نظر شهرام ناظری درباره موسیقی «نون خ ۳»

شهرام ناظری ـ خواننده نام آشنای کشورمان ـ اظهارنظری را درباره موسیقی «نون خ ۳» و تیتراژ قسمت پایانی این سریال با قطعه «لیلُم لِیل» بیان کرد.
به گزارش ایسنا، در آخرین قسمت از سریال «نون خ ۳»، قطعه‌ قدیمی «لیلم لیل» با موسیقی ترکیه‌ای برای پخش انتخاب شد که از سوی برخی کارشناسان و رسانه ها با انتقاد همراه بود.
این قطعه کُردی که قدمتی دیرینه دارد، تاکنون بارها بازخوانی شده است و یکی از این بازخوانی ها در سال ۱۹۸۴ توسط ابراهیم تاتلیس ـ خواننده ترک که از مادری کُرد متولد شده ـ با عنوان «لیلیم لِی» در قالب آلبوم «ماوی» اتفاق افتاده و در سکانس پایانی فیلم مشهوری ترکیه ای به همین نام هم استفاده شده است.

از ناصر رزازی (به کردی: ناسر ره‌زازی) هم به عنوان نخستین خوانندگان این اثر یاد می شود اما تاریخ دقیقی از اجرای او از آهنگ «لیلُم لیل» به دست نیامد.
      
صادق آزمند ـ آهنگساز سریال «نون خ» ـ درباره شباهت موسیقی قطعه ای که در قالب این سریال پخش شد با نمونه ترکیه ای آن، به ایسنا توضیح داده است که «موسیقی قطعه «لیلم لیل» اصالتی کُردی دارد. ممکن است برخی پس از گوش دادن اثر در تیتراژ پایانی سریال، قطعه بازخوانی شده توسط ابراهیم تاتلیس (خواننده ترک) برایشان یادآوری شود، ولی این خواننده به دلیل کُرد بودنش چندتا از ملودی‌های فولکلور کردی همانند «لیلم لیل» را به ترکی برده است.»
آزمند که در مقطعی در مسابقه صدای کشور ترکیه هم شرکت داشته است، در ادامه تاکید کرده است: «موسیقی‌هایی که در سریال «نون خ» استفاده کردم، موسیقی کردستان بود؛ به گونه‌ای که مثلا کردهای خراسان را که کرمانج هستند را در نظر گرفتم ولی باید بدانیم که کردهای ترکیه نیز کرمانج هستند. به همین جهت سعی کردم سیری در موسیقی کردستان داشته باشم و تمامی لهجه‌ها را در نظر بگیرم. البته «لیلُم لیل» سروده استاد بی بدیل و پر آوازه کُرد، «استاد هیمن موکریانی» است. در نتیجه موسیقی «لیلم لیل» را که در سریال شنیدیم به اصل خودش برگشت.»

خبرنگار ایسنا این موضوع را با شهرام ناظری، هنرمندی که خود اصالتی کُرد دارد و در کارنامه او در کنار موسیقی ایرانی آثار درخشان کُردی نیز دیده می‌شود، مطرح کرد.
ناظری به ایسنا اینگونه پاسخ داد: «به هر حال موسیقی کُردی همچون اقیانوسی بی‌انتهاست. مردم کُرد طی گذشت هزاره‌ها و قرن‌ها حافظ ارزش‌های آئینی، فرهنگی و هنری از جمله رقص و موسیقی بوده‌اند. تنوع شگفتی در موسیقی کُردی وجود دارد. شاید دوستان انتظار داشته‌اند، چون این سریال در داخل ایران تهیه شده بهتر بود که از موسیقی و هنرمندان داخل استفاده می‌شد یا حداقل در انتخاب قطعه موسیقی دقت و حساسیت بیشتری ابراز می‌شد.»
ایسنا پیشتر هم این مسئله را با هوشنگ جاوید مطرح کرده بود که او در پاسخ گفته بود: «اگر اکنون بخواهیم نسبت به این ماجرا حساس شویم خیلی دیر است. این اتفاق تقصیر اهمال کاری دستگاه‌های فرهنگی، به خصوص وزارت فرهنگ و ارشاد فرهنگی است که تنها از نظارت حرف می‌زنند ولی در عمل کاری نمی‌کنند. البته جوانان آهنگساز، مرزی برای فرهنگ‌ها و نوع ملودی‌ها قائل نیستند و مرز کلیه جغرافیای کشورها و مناطق کُردزبان را در نظر می‌گیرند، در نتیجه از موسیقی کُردی مثلا ترکیه در کار خود بهره می‌گیرند. از طرفی نمی‌توان به این اتفاق ایراد خاصی وارد کرد؛ چراکه ساختار استفاده شده دارای مشکل نیست و به مرور زمان به امری رایج بدل شده است.»
این کارشناس موسیقی در عین حال تاکید کرده بود: اگر قرار باشد موسیقی کُردی با تکیه بر اصالت فرهنگی خودمان ساخته شود باید با تکیه بر موسیقی کردی چهار استان کردنشین ایران صورت بگیرد. از یک سو مشکل تحقیق نکردن و نداشتن مشاور در تولید هست و از سوی دیگر هم در نظر گرفتن ذائقه امروز جوان‌ها؛ درحالی که اگر خوراک درست از طریق رسانه به آنها داده شود این مشکلات پیش نمی‌آید.