است زیرا بازار تبریز به دلیل تنوع بخش‌ها و بزرگی مجموعه نیازمند توجه دائمی است.

رئیس شورای ثبت آثار تاریخی و فرهنگی آذربایجان شرقی در فهرست آثار ملی به ثبت رسیدن بازار تبریز در فهرست آثار جهانی سازمان یونسکو را هدیه‌ای متعلق به تمام مردم ایران زمین دانست.

محمدی تاکید کرد: با ثبت بازار تبریز در فهرست آثار جهانی (یونسکو) به عنوان برگ زرینی در دفتر افتخارات ایران بزرگ در دوران مهرورزی دولت عدالت محور و مردمی دکتر احمدی نژاد، به همه جهانیان ثابت شد که بازار تبریز در کنار دیگر داشته‌های ارزشمند سرزمین الهی رگ تپنده و نبض جوشنده بازار اقتصادی جهان بوده است و امروز نیز بازار تبریز محور جدی و اصلی فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی است.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان‌شرقی افزود: برگزاری جشن دومین سالگرد ثبت جهانی بازار تبریز پس از ماه مبارک رمضان در تبریز با حضور مردم و مسئولان و توام با

برنامه‌های متنوع فرهنگی و هنری برگزار خواهد شد و از عوامل تکمیل و اجرای پلان مدیریتی پرونده ثبت جهانی بازار تبریز و مرمت و نگهداری این بازار تقدیر می‌شود.

محمدی همچنین تصریح کرد: این حرکت را گامی مهم در راه معرفی شایستگی، اصالت و پیشینه پرافتخار داشته‌های فرهنگی و تمدنی خود میدانیم.

وی افزود: این جشن فرصتی فراهم خواهد کرد تا دوباره از تمام رسانه‌های ملی و محلی به طور ویژه تقدیر شود زیرا که نقش بی‌بدیل آنها اعم از شنیداری، دیداری و مکتوب در روند ثبت جهانی بازار تبریز غیرقابل انکار و بسیار ارزشمند بوده است به خصوص رسانه ملی که به واقع مهمترین نقش را در معرفی و شناخت این اثر جهانی و همراهی با تیم ثبت جهانی داشته است و مطمئنا اگر تلاش، همراهی و همکاری آنان نبود امروز شاهد این افتخار آفرینی بزرگ نبودیم.

محمدی، به حضور دکتر احمدی نژاد رئیس جمهور کشورمان در جشن اولین سالگرد ثبت جهانی بازار تبریز اشاره کرد و گفت: شاید برای عده‌ای از همشهریان عزیز و هموطنان بزرگوار پوشیده نبود که مدیران و کارشناسان سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری بیش از دو سال با به کارگیری تمام توان فنی ، علمی خود توانستند تا پرونده بازار تبریز را در بهترین شکل خود آماده و ارائه کنند و نتیجه این تلاش ثبت بازار تبریز در فهرست آثار جهانی و برگزاری جشن آن در بهترین شکل و بالاترین جایگاه بود و این همه هدیه ناقابلی است به تمام هم میهنان و خانواده معظم شهدا و اهالی شریف بازار تبریز که در تمامی صحنه ها یار و یاور خادمان خود در نظام جمهوری اسلامی بوده‌اند.

بازار تاریخی تبریز و مجموعه شیخ صفی اردبیلی در سی و چهارمین جلسه سازمان یونسکو که در سال ۸۹ در شهر برازیلیا پایتخت کشور برزیل تشکیل شد، به عنوان یازدهمین و دوازدهمین اثر تاریخی ایران در میراث جهانی با اکثریت قاطع اعضا به ثبت رسید و جشن آن در سال ۹۰ با حضور رئیس جمهور ی و مدیران ارشد کشور و استان، میهمانان خارجی از جمله مدیران منطقه‌ای یونسکو و سفرای کشورهای خارجی، بازاریان، خانواده‌های شهدا و ایثارگران و اهالی قدرشناس تبریز برگزار شد.

محمدی یادآور شد: بازار تاریخی تبریز با طول یک کیلومتر به عنوان بزرگترین مجموعه به‌هم پیوسته و مسقف دنیا، مرداد سال گذشته به عنوان یازدهمین اثر ایران در سی و چهارمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو که در برزیل برگزار شد در فهرست ثبت جهانی یونسکو جای گرفت. وی خاطرنشان کرد: این اثر تاریخی که دارای ویژگی‌های منحصر به فردی است بزرگترین بازار سرپوشیده جهان نیز به شمار می‌رود. محمدی تصریح کرد: بازار تاریخی تبریز که طاقها و گنبدهای مقرنس بلند آن، سازه‌های آجری به‌هم پیوسته، آرایش مغازه‌ها، کثرت تیمچه‌ها، وجود انواع مشاغل و تعداد زیادی مدرسه و مسجد که کنار سراهای بازرگانی قرار گرفته‌اند، این بازار را نمونه‌ای عالی از محیط تجارت و زندگی اسلامی و شرقی ساخته است، در سال ۱۳۵۴ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد. وی ادامه داد: بازار تبریز با حدود یک میلیون مترمربع مساحت به شکلی که ۷۰ هکتار آن را حریم و ۳۰ هکتار را عرصه تشکیل می‌دهد، شایسته عنوان بزرگترین سازه سرپوشیده جهان است.

وی گفت: وجود ۲۳ کاروانسرا، ۲۲ دالان، ۲۰ تیمچه، ۲۸ مسجد، ۸ مدرسه، ۷ بازارچه، ۵ حمام و یک زورخانه در این مجموعه نشان از اهمیت بازار تاریخی تبریز برای ساکنان شهر و فعالان در این مجموعه دارد. گزارش فارس حاکی است، سراها، تیمچه‌ها، دالان‌ها و بازارچه‌های متعدد، این بازار را به یکی از منحصر به ‌فردترین آثار تاریخی جهان تبدیل کرده است و اینک که نام آن در فهرست آثار یونسکو آمد باید منتظر گردشگران داخلی و خارجی باشد که به دنبال دیدن زیبایی‌های شگفت‌آور بازار تبریز هستند. بازار تنها محل داد و ستد نیست بلکه نقش بی‌نظیری در مناسبات‌های سیاسی و رویدادهای تاریخی داشته است.

بازاریان که اکثرشان پسرانی هستند که دنباله‌روی شغل پدرشان بوده‌اند، در دوره‌های مختلف تاریخی نقشی بسیار تاثیرگذار داشته‌اند. سبک معماری، کثرت سراها و تیمچه‌ها و وجود تعدادی مدرسه و مسجد نیز به این مجموعه اهمیت و امتیازی خاص داده‌ است. از تاریخ بنای اولیه مجموعه بازار تبریز اطلاعی در دست نیست اما اکثر مورخین و جغرافی نویسان و جهانگردان اسلامی و خارجی که از قرن چهارم هجری تا عهد قاجار از تبریز دیدن کرده‌اند اسناد مهم و مدارک ارزنده‌ای را درباره بازار و وضع بازرگانی تبریز ارائه داده‌اند، از مقدسی ـ یاقوت، مارکوپولو، ابن‌بطوطه، حمدالله مستوفی، کلاویخو، جان کارت‌رایت انگلیسی، شاردن، جملی کاردی جهانگرد ایتالیایی و دهها سیاح و مورخ دیگر مطالب جالب توجهی به جای مانده که دال بر اهمیت مجموعه بازار در دوره‌های مختلف بوده است.