سیستم بانکی مدیون صنعت خودرو

دردهه‌های گذشته که صنعت خودرو در کشور رونق بهتری داشت، بانک‌ها بر دوش این صنعت سوار شدند و حالا که تحریم‌ها سرعت رشد این صنعت را کند کرده است، صنعتی را که مادر صنایع ایران به حساب می‌آید، ناکارآمد خطاب می‌کنند.

به گزارش مردم سالاری آنلاین، خودروسازی پس از صنعت نفت بزرگ‌ترین صنعت ایران و موتور محرک ده‌ها صنعت بالادستی و پایین‌دستی کشور است. اما قطعه‌سازان و خودروسازان پس‌از اعمال تحریم‌های بین‌المللی از سوی آمریکا، نه‌تنها از جانب آن کشور مورد حمله قرار گرفته‌اند، بلکه بیش از گذشته آماج انتقادهای برخی مدیران داخلی قرار دارند، تا جایی که عبدالناصر همتی، رئیس‌کل بانک مرکزی نیز آن‌ها را ناکارآمد خطاب کرده است.
وی می‌گوید: «ما به صنعت خودرو ۴هزار میلیارد تزریق کردیم که باید مشکلات آن را حل ‌می‌کرد، اما شرایط شرکت‌های خودروسازی هیچ تغییری نکرد.»
همتی می‌افزاید: «من با موضوع تامین نقدینگی برای خودروسازان مخالف بودم، ولی سال گذشته برای نشان‌دادن حسن نیت خود موافقت کردم که ۴هزار میلیارد تومان به‌صورت ریالی و بیش از ۸۴۰میلیون یورو به‌صورت ال‌سی خارجی به خودروسازان داده شود تا پس از یک‌سال این مبلغ به‌صورت ارزی یا معادل ریالی آن پس داده شود. اما در قبال این تصمیم بانک مرکزی، خودروسازان اعلام کردند ما حاضر به پذیرش ریسک تغییر نرخ ارز در سال آینده نیستیم. این مبلغ که یک سال در بانک کونلون چین برای آن‌ها تخصیص داده شده بود، دست نخورده باقی ماند تا این‌که صرف موارد دیگری شد.
جالب این‌جاست خودروسازانی که قیمت‌هایشان را هر روز بالا می‌برند، حاضر نبودند ریسک تغییر نرخ ارز را قبول کنند. ولی سوال اصلی آنکه این فرآیند خودروسازی ناکارآمد را تا کجا باید ادامه دهیم؟ خودروسازان ۴۰ سال است می‌گویند در شرایط حساسی هستند، ولی این شرایط چه زمانی قرار است اصلاح شود؟»
در همین زمینه، مجتبی نظری، کارشناس صنعت خودرو معتقد است: «دردهه‌های گذشته که صنعت خودرو در کشور رونق بهتری داشت، بانک‌ها بر دوش این صنعت سوار شدند و حالا که تحریم‌ها سرعت رشد این صنعت را کند کرده است، صنعتی را که مادر صنایع ایران به حساب می‌آید، ناکارآمد خطاب می‌کنند.»
رئیس‌کل بانک‌مرکزی درخصوص تخصیص وام ۴هزار‌ میلیارد تومانی به خودروسازان معتقد است، آن‌ها بازدهی مناسب و خدمات قابل‌توجهی را به مردم ارائه نکرده‌اند. چه پاسخی به این ادعا دارید؟
از دید مدیران بلندرتبه و صنعتی پوشیده نیست که سیستم بانکی کشور با تصمیمات خود موجب ورشکستگی برخی صنایع شده است؛ زمانی که شرکت‌های خودروسازی سودآور بودند به کمک برخی از همین بانک‌هایی آمده‌اند که درحال‌حاضر از همراهی شرکت‌های خودروسازی سرباز می‌زنند. اما وامی که با درصد سود بالا برای پرداخت مطالبات قطعه‌سازان از خودروسازان اعطا شد، تنها توانست سود وام‌های تحمیلی گذشته به صنعت قطعه را بپردازد و اصل وام‌ها همچنان در بدهی‌های این شرکت‌ها وجود دارد.
