سی سخت؛ آزمون سخت روزهای سرد

زلزله ۵.۶ ریشتری چهارشنبه ۲۹ بهمن در سی‌سخت مركز شهرستان دنا در استان كهگیلویه و بویراحمد و در ۳۵ كیلومتری یاسوج هرچند خسارات جانی زیادی نداشت، ولی خرابی‌های زیادی ایجاد کرده است. امدادرسانی در این منطقه ادامه دارد، اما براساس آنچه به صورت پراکنده از مردم منطقه منتشر شده معلوم است رضایت چندانی از نحوه امدادرسانی‌ها وجود ندارد.
به گزارش مردم سالاری آنلاین، براساس آنچه که جمعیت هلال احمر کشور در همان ساعات اولیه زلزله اعلام کرد این زلزله خسارت‌هایی در ١٢١ روستا ایجاد کرد و بیشترین خسارت این زمین لرزه به دیوارهای منازل و دیواره حیاط‌ها بوده و کمتر شاهد ریزش سقف بوده‌اند، اما در کل حدود ۱۴ هزار نفر تحت تاثیر قرار گرفتند. 
با این حال تصاویر مخابره شده از زلزله سی سخت نشان می‌دهد خسارت‌ها بیش از ترک دیوارها بوده و برخی از ساختمان‌ها قابلیت سکونت ندارند، بدین ترتیب عده زیادی از مردم این منطقه خانه‌های خود را از دست دادند. البته بلافاصله اسکان اضطراری در چادر و تامین لوازمی‌ نظیر پتو و والور انجام شد.
امان‌الله جهان‌بین، مدیرکل جمعیت هلال احمر کهگیلویه و بویراحمد در این باره گفته است: «از نخستین لحظات وقوع زمین لرزه اعلام آماده باش در استان اعلام شد و اسکان اضطراری نیز بلافاصله در مناطق زلزله زده برپا شد. با وجود برپایی این مراکز اسکان موقت، اما زلزله زدگان از اسکان اضطراری استقبال نکردند که علت اصلی آن ترس از انتقال کرونا بوده است.»
او افزود: «علت دیگر آن نیز این بود که شهروندان تمایل داشتند در کنار منازل خود باشند تا امنیت وسایل و منازلشان را تامین کنند. توزیع چادر و اقلام مورد نیاز بلافاصله در دستور کار قرار گرفت و به تمامی‌زلزله زدگان داده شد. در همین راستا آن دسته از خانواده‌ها که درخواست کردند، چادر در کنار منازل آنها برپا شد.»
  جهان‌بین اضافه کرد: «استان‌های چهارمحال و بختیاری، فارس، خوزستان و اصفهان در وضعیت آماده باش قرار گرفته اند و به عنوان استان‌های معین مشخص شده اند تا پشتیبانی لازم را به عمل آورند. تا این لحظه ۲۳۶۱ خانوار اسکان اضطراری داده شدند و چادر در اختیار آن‌ها قرار گرفته است. پتو، موکت، ظروف و اقلام خوراکی نیز در اختیار مردم به صورت مرتب قرار گرفته است. ما از مردم به خاطر صبر و حوصله تشکر می‌کنیم و این همان موردی است که در این روزها کمک می‌کند تا امدادرسانی با سرعت بیشتری انجام شود.»

