با سیستم آموزش عالی کشور چه کرده‌ایم؟

شاهین آخوندزاده در این یادداشت بیان کرده است: «به یاد دارم وقتی در اوایل دهه ۶۰ موضوع دانشگاه غیردولتی مطرح شد اولین نکته‌ای که در جهت دفاع از آن عنوان شد این بود که باید با مدرک‌گرایی مبارزه کنیم و اگر به یاد داشته باشید در آن سال‌ها بدون داشتن دیپلم متوسطه می‌توانستید وارد دانشگاه غیردولتی شوید. از اوایل دهه ۷۰ چنان به سمت مدرک‌گرایی رفتیم که به یکباره جمعیت دانشجویی کشور به پنج میلیون نفر رسید که این آمار برای جمعیت ۶۰ میلیون نفری و آن هم در استانداردهای ایران بسیار زیاد بود. حتی در شهرهایی مانند سمنان جمعیت دانشجویی از جمعیت شهر بیشتر شده بود.
بسیاری از مدیران و افراد بانفوذ استانی برای به دست آوردن مدارک دانشگاهی خود مراکز دانشگاهی تاسیس کردند و یا در تاسیس آن نقش داشتند. این روند به مراکز داخل هم ختم نگردید و کم‌کم به مدارک غیرمعتبر و جعلی مانند دکترای آکسفورد و ... کشیده شد. این عطش برای مدرک‌گرایی به تدریج تبدیل شد به عطش برای عضو هیات علمی شدن و حالا هر فردی که در رسانه صحبت می‌کرد باید قبل از اسمش کلمه دکتر و یا مهندس و بعد از اسمش عضو هیات علمی در جاهایی عنوان مبهم مدرس دانشگاه می‌آمد.
به یکباره بعد از افزایش جمعیت پنج میلیونی دانشجویان کشور جمعیت اعضای هیات علمی با کیفیت‌های غیراستاندارد افزایش یافت. این رویه به جایی رسید که منزلت دانشجو و عضو هیات علمی در جامعه به شدت سقوط کرد. ما با دانشجویان تحصیلات تکمیلی مواجه بودیم که در حد لیسانس دانش و مهارت نداشتند (اگر نگوییم دیپلم متوسطه) و با قشر نوظهوری از اعضای هیات علمی و یا مدرسان دانشگاه که فاقد شرایط علمی یک عضو هیات علمی بودند. به وضوح رگه‌هایی از مدرک‌گرایی در کاندیداهای مجلس شورای اسلامی دیده می‌شد و یا در مدیران ارشد کشور که بدون مدرک معتبر دانشگاهی عنوان مدرس دانشگاه را یدک می‌کشیدند.
به یاد دارم که این بلا را می‌خواستند بر سر آقای محمد خاتمی رییس جمهور دوره هفتم و هشتم هم بیاورند و برای ایشان از لقب دکتر استفاده کردند که ایشان با درایت اعلام عمومی کردند مدرک کارشناسی از دانشگاه اصفهان دارند و دکتر نیستند. این تصویر را قرار دهید کنار افرادی مانند آنجلا مرکل صدراعظم فعلی آلمان که دارای مدرک دانشگاهی دکترای شیمی کوآنتوم هستند ولی هیچ وقت در اخبار جهانی کسی ایشان را دکتر آنجلا مرکل خطاب نمی‌کنند و اصلا شک دارم که مردم جهان بدانند ایشان مدرک دکترا دارند.
در سال ۱۳۷۷ مجله‌ای را در جهاد دانشگاهی تاسیس کردم که اولین مجله فارسی زبانی بود که درScopus نمایه می‌شد که در دستورالعمل‌ نگارش مقالات ذکر کرده بودم که نباید عنوان دکتر، مهندس استفاده شود. برای چند سال با شکایت نویسندگان مواجه می‌شدیم که می‌خواستند پیش از اسم‌شان دکتر ذکر شود. متاسفانه برای شعله‌ور کردن این مدرک‌گرایی از هیچ کاری کوتاهی نکرده‌ایم حتی مدارک معادل دانشگاهی در مراکز غیردانشگاهی و آکادمیک برپا کرده‌ایم.
دوست عزیزم آقای علی منتظری که از محققان مطرح کشور هستند در زمان تحصیل در دانشگاه گلاسکو استاد دانشگاهی داشتند به نام پرفسورMcEwen که استاد بهداشت عمومی و فردی شاخص در بریتانیا بودند. این پرفسور برجسته مدرک دکترا نداشت و آخرین تحصیلات‌اش در مقطع فوق لیسانس بود در حالی که ما در ایران در ۲۰ سال گذشته مرتبه مربی را که با مدرک فوق لیسانس و یا دکترای حرفه‌ای در دانشگاه کار می‌کردند و الحق بسیار موثر و مفید بودند را حذف کرده‌ایم.
کار به جایی رسیده است که اکنون خیلی از فارغ‌التحصیلان کشور مانند حقیر دیگر دوست نداریم بنویسیم دکتر شاهین آخوندزاده و حتی استاد دانشگاه که احساس می‌کنیم بار منفی خواهد داشت.»