گزارش مرکز آمار ایران نشان میدهد که ایرانیها بیشترین زمان خود در یک شبانه روز را صرف "رسیدگی و خود مراقبتی" کرده و کمترین زمان را به کار داوطلبانه بدون مزد اختصاص میدهند. همچنین ایرانیان فقط دو ساعت و چهل دقیقه در شبانه روز به اشتغال و فعالیتهای مرتبط برای مزد می پردازند که در نوع خود جالب است!
طرح آمارگیری گذران وقت، یکی از طرح های مرکز آمار ایران است که با مراجعه به خانوارها و با هدف دستیابی به شیوه گذران وقت افراد ١٥ ساله و بیشتر ساکن در نقاط شهری کشور، شناخت نوع و مدت زمان فعالیتهای انجامشده توسط آنها در ٢٤ ساعت شبانه روز، در دومین هفته اسفند ماه ١٣٩٨در نقاط شهری کشور اجرا شده است. البته به دلیل شیوع ویروس کرونا در ٧ استان اردبیل، اصفهان، سمنان، خراسان رضوی، قزوین، کرمان و گیلان و اعلام وضعیت قرمز در آنها در آن مقطع زمانیف این طرح این استانها را در بر نگرفته است.
طبق این گزارش متوسط بیشترین زمان صرف شده در شبانهروز به گروه فعالیت رسیدگی و خود مراقبتی، شامل خوابیدن، خوردن و آشامیدن، مراقبتهای بهداشتی – پزشکی، سفر مرتبط با فعالیتهای رسیدگی و خودمراقبتی و ... با ١١ ساعت و ٤٠ دقیقه اختصاص دارد.
همچنین "فرهنگ، فراغت، رسانههای گروهی، تمرینهای ورزشی "شامل بازدید از رویدادها و مکانهای فرهنگی، تفریحی و ورزشی، سرگرمیها، شرکت در ورزشها، استفاده از رسانههای گروهی، مطالعه در اوقات فراغت، تماشای تلویزیون، گوش دادن به رادیو، سفر مرتبط با فرهنگ، فراغت، رسانه های گروهی و تمرینهای ورزشی و ... با چهار ساعت و ٢٩دقیقه در رده بعدی قرار دارد.
"خدمات خانگی بدون مزد برای اعضای خانواده" شامل تهیه و آماده کردن غذا، تمیز کردن خانه، خرید کردن برای اعضای خانوار، نگهداری از گل و گیاه و حیوان خانگی و ... با سه ساعت و سه دقیقه موضوع دیگر گذران وقت ایرانیها است.
"اشتغال و فعالیتهای مرتبط برای مزد" شامل اشتغال در شرکتها، نهادهای دولتی و موسسات غیرانتفاعی، اشتغال در بنگاههای اقتصادی خانگی تولید کالاها، اشتغال در خانوارها و بنگاههای اقتصادی خانگی ارائه خدمات، فعالیتهای فرعی و وقفههای مرتبط با شغل، جستجوی شغل، راه اندازی شغل، سفر و تردد مرتبط با شغل و ... با دو ساعت و ٤٠ دقیقه و این مدت زمان برای مردان در حدود چهار ساعت و ٤٦ دقیقه است.
"معاشرت، ارتباط، مشارکت اجتماعی و آداب و رسوم دینی" از جمله صحبت کردن، شرکت در رویدادهای اجتماعی و فرهنگی جامعه، نقش داشتن در مسئولیتهای مربوط به شهروندی، آداب و رسوم دینی، سفر تفریحی- زیارتی و ... نیز یک ساعت و ٢٤ دقیقه از وقت مردم را صرف خود کرده است.
اما کمترین زمان صرف شده در شبانهروز مربوط به کار داوطلبانه بدون مزد، کارآموزی و سایر کارهای بدون مزد با دو دقیقه بوده است.
تفاوت گذر زمان بین مردان و زنان چیست؟
در بین مردان، بعد از فعالیت «رسیدگی و خود مراقبتی»، متوسط بیشترین زمان صرف شده در شبانهروز به ترتیب مربوط به گروه فعالیت «فرهنگ، فراغت، رسانههای گروهی، تمرینهای ورزشی» با چهار ساعت و ٥٤ دقیقه، «اشتغال و فعالیتهای مرتبط برای مزد» با چهار ساعت و ٤٦ دقیقه و «معاشرت، ارتباط، مشارکت اجتماعی و آدابورسوم دینی» با یک ساعت و ٣٩ دقیقه بوده است.
در بین زنان، متوسط بیشترین زمان صرف شده بعد از رسیدگی و خودمراقبتی، به ترتیب مربوط به گروه فعالیت «خدمات خانگی بدون مزد برای اعضای خانوار و خانواده» با پنج ساعت و ۶ دقیقه و «فرهنگ، فراغت، رسانههای گروهی، تمرینهای ورزشی» با چهار ساعت و ٥٠ دقیقه در رتبه بعدی قرار دارد.
مقایسه الگوی گذران وقت بین مردان و زنان گویای این مطلب است که زنان نسبت به مردان در یک شبانه روز وقت بیشتری به خدمات خانگی بدون مزد و در گروه فعالیت اشتغال برای مزد، زمان کمتری اختصاص میدهند.
مقایسه الگوی گذران وقت در دو فصل پاییز و زمستان نشان میدهد شیوع کرونا ویروس بر الگوی گذران وقت افراد جامعه اثر گذاشته است؛ به طوری که خدمات خانگی بدون مزد به طور متوسط ٢٢ دقیقه و رسیدگی و خود مراقبتی ٢٥ دقیقه نسبت به فصل پاییز زمان بیشتری و«فرهنگ، فراغت، رسانههای گروهی، تمرینهای ورزشی» با ٢٣ دقیقه، «معاشرت، ارتباط، مشارکت اجتماعی و آدابورسوم دینی» با ٢٢ دقیقه زمان کمتری نسبت به فصل پاییز به خود اختصاص داده است.