امدادرسانی از نگاه مردم زلزله‌زده
هر چند مسئولان از تحت کنترل بودن وضعیت در منطقه زلزله زده حرف می‌زنند و علاقه‌مند هستند که اوضاع را هم آرام نشان دهند و بگویند که مردم در شرایط مناسبی قرار دارند، اما یکی از شهروندان زلزله دیده که خانه‌اش به شدت آسیب دیده و در معرض تخریب کامل است به سلامت نیوز گفته است: «مانده‌ایم چه كنیم، می‌آیند، عكس می‌گیرند و می‌روند، نه چیزی می‌گویند، نه چیزی از حال‌مان می‌پرسند، نه می‌دانند باید چه كار كنند و نه به ما می‌گویند كه چه كار كنیم، ما اینجا، فقط خودمان هستیم و خودمان.» 
یکی دیگر از اهالی این شهرستان نیز که گویا از وضعیت خدمات‌رسانی به زلزله زدگان شکایت دارد، در پستی در فضای مجازی نوشته است: «واقعیت این است که مسئولان فقط برای عکس و سلفی گرفتن به سی سخت می‌آیند نه برای کمک کردن! چرا که در عمل تا الان تقریبا هیچ کاری انجام ندادند و هیچ کس از طرف مدیریت بحران برای ارزیابی و بازدید از خسارات به مردم سر نزده است.»
اینکه مسئولان در بحران‌های پیش آمده سعی می‌کنند با دادن وعده به مردم آنها و رسانه‌ها را آرام کنند و به نوعی نمایش رسانه‌ای اجرا کنند آشنا هستیم و نمونه‌های مختلفی از آن را دیده‌ایم! نمونه‌اش وعده‌های جامانده از حادثه پلاسکو گرفته تا زلزله زدگان کرمانشاه و سیل دیدگان لرستان و ...
با این حال عبدالحمید پناهی، فرماندار شهرستان دنا گفته است: «برآورد اولیه نشان می‌دهد كه از میان ۱۹ هزار خانه، ۴۵۰ خانه به بازسازی نیاز دارند و باقی به تعمیرات. قرار است در مجموع ۲۰ میلیارد تومان كمک بلاعوض به سی‌سختی‌ها تعلق بگیرد.»
علیرضا تابش، رئیس بنیاد مسکن نیز روز یکم اسفند ضمن تایید پرداخت تسهیلات برای بازسازی واحد‌های مسکونی آسیب دیده اضافه کرده است: «بنیاد مسکن و ستاد بازسازی مستقر در شهرستان از اوایل هفته آینده کار پرونده سازی با توجه به ارزیابی‌های صورت گرفته را شروع خواهد کرد و با همکاری و مشارکت خود مردم عملیات بازسازی در این مناطق نیز آغاز خواهد شد و بنیاد مسکن و سایر نهادهای حمایتی مرتبط تا پایان بازسازی کامل در کنار مردم جهت ساخت خانه‌های بهتر و مقاوم خواهند بود.»

اسماعیل نجار، رئیس سازمان مدیریت بحران کشور نیز دوم اسفند به مردم این اطمینان را داد که تا یکی دو روز آینده مصوبه تامین اعتبارات لازم برای بازسازی شهر زلزله زده سی سخت از دولت گرفته شود. مصوبه دولت در باره تسهیلات و کمک‌های بلاعوض را پس ازارزیابی‌های دقیق، دریافت می‌کنیم که با توجه به گرانی‌ها رقم قابل توجهی خواهد بود.
حسین کلانتری، استاندار کهگیلویه و بویراحمد نیز روز یکشنبه گفت: «براساس بررسی‌های صورت گرفته، یک هزار و ۲۰۰ واحد مسکونی شهرستان دنا به دلیل شدت خسارت‌های واردشده نیازمند تخریب و نوسازی است که تعمیرات واحدهای مسکونی خسارت دیده از زلزله تا پایان فروردین ماه و نوسازی تا پایان نیمه نخست سال ۱۴۰۰ صورت گیرد.»

علاج قبل از واقعه
زلزله قابل پیش بینی نیست و نمی‌توان کسی را برای وقوع آن سرزنش کرد، اما کاهش خسارات با به کارگیری تمهیدات پیشگیرانه وظیفه مسئولان است تا از جان و مال مردم در برابر این حوادث مراقبت کنند. نقشه گسل‌های فعال ایران همیشه در دسترس مسئولان بوده و هست. هرچند که زمان فعال شدن آنها مشخص نیست ولی وقتی اجازه ساخت و ساز روی آنها داده می‌شود باید مقررات سختگیرانه‌ای‌ برای ساخت و ساز بر روی گسلها یا اطراف آن داشته باشند.  از این گذشته بارها با پیش آمد حوادث، مسئولان بی وقفه به دادن وعده کمک روی آورده‌اند درحالیکه همین حالا هم بسیاری از مصوبات پیشین در سایر حوادث بلاتکلیف مانده است. سوال مهمتر اینکه چرا در مناطقی که با توجه به وجود گسل‌های فعال و نیمه فعال احتمال وقوع زلزله دارند؛ امکانات امدادرسانی ضعیف است؟ آن هم در کشوری همچون ایران که همه ساله چندین بار شاهد وقوع زلزله و سیل و سایر حوادث طبیعی ویرانگر هستیم.
گزارش: محمد سیاح