جزئیات تولید داروی طب سنتیِ مقابله با کرونا

با شیوع بیماری کرونا در جهان، بازار شایعات درمورد راه‌های درمان آن داغ شد؛ موضوعی که طب سنتی نیز از گزند آن دور نبود و با مطرح شدن ادعاهایی مانند استفاده از روغن گل بنفشه، بخور جوش‌شیرین، نوشیدن ادرار شتر و... برای درمان کووید۱۹ از سوی کسانی که تخصص کافی نداشتند، شاهد تمسخر یا اعتراض نسبت به این طب اصیل بودیم.
به گزارش ایسنا، این حواشی به همین‌جا ختم نشد؛ به طوری که حتی برخی گزاره‌های ثابت شده در این علم مانند تاثیر اسپند در از بین بردن طیفی از ویروس‌ها، دستمایه جنجال خبری برخی شبکه‌های فارسی زبان خارجی شد.
چندی پیش اما، مدیرکل دفتر طب ایرانی وزارت بهداشت_دکتر محمدرضا شمس اردکانی خبر از کارآزمایی دو داروی طب سنتی برای کمک به بهبود مبتلایان به کرونا خبر داد. موضوعی که اگر مراحل تحقیقاتی را به خوبی پشت سر بگذارد می‌تواند نشان دهنده تاثیر و اصالت طب ایرانی در کمک به بهبود بیماری‌ها باشد.
در این راستا، دکتر آرمان زرگران_ مشاور امور بین‌الملل دفتر طب ایرانی وزارت بهداشت در گفت‌وگو با ایسنا، گفت: اکنون چندین طرح مطالعاتی در دست انجام است که یکی از آنها طرح چند مرکزی است که در آن یک کپسول و یک جوشانده منتج از دانش طب ایرانی تحت بررسی قرار دارد. بر مبنای مطالعات امروزی که احتمال اثربخشی آنها را نشان می‌دهد، دو دارو طراحی شده است. این داروها بر بیش از ۳۰۰ بیمار در یک مطالعه در ۷ مرکز دانشگاهی در تهران و برخی شهرستان‌ها بررسی شده و اکنون نیز در حال جمع‌بندی نتایج حاصل از آن هستیم.
وی با بیان اینکه نتایج اولیه نشان‌دهنده اثربخشی این دو دارو بوده است، تصریح کرد: اما این اثربخشی به عنوان درمان مدنظر قرار نمی‌گیرد و تنها به این عنوان استفاده می‌شود که می‌تواند به بهبود بیماران مبتلا به کووید۱۹ کمک کند و موجب کاهش عوارض در آنها شود. امیدواریم در آینده‌ی نزدیک با چاپ مقاله و تکمیل مطالعات آماری بتوانیم نتایج آن را اعلام کنیم.
وی با تاکید بر اینکه تغییری در داروی مرسوم درمان بیماران مورد مطالعه ایجاد نشده است، بیان کرد: مطالعه به این شکل بود که دو گروه را در نظر گرفته، به گروه اول داروهای طب سنتی را داده و در گروه دوم مداخله‌ای انجام ندادیم. با مقایسه این دو گروه به دنبال یافتن تفاوت‌ها در کسانی که داروی گیاهی استفاده کردند با کسانی بودیم که این داروها را دریافت نکردند.
این متخصص داروسازی طب سنتی، در خصوص ترکیبات این دو دارو، تصریح کرد: حدود ۱۵ گیاه در ساخت این داروها نقش دارند، گیاهانی مانند شیرین بیان، پوست انار و... در این داروها استفاده شدند که مطالعات پیشین، اثرات ضدویروسی آنها را نشان داده بود و در بیماری‌هایی مثل sars و mers شواهد اثربخشی بالینی آنها وجود داشته است. مطالعات گسترده‌ای انجام شد تا به فرمولاسیونی برسیم که احتمال اثربخشی در اجزای مختلف عوارض ویروس داشته باشد.
وی افزود: ساخت دارو با رعایت تمام اصول علمی انجام شده است تا در دوز مناسب بدون آنکه تداخلی با سایر داروهای بیمار ایجاد کند، استفاده شود.
زرگران با بیان اینکه این طرح مطالعاتی در بیمارانی در سنین بالای ۱۲ سال انجام شده است، اظهار کرد: البته دارو به گونه‌ای طراحی شده است که می‌توانیم مطمئن باشیم برای بالای ۲ سالگی نیز مشکلی نخواهد داشت.
وی در پاسخ به این سوال که آیا می‌توان به تولید انبوه و صادرات این دو دارو فکر کرد یا خیر، گفت: این موضوع در مرحله بعدی قرار می‌گیرد، در ابتدا در صورت تایید دارو و گذر از مرحله کارآزمایی بالینی اگر بتوانیم بیماران خود را با آن تحت درمان قرار دهیم امکان صادرات آن نیز به وجود خواهد آمد.
وی با بیان اینکه داروهای طب سنتی هم باید مانند داروهای مرسوم از استانداردهای لازم برخوردار باشند، تصریح کرد: اداره طب‌سنتی، طبیعی و مکمل‌ سازمان غذا و دارو پروتکل‌ها و قواعدی را مدنظر قرار می‌دهد، اگر کسی بخواهد اقدام به ساخت داروی سنتی کند باید از کتاب‌های مورد تایید استفاده کند و پس از آن آزمایش‌های لازم بر روی آنها انجام می‌شود تا تایید شوند.
وی با بیان اینکه برای استفاده از تجربیات متخصصین طب سنتی چینی با آنها نیز مذاکزاتی صورت گرفته است، گفت: البته این دو دارو کاملا بر اساس دانش بومی تهیه شده است. اما مطالعاتی که آنها پیشتر بر ویروس‌های sars و mers انجام داده بودند، به عنوان شواهد علمی برای انتخاب گیاهان مورد نیاز در فرمولاسیون دارویی ما استفاده شد.
مشاور امور بین‌الملل دفتر طب ایرانی وزارت بهداشت، با تاکید بر اینکه استفاده از داروهای طب سنتی نیز مانند داروهای شیمیایی نیازمند نظر متخصص آن حوزه است، خاطرنشان کرد: اینکه فکر کنیم داروی سنتی کم عارضه است، غلط است. ورود افراد غیر متخصص سبب سلب اعتماد مردم می‌شود. طب سنتی و داروسازی طب سنتی، متخصصین خاص خود را دارد که از طریق مجاری علمی به دنبال کمک به درمان بیماری‌ها هستند.