نگرانی تروئیکای اروپا از بسته شدن پنجره برجام

مورا در این باره در صفحه توییترش نوشته بود: دو روز مذاکرات نزدیک در دوحه بر سر برجام داشتیم.
به  گزارش گروه سیاسی مردم سالاری آنلاین ،متاسفانه هنوز پیشرفتی که تیم اتحادیه اروپا به عنوان هماهنگ‌کننده نسبت به حصول آن امیدوار بودند، به دست نیامده است. ما به کار با ضرورت بیشتر برای بازگرداندن ثبات منطقه‌ای و توافق کلیدی عدم اشاعه هسته‌ای به مسیر خود ادامه خواهیم داد.
یک مقام ارشد آمریکایی روز پنجشنبه گفت، پس از مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در دوحه که بدون پیشرفت به پایان رسید، شانس احیای توافق هسته ای 2015 ایران کمتر شده است.
این مقام که خواست نامش فاش نشود، گفت: چشم انداز دستیابی به توافق پس از مذاکرات دوحه بدتر از ماقبل مذاکرات است و روز به روز هم بدتر خواهد شد.
او افزود: «شما می‌توانید دوحه را در بهترین حالت درجا زدن و در بدترین حالت به عنوان حرکت به سمت عقب توصیف کنید. اما در این مرحله، درجا زدن برای همه اهداف عملی، حرکت به سمت عقب محسوب می‌شود.»
این مقام ارشد آمریکایی گفت: خواسته‌های مبهم آنها، گشودن مجدد پرونده مسائل حل‌شده و درخواست‌هایی که به وضوح با برجام ارتباطی ندارند، همگی به ما نشان می‌دهد که مذاکره واقعی باید بین ایران و ایران باشد نه بین ایران و ایالات متحده برای حل اختلافات باقی‌مانده. مذاکرات باید بین ایران و ایران برگزار شود تا این مسئله اساسی را حل کنند که آیا علاقه مند به بازگشت متقابل به برجام هستند یا خیر. وی ادامه داد: «در این مرحله، من مطمئن نیستم که آنها (ایرانی‌ها) می‌دانند بیشتر از این چه می‌خواهند یا نه. آنها با جزئیات پیشنهادی به دوحه نیامدند. برخی از چیزهایی که می‌خواستند، کاملاً برای ما و اروپایی‌ها غیرقابل قبول بود.» این مقام ارشد آمریکایی گفت که واشنگتن از آغاز مذاکرات در آوریل 2021 به صراحت اعلام کرده است که نمی‌تواند به ایران تضمین حقوقی بدهد که دولت آینده آمریکا به توافق پایبند باشد.
این مقام ارشد آمریکایی افزود: «ما گفتیم که هیچ راه قانونی وجود ندارد که بتوانیم دولت آینده را مقید کنیم، و بنابراین به دنبال راه‌های دیگری برای آرامش دادن به ایران بودیم و... فکر کردیم که این پرونده بسته شده است».
این مقام ارشد آمریکایی استدلال تهران مبنی بر اینکه واشنگتن مقصر عدم پیشرفت است را رد کرد و گفت که ایالات متحده به تغییرات پیشنهادی اتحادیه اروپا در متن پیش‌نویس توافقی که در جریان مذاکرات گسترده‌تر در ماه مارس به دست آمده بود، پاسخ مثبت داده است، در حالی که ایران موفق نشده به این پیشنهادات پاسخ دهد.
از سوی دیگر، انگلیس، آلمان و فرانسه در بیانیه‌ای مشترک پیش از آغاز جلسه شورای امنیت سازمان ملل متحد برای بررسی روند اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ از ایران خواستند تا از فرصت دیپلماتیک مذاکرات وین برای احیای برجام استفاده کند.
نگاه مثبت امیرعبداللهیان
برخلاف نگاه طرف‌های غربی ، وزیر امور خارجه ایران اخیرا در گفت‌وگویی با همتای قطری‌اش درباره مذاکرات ضمن تشکر از حسن میزبانی قطر اظهار داشت: ارزیابی ما از مرحله اخیر مذاکرات در دوحه مثبت می‌باشد. وزیر امور خارجه کشورمان افزود: تاکید می‌کنم که ما برای رسیدن به توافقی خوب، قوی و پایدار جدی هستیم و در صورت واقع بینی آمریکا، توافق دست یافتنی است.
امیرعبداللهیان در ادامه اظهار داشت: مذاکره کننده ارشد ما همواره با ابتکار عمل و در مسیر تحقق توافقی قابل قبول گام بر می‌دارد و ما بر ادامه مذاکره تا رسیدن به توافق مبتنی بر واقع بینی مصمم هستیم.
