نگرانی آمریکا از برنامه هسته ای ایران

دولت دونالد ترامپ که بزرگترین فروشنده سلاح در جهان است نگران برنامه هسته ای ایران است. پنتاگون هشدار داده که جمهوری اسلامی ایران قصد دارد با رسیدن زمان پایان یافتن تحریم تسلیحاتی، به تسلیحات مدرن از جمله تانک ها و جنگنده های جدید دست یابد.
به گزارش خبرنگار ایرنا، یک سال دیگر یعنی در پایان سال ۲۰۲۰ تحریم تسلیحاتی ایران به پایان می رسد و مقامات کشورمان با کشورهای چین و روسیه در مورد خرید سلاح گفتگو کرده اند و در این میان آمریکا نگران پایان تحریم تسلیحاتی ایران است.

مایک پمپئو، وزیر خارجه ایالات متحده آمریکا، ماه گذشته در پیامی توییتری نسبت به انقضای قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد در ممنوعیت فروش تسلیحاتی به ایران هشدار داد و افزود باید ممنوعیت فروش تسلیحاتی به ایران تمدید شود.

پمپئو به سخنان حسن روحانی رئیس جمهور کشورمان اشاره کرد که در سخنانی گفته بود منافع ما در ماندن در برجام است ما برجام را حفظ می‌کنیم و سال آینده تحریم تسلیحاتی ایران برداشته می‌شود. روحانی گفته بود که سال‌هاست خرید سلاح از طرف ایران طبق قطعنامه سازمان ملل ممنوع است و ما نمی‌توانیم سلاح خود را بفروشیم، اما اگر برجام را نگه داریم سال آینده تحریم تسلیحاتی ایران برداشته می‌شود و ما می‌توانیم به راحتی هم سلاح بخریم و هم بفروشیم.

بسیاری از تحلیلگران معتقدند که یکی از دلایل و اهداف اصلی آمریکا برای نابودی هرچه زودتر برجام این است که ایران نتواند از لغو تحریم های تسلیحاتی که به موجب برجام در اکتبر ۲۰۲۰ پایان می یابد، استفاده کند. در واقع، یکی از کابوس های آمریکای ترامپ این است که تحریم های تسلیحاتی ایران در برجام پایان یابد و ایران بتواند در بازار تسلیحاتی جهان فعال شود.

در شهریور ماه امیر سرتیپ عبدالکریم بنی‌طرفی، مدیرعامل سازمان صنایع هوایی نیروهای مسلح در حاشیه نمایشگاه هوافضای روسیه در مورد خرید جنگنده توسط ایران گفت: کشورهای مختلفی به ما پیشنهاد می‌دهند. اما همه این‌ها منوط به آن است که تاریخ پایان تحریم‌های تسلیحاتی فرا برسد.

ظاهرا ایران با روسیه در خصوص خرید هواپیماهای جنگنده سوخو – ۳۰، هواپیماهای یاک – ۱۳۰، تانک های تی – ۹۰ و سیستم ضد موشکی اس – ۴۰۰ و سیستم های موشکی باستیون در حال مذاکره است. این احتمال نیز وجود دارد که ایران با چین نیز قراردادهای تسلیحاتی امضا کند.

در همین رابطه برایان هوک نماینده ویژه وزارت خارجه آمریکا در امور ایران با اتخاذ موضعی ایران هراسانه به شورای امنیت سازمان ملل متحد نسبت به لغو تحریم تسلیحاتی علیه جمهوری اسلامی ایران که سال آینده منقضی می‌شود، هشدار داد. هوک در پیام ویدئویی که شنبه ۲۷ مهر در توئیتر وزارت خارجه آمریکا منتشر شد، مدعی شد: یک سال دیگر از امروز تحریم های تسلیحاتی سازمان ملل علیه حکومت ایران به پایان خواهد رسید. بزرگترین دولت حامی تروریست قادر خواهد بود تسلیحات پیشرفته خرید و فروش کند که به مسابقه تسلیحاتی تازه در خاورمیانه منجر خواهد شد.

او در این پیام به قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل اشاره کرد که در سال ۲۰۱۵ میلادی و پس از توافق هسته ای تصویب شد. بر اساس این قطعنامه، جمهوری اسلامی از اکتبر سال آینده مجاز به خرید و فروش سلاح های پیشرفته خواهد بود، مجوزی که به ادعای هوک مغایر با هدف شورای امنیت برای ایجاد صلح و امنیت است.

مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا هم که به اسرائیل سفر کرده بود، جمعه ۲۶ مهر نسبت به پایان یافتن مدت تحریم‌های تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران در سال ۲۰۲۰ ابراز نگرانی کرد و در صفحه توئیتر خود مدعی شد: «به‌دلیل توافق هسته‌ای ناقص ایران، تحریم تسلیحاتی سازمان ملل در مورد ایران سال آینده پایان می‌یابد. کشورهایی مانند روسیه و چین می‌توانند به ایران تسلیحات پیچیده بفروشند. رژیم ایران نیز آزاد خواهد بود تا سلاح‌های پیچیده به هرکسی بفروشد. این مسئله رقابت تسلیحاتی جدیدی را در خاورمیانه آغاز می‌کند.»

قعطنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل، از تمام کشورهای جهان خواسته است که محدودیت‌های تسلیحاتی زیر را در ارتباط با ایران به مدت پنج سال رعایت کنند:

تأمین، فروش و یا انتقال مستقیم یا غیرمستقیم هرگونه تانک جنگی، خودروهای رزمی زرهی، سامانه‌های توپخانه‌ای سنگین، هواپیماهای رزمی، بالگردهای تهاجمی، ناوهای جنگی، موشک‌ها و یا سامانه‌های موشکی، مطابق با اهداف فهرست تسلیحات متعارف سازمان ملل.

تأمین مواد مرتبط، شامل قطعات یدکی، از داخل و یا از طریق قلمروهای تحت حاکمیت‌شان، و یا توسط اتباع آنها و یا افراد تحت حاکمیت آنها، یا با استفاده از هواپیماها و یا کشتی‌های حامل پرچم‌های آنها، اعم از اینکه از قلمروشان نشأت گرفته یا خیر، به ایران یا برای استفاده در داخل ایران و یا در جهت تأمین منافع ایران.

ارائه آموزش فنی، منابع یا خدمات مالی، پیشنهادات، دیگر خدمات و کمک‌های مرتبط با تامین، فروش، انتقال، تولید، حفظ و نگهداری و یا استفاده از تسلیحات و مواد مرتبط توصیف‌شده در این بند فرعی، به ایران توسط اتباع این کشورها و یا از داخل یا از طریق قلمروهای تحت حاکمیت‌شان.

این بند باید تا مدت پنج سال پس از «روز پذیرش برجام» و یا تا زمانی که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گزارش تأیید «جمع‌بندی مبسوط» را ارائه دهد، اجرا شود؛ بسته به اینکه کدام زودتر اتفاق افتد.

اما تحریم ها مدتها قبل علیه ایران صادر شده بود در مارس ۲۰۰۷ میلادی قطعنامه ۱۷۴۷ در شورای امنیت به تصویب رسیده که بر اساس آن هر گونه صادرات سلاح و خدمات مربوط به آن از ایران به خارج از این کشور مشمول تحریم می شد. در سال ۲۰۱۰ میلادی نیز قطعنامه ۱۹۲۹ نیز مورد تصویب قرار گرفت که بر اساس آن صادرات تسلیحات متعارف به ایران نیز ممنوع شد. در این قطعنامه از کشورهای دیگر خواسته شده سعی کنند از صادرات اقلامی مثل تسلیحات سبک انفرادی و موشک های ضد هوایی که معمولا جزو تحریم ها قرار نمی گیرد نیز خودداری کنند. هر دوی این تحریم ها به بهانه مسائل هسته ای ایران بر علیه کشورمان تصویب شد.

اکنون دولت دونالد ترامپ تمامی تلاش خود را می کند تا مدت زمان اجرای تحریم تسلیحاتی علیه ایران را تمدید کند. مقامات‌آمریکا در حالی از انقضای بندی از برجام ابراز نگرانی می کنند که خود بیش از یک سال قبل از آن خارج شده است مجموع اقدامات و رفتارهای آمریکا در سال‌های اخیر باعث شده امروز مهمترین خطری که صلح و امنیت بین المللی را تهدید می‌کند آمریکاست و نگرانی مقامات این کشور از آینده توافقی که از آن خارج شده اند، محلی از اعراب ندارد.