گردآوری برخی اسناد تاریخی ساخت راه‌آهن ایران

مرتضی دامن پاک جامی سفیر ایران در پرتغال در اینستاگرام خود نوشت: راه‌آهن سراسری ایران به عنوان بیست و پنجمین میراث جهانی در فهرست میراث ملموس جهانی یونسکو ثبت شد. یک نکته تاریخی: کنسرسیومی با مسئولیت شرکت دانمارکی کامپساکس(اکنون کووی) و متشکل از شرکت های آلمانی، سوئیسی و سوئدی طبق قراردادی ۵ ساله با دولت ایران، راه آهن سراسری شمال- جنوب را احداث کردند. هزینه این پروژه بزرگ ملی از محل مالیات بر قند و شکر تامین شد. مراسم افتتاحیه راه آهن در ۱۹۳۸م برگزار گردید.
- در زمان مسئولیت سفارت ایران در دانمارک پیگیر سوابق پروژه احداث راه آهن سراسری شمال-جنوب در آرشیو شرکت کووی شدم و از این آرشیو بازدید کردم. بعداً که مسئولیت مرکز اسناد وزارت خارجه را بر عهده گرفتم، دسترسی به این آرشیو را با جدیت پیگیری نمودم.
-خوشبختانه با مساعدت همکارانم در سفارت ایران و مسئولین شرکت کووی در قالب پروژه ای مشترک موفق شدیم بیش از ۶ هزار قطعه عکس، اسناد و نقشه ها و چندین فیلم تاریخی منحصر به فرد از مراحل احداث راه آهن سراسری در دهه ۱۹۳۰ و زندگی اجتماعی و میراث فرهنگی مردم ایران در مسیر راه آهن شمال- جنوب را در آرشیو شرکت کووی شناسایی و به صورت دیجیتال کپی برداری کنیم. اکنون نسخه ای از این میراث آرشیوی ارزشمند در مرکز اسناد وزارت خارجه ایران در دسترس پژوهشگران قرار دارد. بخش های از این آرشیو برای مطالعه و مستندسازی در اختیار مسئولین پرونده ثبت جهانی راه آهن نیز قرار گرفت. 
پ ن: بخشی از فیلم موجود در آرشیو شرکت کووی از مراحل احداث راه آهن سراسری در دهه ۱۹۳۰ برای اولین بار دیده می شود. زحمات طاقت فرسای کارگران ایرانی سند افتخار این پروژه ملی است. قسمت بسیار مشکل پروژه پل ورسک است که مراحل ساخت آن در فیلم کاملا مشهود است.