اسکای نیوز می‌نویسد ، به نظر می‌رسد بازی هشدار دادن‌های متقابل آمریکا و ایران در خصوص مسئولیت طرف مقابل در ناکامی در دستیابی به توافقی نهایی که برنامه هسته ای ایران را در برابر لغو تحریم‌های اقتصادی آمریکا متوقف کند، به پایان خود نزدیک می‌شود و هر طرف مرزی را که می‌تواند تا آنجا عقب نشینی کند مشخص کرده است.
هرچند ایران با بی توجهی به هشدارهای مکرر آمریکا از ماه مارس در این خصوص که پنجره دستیابی به توافق به سرعت در حال بسته شدن است، عملا در جنگ تبلیغاتی پیروز شده است ولی تهران به خوبی می‌داند حاشیه مانور راهبردی اندکی در اختیار دارد و امضای توافق موجب می‌شود از بدتر شدن اوضاعش جلوگیری شود. تاکید حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران بر جدی بودن کشورش برای دستیابی به توافق، نشان می‌دهد ایران می‌داند که نباید فرصت را از دست بدهد.
«امیرعبداللهیان» وزیرخارجه ایران در کنفرانس مطبوعاتی اخیر با همتای روس خود گفت که قطار مذاکرات هسته ای به ایستگاه‌های دشوار رسیده است و این مذاکرات به پایان خود نزدیک می‌شود. این سخن وزیر امور خارجه ایران نشان دهنده این درک راهبردی جمهوری اسلامی است که گزینه‌هایش محدود است و امضای توافق هسته ای بدون طرح دیگر مسائلی که به برنامه هسته ای ارتباط ندارد، در شرایط دشوار کنونی ایران، به نفع این کشور است. نرمش نشان دادن ایران در موضوع خارج شدن سپاه پاسداران از فهرست سازمان‌های تروریستی، مهر تاییدی بر این رویکرد ایران است. حسین موسویان، کارشناس ارشد و دیپلمات پیشین ایران نوشت: «مذاکرات هسته ای آمریکا و ایران با وساطت اتحادیه اروپا در دوحه قطر نه شکست بود و نه پیشرفت. در این دور، مذاکره کنندگان آمریکایی و ایرانی با حدود حداقل و حداکثر قدرت مانور طرف مقابل برای توافق احتمالی در دور بعدی آشنا شدند. شانس دیدار بعدی و توافق منتفی نیست.»
نگرانی اروپا
تروئیکای اروپایی بدون اشاره به بدعهدی‌های طرف غربی در اجرای درست برجام و تامین منافع اقتصادی ایران در بیانیه خود مدعی شده‌اند که «شورای امنیت متوجه تهدید ایران علیه امنیت بین‌المللی از طریق تشدیدهای هسته‌ای‌اش شده است. برنامه هسته‌ای ایران از هر زمان دیگری در گذشته پیشرفته‌تر شده است. ایران طی سه سال گذشته گام‌هایی جهت تسریع برنامه هسته‌ای خود اتخاد کرده و به تشدید آن ادامه می‌دهد. برخی از مهم‌ترین این گام‌ها در حین روند مذاکرات برای بازگرداندن این کشور به اجرای کامل برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و آمریکا به توافق انجام گرفته است. تلاش‌های شدید دیپلماتیک جهت احیای برجام منجر به حصول توافقی قابل دوام شده است که از ماه مارس روی میز قرار دارد. ما متاسفیم که ایران تاکنون از این فرصت دیپلماتیک استفاده نکرده و به تقویت فعالیت‌های هسته‌ای خود پرداخته است.»
در ادامه این بیانیه آمده است: «اخیرا ایران اعلام کرد که سانتریفیوژهای قدرتمند و پیشرفته جدیدی را نصب کرده و از آنها استفاده می‌کند. ایران همچنین اعلام کرده بود که تجهیزات نظارتی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ذیل برجام را قطع کرده است. این رخداد با توجه به این مسئله که ایران به انباشت بی‌نظیر اورانیوم با غنای ۲۰ و ۶۰ درصد ادامه می‌دهد، بسیار نگران‌کننده است. وظیفه راستی‌آزمایی و نظارت بر اجرای برجام مسقیما توسط شورای امنیت سازمان ملل به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی محول شده است. اقدام ایران مبنی بر پایان‌دادن به تدابیر شفافیت مرتبط با برجام گامی منفی، غیر سازنده و تحریک‌آمیز محسوب می‌شود که شورا نمی‌تواند در خصوص آن سکوت کند.»
