منافع اقتصادی قفقاز مانع جنگ فراگیر می‌شود

یک پژوهشگر حوزه آسیای مرکزی و قفقاز با بیان این که درگیری و مناقشه قره‌باغ از جنگ فراگیر تبدیل به جنگ های چند روزه شده است، گفت: ایران تنها همسایه قفقاز است که ظرفیت هایی برای میانجی گری دارد اما تاکنون ارمنستان و آذربایجان حاضر به این مساله نشده‌اند.
ولی کوزه‌گر کالجی در گفت‌وگو با ایسنا، در خصوص تحولات اخیر میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان اظهار کرد: درگیری که اخیرا اتفاق افتاد 300 کیلومتر بالاتر از منطقه قره‌باغ بود، در واقع در نزدیکی مرز با گرجستان رخ داد، اما پایه و اساس اختلاف آذربایجان و ارمنستان مناقشه قره‌باغ است.
وی با بیان این‌که آنچه طی این سال‌ها در مساله قره‌باغ اتفاق افتاده ترکیبی از جنگ و مذاکره بوده است، گفت: برخلاف چیزی که در دهه 90 اتفاق افتاد و جنگ طولانی و چند ساله بود، طی این سال‌ها تبدیل به جنگ‌های چند روزه شده در واقع منطقه از جنگ فراگیر تبدیل به جنگ‌هایی شده که مقطعی اتفاق می‌افتند و زد و خوردهای محدودی هم به وجود می‌آید، اما این منطقه هنوز به ثبات لازم نرسیده است.
این پژوهشگر حوزه آسیای مرکزی و قفقاز یادآور شد: در سال 1994 که جنگ قره‌باغ تمام و آتش‌بس اعلام شد، پیمان صلحی به امضاء رسید که پروسه از آتش‌بس به صلح به گروه مینسک(متشکل از آمریکا، روسیه و فرانسه به عنوان نمایندگان اتحادیه اروپا) واگذار شد، اما از آن سال تاکنون این صلح به نتیجه نرسیده و همچنان به نوعی در شرایط آتش بس قرار دارد.
کوزه‌گر کالجی درباره این‌که آیا ایران به عنوان همسایه آذربایجان و ارمنستان می تواند نقش میانجی را ایفا کند، اظهار کرد: بله این مساله در صورتی اتفاق می‌افتد که دو طرف بخواهند، البته در اوایل دهه 90 ایران به عنوان میانجی نقش داشت اما به زور نمی‌توان از دو کشور درخواست کرد تا با توجه به همسایگی و دارا بودن اشتراک میانجی گر باشیم. ایران بین سه کشور همسایه قفقاز یعنی ایران، روسیه و ترکیه، هم با جمهوری آذربایجان و هم ارمنستان هم مرز است.
وی خاطرنشان کرد: ایران تنها همسایه قفقاز است که با نخجوان و قره‌باغ هم مرز بوده و از ظرفیت‌هایی برخوردار است که می‌تواند به عنوان میانجی گر کمک کند اما تاکنون دو دولت آذربایجان و ارمنستان حاضر نشده‌اند که خارج از مذاکرات دوجانبه، سه‌جانبه با روسیه و یا مینسک میانجیگری ایران را بپذیرند و فعلا ترجیح می‌دهند خودشان این مساله را حل کنند.
این پژوهشگر حوزه آسیای مرکزی و قفقاز در ادامه ابراز کرد: آذربایجان از ترکیب گروه مینسک رضایت ندارد زیرا فرانسه، روسیه و آمریکا که نمایندگان این گروه هستند میزبان بزرگترین جامعه دیاسپورا (مهاجرین) ارمنی هستند و فرانسه پس از روسیه پذیرای بیشترین جمعیت ارامنه با دو میلیون جامعه ارمنی و آمریکا 1.5 میلیون ارمنی را در کشور خود دارند.
کوزه‌گر کالجی همچنین اظهار کرد: این در حالی است که جمهوری آذربایجان خواهان پیوستن ترکیه بوده اما ارمنستان با این مساله مخالفت داشته و همواره اعلام کرده اگر قرار باشد ترکیه هم وارد این موضوع شود، ایران هم باید حضور داشته باشد. اخیرا نخست وزیر ارمنستان اعلام کرد که نمایندگانی از قره‌باغ هم در مینسک حضور یابند اما جمهوری آذربایجان قبول نکرده است. 
وی در پایان گفت: این منطقه پتانسیل درگیری‌های شدید را دارد گرچه بسیار بعید است مانند سال‌های قبل درگیری‌های چندین ساله اتفاق افتد زیرا بحث منافع اقتصادی قفقاز هم مطرح است. کشورهای ارمنستان، گرجستان و آذربایجان هر سه در طرح‌های توسعه‌ اقتصادی این منطقه قرار گرفتند و آذربایجان و گرجستان مسیر خطوط انتقال انرژی به اروپا هستند بنابراین تمایلی ندارند درگیری نظامی به وجود آید لذا مانع از جنگ فراگیر در قفقاز می‌شوند. اگر جنگ، فراگیر باشد تمام سرمایه‌های اقتصادی از قفقاز خارج می‌شوند.