ماجرای قطع شهریه دانشجویان دارای معلولیت

هفته پیش، پس از آنکه تعداد زیادی از دانشجویان دارای معلولیت، پیامک‌هایی را از سازمان بهزیستی مبنی بر داشتن دو روز مهلت‌ به‌روز رسانی مدارک در سامانه دانشجویی دریافت کردند، گفتند شهریه آنان به دلیل آنکه دارای «توانمندی اقتصادی» شناسایی شده‌اند قطع خواهد شد.
به گزارش مردم سالاری آنلاین، این اتفاق در آستانه برگزاری امتحانات پایان ترم و به‌ویژه به این علت که تسویه بدهی، پیش‌شرط شرکت در امتحانات همه دانشگاه‌هاست این گروه را با شوک بزرگی مواجه کرد. از این‌رو به سراغ مدیرکل دفتر امور توانمندسازی بهزیستی کشور رفته و علت را از وی جویا شدیم.
دکتر محمدرضا شهبازی در گفتگو با مردم سالاری آنلاین، ارسال این پیامک‌ها را ناشی از گرفتن آزمون وسع و رصد دارایی جامعه هدف خواند و گفت: این آزمون توسط دسترسی‌های وزارت رفاه به حساب‌های مالی، اموال و دارایی‌ افراد صورت گرفته و تصمیم بر آن است تا افراد دارای توانمندی اقتصادی در بحث پرداخت شهریه از زیر چتر حمایتی سازمان خارج شوند‌.
وی به این سوال که با توجه به اینکه بسیاری از دریافت کنندگان پیامک‌‌های بهزیستی اظهار می‌کنند هیچگونه توانمندی اقتصادی ندارند، آیا فرصتی برای اعتراض وجود دارد، پاسخ داد: افراد می‌توانند اعتراض خود را ارائه دهند اما این اعتراض که توسط وزارت رفاه‌ بررسی می‌شود در نتیجه تأثیری نخواهد داشت.
شهبازی همچنین در پاسخ به این سوال که آیا حذف شهریه دانشجویی معلولان را می‌توان اقدامی در جهت صرفه‌جویی و کاهش هزینه‌های سازمان قلمداد کرد، گفت: خیر، سازمان بهزیستی بر اساس قانون آمادگی پرداخت صددرصد شهریه دانشجویان واجد‌الشرایط دریافت شهریه را دارد و در این بخش در اعتبارات و منابع مشکلی نیست و حتی طبق مصوبه شورای معاونین سازمان قصد داریم بخشی از شهریه افراد دارای معلولیت‌های خفیف و سایر مددجویان را نیز تقبل کنیم بنابراین ما موظفیم از دانشجویان معلول نیازمند حمایت کنیم.
وی در پاسخ به این سوال که معاون توانبخشی بهزیستی کشور در چند ماه گذشته از آمادگی این سازمان برای پرداخت شهریه فرزندان افراد معلول خبر داده‌ بود اما حالا سازمان در تلاش است تا از راه‌های مختلف شهریه خود معلولان را قطع کند، آیا این نشان‌دهنده دوگانگی در سیاست‌های سازمان نیست، توضیح داد: ما یک سازمان حمایتی دولتی هستیم و دو فاکتور معلولیت و نیازمندی مبنای ارائه خدمات ماست‌‌.
به گفته وی برخی از خدمات سازمان مانند دریافت پلاک ویژه شامل همه افراد دارای معلولیت اعم از دارندگان تمکن مالی و افراد نیازمند می‌شود اما برخی از خدمات مانند‌ کمک هزینه مناسب‌سازی یا تهیه لوازم توانبخشی‌ فقط به معلولانی تعلق می‌گیرد‌ که به دلیل نیازمندی سطح زندگی پایین‌تر از نرمال جامعه دارند و شرط ارائه خدمات مستمر نیاز افراد است، بنابراین در حوزه توانبخشی دو شرط معلولیت و نیازمندی، پیش‌نیاز ارائه خدمات بهزیستی است.
این مسئول نسبت به اظهارات رئیس مرکز فناوری اطلاعات این سازمان مبنی بر اینکه دانشجویان در حال تحصیل در هر صورت مشمول قطعی شهریه نمی‌شوند، اظهار بی‌اطلاعی کرد و گفت: اگر قرار باشد طبق مصوبه شورای معاونین عمل کنیم تنها قادر به پرداخت بخشی از شهریه هستیم و اگر قرار باشد بر اساس آزمون وسع اقدام کنیم پرداخت شهریه افراد دارای توانمندی اقتصادی قطع می‌شود اما اگر روش سومی وجود دارد من از آن بی‌اطلاع‌ام. به گفته شهبازی سازمان بهزیستی سال گذشته حدود 70 میلیارد تومان صرف تأمین شهریه دانشجویان دارای معلولیت کرده و هم‌اکنون بیش از 12 هزار دانشجوی معلول در دانشگاه‌های آزاد و غیر دولتی‌ و بیش از دو هزار دانشجو در دانشگاه‌های دولتی مشغول به تحصیل هستند.
 