سه کشور اروپایی افزودند: «اقدامات ایران موانع بیشتری برای خود جهت بازگشت به اجرای کامل تعهدات هسته‌ای ذیل برجام و احیای توانایی آژانس در ارائه تضمین‌هایی در رابطه ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران ایجاد می‌کند. اقدامات ایران به‌سرعت تعادل بسته‌ای که ما ماه‌ها برای احیای برجام بر سر آن مذاکره کرده بودیم را بر هم می‌زند و پنجره برای راه‌ حل دیپلماتیک فوری را می‌بندد. ما از ایران می‌خواهیم که از تشدید فعالیت‌ هسته‌ای دست بکشد و از آنها بازگردد، همکاری کامل با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را از سر بگیرد و از فرصت باقیمانده روی میز - که به نفع دولت و ملت ایران است - استفاده کند.»
انگلیس، آلمان و فرانسه در ادامه نوشتند: «ما حمایت کامل خود را نسبت به تلاش‌های هماهنگ‌کننده برجام جهت احیای برجام ابراز می‌کنیم. ایران باید از این فرصت تا زمانی که از دست نرفته، برای نهایی‌سازی توافق استفاده کند. متاسفانه متوجه شده‌ایم که در جلسه‌ای که روز گذشته در دوحه پایان یافت، ایران بار دیگر از این فرصت استفاده نکرده و به جای آن خواسته‌های بیشتر و غیر واقع‌گرایانه‌ای را مطرح کرده است.» در انتهای این بیانیه نوشته شده است: «امروز شورای امنیت همچنین درخصوص تحولات کلیدی در برنامه موشکی ایران که مغایر با قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل است، گفت‌وگو خواهد کرد. شورا از ایران می‌خواهد که انجام هرگونه فعالیت مرتبط با موشک‌های بالیستیک طراحی‌شده برای حمل تسلیحات هسته‌ای - از جمله پرتاب موشک از طریق فناوری موشک‌های بالیستیکی این چنینی - خودداری کند. همین چند روز پیش بود که ایران با پرتابگر فضایی آزمایش دیگری انجام داد که شامل فناوری دوکاربردی بود که می‌توان از آن برای ساخت موشک‌های بالیستیک دوربرد و قاره‌پیما استفاده کرد. ما از ایران می‌خواهیم که از انجام این اقدامات تحریک‌آمیز خودداری کند. ما فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده مداوم ایران در منطقه را محکوم می‌کنیم و از این کشور می‌خواهیم که به فعالیت‌های موشک‌های بالیستیک و اشاعه هسته‌ای مغایر با قطعنامه ۲۲۳۱ امنیت سازمان ملل و دیگر قطعنامه‌ای این شورا پایان دهد. ما همچنین به طور کامل از دبیر کل برای بررسی و گزارش‌دهی در رابطه با یافتن هرگونه شواهدی از انتقال قطعات، مصالح، کالاها، فناوری‌ها یا ارائه خدمات مغایر با قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل حمایت می‌کنیم.»
انتظارات تهران
خبرگزاری رویترز در گزارشی درباره ازسرگیری مذاکرات غیرمستقیم برجامی میان آمریکا و ایران که به تازگی در قطر برگزار شد، آورده است: مذاکرات غیرمستقیم میان تهران و واشنگتن در قطر درباره حفظ توافق هسته‌ای ۲۰۱۵، روز چهارشنبه بدون پیشرفت به پایان رسید. ایران عزم آمریکا را زیر سوال برده است. اما دو مقام رسمی و یک سیاستمدار ایرانی با اشاره به این که سختی مذاکرات موجب دل‌سردی ایران نخواهد شد، گفتند، ایران به دنبال دیپلماسی است.
رویترز در ادامه بدون اشاره به نام این افراد نوشت: یک مقام ایرانی در این باره گفت، منطقه در حال تغییر است، اتحادها در حال تغییرند. اسراییل به دنبال عادی‌سازی روابط با کشورهای عربی است و آمریکایی‌ها از این تحولات حمایت می‌کنند. این خبرگزاری در ادامه به نقل از این مقام ایرانی نوشت: این‌ موارد تهدیدهایی جدی هستند که باید خنثی‌ شوند. دشمنان ما دعا می‌کنند که مذاکرات هسته‌ای پایان بیابند. اما این اتفاق نخواهد افتاد. رویترز نوشت: یک مقام ایرانی دیگر می‌گوید، «پیام نشست دوحه[مذاکرات غیرمستقیم برجامی در قطر] به کشورهای حاشیه خلیج فارس ساده بود؛ برخلاف ادعای اسراییل، ایران به دیپلماسی به عنوان راهکاری برای تمامی مسائل، از مسائل هسته‌ای گرفته تا منطقه‌ای و فراتر از آن، باور دارد. این خبرگزاری همچنین نوشت: دومین مقام ایرانی‌ای که به دیدگاه او اشاره شد، همچنین می‌گوید، «ما هیچ عجله‌ای نداریم.