 اما درخصوص این‌که شرکت‌های قطعه‌ساز چه خدماتی ارائه کرده‌اند، باید گفت هر شرکت قطعه‌سازی ورودی به کارخانه‌اش را با ارزش افزوده بیش از ۶۰درصد در اختیار خودروسازان و افترمارکت‌ها قرار داده است.
باتوجه به شرایط ناپایدار در عرصه بین‌المللی کشور و فشار مضاعف آمریکا به‌نسبت دور گذشته تحریم‌ها، صنعت خودرو کشور چه انتظاری از سیستم بانکی کشور دارد؟
سیستم بانکی کشور همیشه مدیون سیستم خودرویی کشور بوده است؛ در دوره‌ای که صنعت خودرو کشور رونق داشت بخشی از هزینه‌های خودروسازان برای کمک به همین بانک‌هایی اختصاص می‌یافت که اکنون از کمک به شرکت‌های خودروسازی کشور ابا دارند. متاسفانه هنوز شرایط جنگ اقتصادی برای سیستم بانکی کشور قابل‌درک نیست.  
بسیاری از مدیران بانکی هنوز در قبال صنعت خودرو کشور، خود را در شرایط برد و باخت می‌بینند، درحالی که با باخت صنعت خودرو کشور رسما باخت مادر صنایع کشور رقم خواهد خورد. تنها انتظار شرکت‌های زنجیره خودرویی کشور، مدیریت صحیح پول و کاهش فشار نقدینگی در بازار از سوی بانک‌ مرکزی است که می‌تواند بسیاری از مشکلات قطعه‌سازان و خودروسازان را مرتفع کند.
انتظار شرکت‌های قطعه‌ساز و خودروساز نیز نگاه تخصصی و نظارت به فعالیت‌ بانک‌های تحت‌کنترل بانک مرکزی در جهت همکاری و ایجاد شرایط برد-برد در صنعت و تجارت است.
به‌ نظر شما تخصیص وام ۴هزار میلیاردی تومانی بانک‌مرکزی تا چه میزان توانست مشکلات صنعت خودرو کشور را کاهش بدهد؟
خودروسازان با ترزیق این نقدینگی به شرکت‌های قطعه‌سازی تنها بخشی از بدهی‌های بانکی آنان را کاهش داداند. بانک‌ها با پرداخت وام به خودروسازان تنها پولی را «از آن جیب به این جیب» کرده‌اند؛ وقتی خودروسازان بدهی معوق بیش‌از شش‌ماهه خود را به قطعه‌سازان پرداختند، شرکت‌های قطعه‌سازی هم بهره مرکب دیون بانکی خود را سبک کردند.  قابل توجه است که با این حال هنوز هم پای کار ایستاده‌اند و با تمام سختی‌ها و کمبود‌ها پا پس نکشیده‌اند.
در گذشته ۳۵درصد از قیمت تمام‌شده محصولات به‌عنوان بهره‌های بانکی از سبد خودروسازان خارج می‌شد و حال با توجه به بالا رفتن درصد سود وام‌های بانکی، این عدد به ۵۰درصد افزایش پیدا کرده است.  
نظام بانکی کشور برای بقای خود روی سودهای صنعت خودرو کشور حساب باز کرده و بنگاه‌های اقتصادی بیشترین بهره را به این سیستم داده‌اند. در دیگر نقاط جهان بانک‌ها برای ایجاد بنگاه‌های اقتصادی وارد عمل می‌شوند و از سود آن بنگاه‌ها برداشت دارند، درحالی‌که در ایران از اصل سرمایه‌ بنگاه‌ها برداشته شده و قدرت صنایع کمتر و محدودتر  می‌شود.
 
نظر شما درخصوص روش‌های بازگشت رونق به صنعت خودرو کشور چیست؟ 
به عقیده من برخی تصمیمات سیستم بانکی کشور موجب از دست رفتن بخشی از قشر تولیدکننده در کشور شده است. با این استناد که حتی در روز صادرات هیچ مراسم متناسبی با این موضوع برگزار نشده و صادرکننده موفقی باقی نمانده است که بتوان برای قدردانی از او نام برد.


منبع اخبار خودرو