دانشجویانِ معلول، نگران قطع شهریه‌های خود نباشند
رئیس مرکز فناوری اطلاعات، تحول اداری و توسعه خدمات بهزیستی اما هرگونه شائبه مربوط به قطع شهریه دانشگاه دانشجویان معلول را رد و تأکید کرد: دانشجویانِ جامعه هدف سازمان بهزیستی به‌هیچ‌عنوان نگران قطع شهریه‌های خود نباشند.
دکتر مجید رضازاده با بیان این مطلب که بحث قطع شهریه‌ها در هر صورت شامل دانشجویان درحال تحصیل نمی‌شود، از دانشجویان دارای معلولیت خواست تا در آستانه امتحانات پایان ترم، خود را درگیر استرس نکرده و تمرکزشان را وقف دروس خود کنند. وی افزود: شهریه همه افراد دارای معلولیت‌های متوسط، شدید و خیلی شدید ِ متعلق به ۷ دهک پایین جامعه به اضافه فرزندان سازمان بهزیستی مطابق قانون بصورت صد درصدی پرداخت می‌شود و این افراد اولویت یک ما هستند. رضازاده ادامه داد: شهریه دانشگاه افراد دارای معلولیت‌های خفیف، افراد مربوط به سه دهک بالای جامعه، فرزندان افراد معلول، زنان سرپرست خانوار و فرزندانشان‌ و همه کسانی که سازمان به منظور توانمندسازی به آنها خدمت‌رسانی می‌کند و اولویت دوم سازمان هستند هم پرداخت می‌شود اما نه به‌صورت کامل.
به گفته این مسئول بر اساس مصوبه شورای معاونین سازمان، حد پرداخت شهریه دانشگاه این گروه‌ها تا جایی که است اعتبارات سازمان اجازه دهد. بنابراین شهریه همه گروه‌های جامعه هدف سازمان با درصدهای متفاوت‌ پرداخت می‌شود.
 
 پرداخت شهریه با پیش شرط حفظ کرامت انسانی
وی ادامه داد: تا پیش از این، پرداخت شهریه‌ها ساختار چندان واضحی نداشت، همیشه در پرداخت‌ها تأخیر داشتیم و بسیار پیش می‌آمد که دانشگاه‌ها در آستانه امتحانات به دانشجویان فشار می‌آوردند و این اتفاق به لحاظ شخصیتی برای این گروه مطلوب نبود اما با توجه به اینکه قانون از سال گذشته ما را ملزم به پرداخت صد درصد شهریه دانشجویان معلول کرده بنابراین لازم بود آمار و ارقام سازمان به روز شود.
رضازاده در ادامه افزود: از سال گذشته که تصمیم بر ساماندهی ساختار پرداخت شهریه‌ها گرفته شد با تشکیل یک کمیته در این حوزه و دو کمیته تحصصی برای پشتیبانی، مسئولیت اجرا به مرکز فناوری اطلاعات سپرده شد و ما برای پرداختِ از این به بعدِ شهریه دانشجویی سامانه‌ای را تحت عنوان سامانه دانشجویی طراحی‌ کردیم‌.
وی توضیح داد: همه دانشجویان باید مدارک خود را در این سامانه آپلود کنند، این سامانه صحت اطلاعات را به‌طور اتوماتیک با ثبت احوال و کمیسیون‌های خود سازمان کنترل می‌کند و در نهایت تصمیم بر آن است تا از این به بعد شهریه‌ها به‌منظور حفظ شخصیت و کرامت انسانی دانشجویان به خود افراد دانشجو و از آن طریق به دانشگاه‌ها پرداخت ‌شود.
رئیس مرکز فناوری اطلاعات، تحول اداری و توسعه خدمات بهزیستی همچنین گفت: سازمان بهزیستی در مسیر این ساماندهی در قدم اول کل بدهی خود به دانشگاه‌ آزاد را تا سال98 تسویه کرد و بدهی مربوط به سال مالی 98-99 نیز بر اساس تفاهمنامه‌ تدوین شده بین طرفین به زودی تسویه خواهد شد. وی افزود: برای پرداخت بدهی سازمان به دانشگاه‌های غیردولتی و غیر آزاد نیز مراکز بهزیستی در استان‌ها را موظف به جمع‌آوری اطلاعات کرده‌ایم و در این خصوص از طریق خود استانها عمل خواهیم کرد.
 
ماجرای پیامک‌های استرس‌زا چه بود؟
رضازاده با بیان اینکه سیستم کار سامانه دانشجویی به گونه‌ای است که باید آن را برای مدتی می‌بستیم تا بتوانیم به مدارک دریافت شده رسیدگی کنیم، گفت: بااینکه سامانه سه ماه پیش راه‌اندازی و به قدر کافی اطلاع‌رسانی شده بود اما باز تعدادی از دانشجویان مدارک خود را در آن بارگذاری نکرده‌‌اند و برخی دیگر نیز نقص مدارک دارند.
وی توضیح داد: بنابراین ما از طریق ارسال پیامک به دانشجویان اعلام کردیم که2 روز برای ثبت‌نام و یا تکمیل مدارکشان فرصت دارند، هدف از این‌کار تأکید بر ضرورت ثبت‌نام در سامانه بود نه اعلام ضرب‌الاجل در قطع پرداخت شهریه افراد و داستان پیامک‌ها این بود.
 
به گفته رضازاده این سامانه مجدد باز می‌شود و به افرادی که هنوز ثبت نام نکرده‌اند و یا دارای نقص مدرک هستند مجدداً فرصت تکمیل مراحل داده خواهد شد.
 
 فرزندان افراد معلول هم در سامانه دانشجویی ثبت‌نام کنند
وی پرداخت شهریه فرزندان افراد دارای معلولیت را نیز در دستور کار بهزیستی خواند و گفت: این گروه هم در اولویت دوم قرار دارند و شهریه آنان نیز نه به‌صورت صددرصدی بلکه به‌صورت کمک هزینه پرداخت می‌شود. رضازاده تأکید کرد: این افراد نیز برای برخورداری از کمک هزینه تحصیلی باید اطلاعات خود را در سامانه دانشجویی وارد کنند. وی در پاسخ به این سوال که آیا کنترل حساب‌های شخصی افراد برای پرداخت شهریه دانشگاه آنان کار درستی است و مبنای قانونی دارد، گفت: این کار برای تعیین دهک‌های افراد لازم و دارای مبنای قانونی است اما جزئیات دارایی افراد فقط با موافقت و مجوز خودشان امکان‌پذیر است.
رویا بابائی/ خبرنگار حوزه معلولان