یکی از سریعترین و در عین حال بی سابقه ترین پرونده های رسیدگی به یک جرم امنیتی. اما با کمی تفاوت. تفاوتی مثل اینکه این دادگاه در مجتمع قضایی کارکنان دولت، برگزار واز سویی پای دادگاه ویژه روحانیت هم به این قضیه بازشد . این پرونده چیزی نبود جز پرونده حمله به سفارت عربستان. حمله ای که نه فیلم هایش از صحنه تاریخ پاک می شود و نه وصف اتفاقات بعد از آن از ذهن ما .
با تمامی این احوال بسیاری برگزاری چنین دادگاهی را بیانگر اثبات فضای قانونمدارکشورمان به جامعه بین الملل، تلقی کردند. از سویی عده ای نیز خوش بینانه، برگزاری این دادگاه را ابزاری برای بازدارندگی تکرار اتفاقات مشابه تعبیر می کنند . از همین روی تمام نگاه ها به 21 متهمی است که در حمله به سفارت عربستان نقش داشتند و در این چند روز دادگاه ، حرف هایشان را زدند و از خود دفاع کردند .
از ظواهر امر هم پیداست که متهمان اکثرا آدمهای مذهبی ، ساده و البته جوان هستند که اسیر یک جو زودگذر شده اند تا حدی که ممکن است در محاکمه این افراد تخفیف قائل شوند .
هفته گذشته نوبخت سخنگوی دولت نسبت به این موضوع واکنش نشان داد، و نسبت به تخفیف مجازات این متعرضان گفته این اتفاقات لطمه به منافع ملی وارد کرد و بخشی از وقت کشور را گرفت بنابراین همه کسانی که مسبب چنین خسارتی در کشور شده اند در مقابل قانون و پیشگاه خداوند مسئول هستندو باید به سزای اعمالشان برسند. صحبت هایی که بیانگر عدم روی خوش نوبخت نسبت به تخفیف مجازات متهمان فعلی است. از همین رو با نعمت احمدی حقوقدان و کیل دادگستری پیرامون این پرونده به گفتگو نشستیم . نعمت احمدی در گفت و گو با مردم سالاری می گوید متهمان فعلی باید آزاد شوند تا آمران حادثه مجازات شوند:
*آقاي احمدي اين روزها صحبتي كه درباره محاكمه متهمين پرونده حمله به سفارت عربستان مي شود، صحبت تخفيف در مجازات آنهاست .اساسا آيا در چنين پرونده اي دليل كافي براي تخفيف در مجازات وجود دارد؟
من اين محاكمه را، محاكمه متهمين و متخلفين اصلي نمي دانم، بلكه اين عده عواملي هستند كه به قول خودشان فريب خوردند و اگر هم محكوم شوند در حقيقت كساني محكوم شدند كه در زمان حمله به سفارت به خيال خودشان فكر مي كردند كار درستي را انجام مي دهند. ما بايد در اين پرونده به دنبال آمران و فرماندهان عملیات باشيم . به هر حال آمران حمله به سفارت بودند كه بزرگترين لطمه را به جايگاه بين المللي ما زدند. اما آن افرادي كه در جلوي دوربين های موبایل بودند ، شعار مي دادند و آتش مي زدند، آدم هايي نيستند كه دستور دهنده اصلي اين حملات بر سفارت عربستان باشند. به معناي واقعي اين افراد عده اي فريب خورده هستند كه بايد كمكشان كرد.اگر قصد برخورد است بايد اتاق فكر اين عوامل را يافت. ولي مامور كه مامور است!
*پس ،از گفته هايتان پيداست كه شما با تخفيف مجازات متهمان دادگاه فعلي عوامل حمله به سفارت، موافق هستيد؟
من اصلا اين ها را مجرم واقعي نمي دانم. باید تمام تصميم گيرندگان واقعي را پيدا کرد . از طريق اين افراد مي توان به اطلاعات زيادي دست يافت وشاخه هاي اصلي را پيدا كرد. به هر حال حمله به سفارت عربستان مورد انتقاد همه از مقام معظم رهبری تا وزارت امورخارجه قرار گفته است. عربستان اگر ميليارد ها دلار در سطح بين الملل هزينه مي كرد قادر نبود به چنين دستاوردي برای خودش برسد! آنها وقتي شيخ نمر را اعدام كردند، تمام دنيا عليه شان موضع گرفت. اما ما در ايران با حمله به سفارت، خون شيخ نمر را هدر داديم و دیدیم که به یکباره کشور ما به عنوان متهم قلمداد شد و عربستاني كه خودش مجرم بود ، در مقام طلبكار قرار گرفت . از ديد من كساني که چنین حمله ای را طرح ریزی کردند غم وطن نداشتند.
*آقاي نوبخت، نسبت به بحث تخفيف مجازات متهمان دادگاه فعلي حمله كنندگان به سفارت عربستان ، از خود واكنش نشان داده و با بيان اينكه حمله به سفارت، خسارات سنگيني به ايران زده ،خواستار مجازات اين افراد شده اند ؛ يعني شما مي گوييد كه سخنگوي دولت هم عليرغم اينكه مي داند متهمان اصلي ،افراد فعلی نيستند چنين اظهارنظري مي كند؟ و خواهان مجازات همين متهمان شده است؟
من با نظر آقاي نوبخت مخالف هستم ! اگر جاي آقاي نوبخت بودم ، به عنوان سخنگوي دولت اعلام مي كردم كه اصلا بايد اين افراد را آزاد كنيد! چرا كه اين افراد در پوسته بيروني قرار دارند و به نوعي تاكيد روي آنها آدرس غلط دادن است. از نظر من اين عده متهم نيستند بلكه مامورين معذوري هستند كه چه بسا با صداقتشان در روز حمله به سفارت ، فكر مي كردند كه كار درستي انجام مي دهند، اما آن كساني كه نشستند و اين حمله را طراحي كردند و دقيقا در مقطعي توانستند عربستان ظالم و آدمكش را در جايگاه مظلومي كه در خانه اش مورد تجاوز قرار گرفته !قراردهند، بايد محاكمه شوند. اتفاقا من برخلاف آقاي نوبخت معتقدم كه بايد به سراغ مغزهاي متفكر اين جريان رفت . حتي آن يك «نفري» هم كه در بین متهمان فعلی ، ليدر باقي افراد قلمداد می شود ، به نظر مي آيد به اراده خود نمي توانسته كاري انجام دهد.
آخر مگر مي شود در مملكتي كه «ريگي» را از آسمان پايين مي كشند، يا منافقین را با آن سازمان هاي سری اشان معدوم مي كنند ، خيلي راحت در بعد از ظهر مشهد و سپس شهر تهران به سفارت یک کشور حمله ببرند؟ شما اگر فيلم این حمله ها را ببيند تصور مي كنيد كه انگار این عده برای تفريح آمده اند و با خیال راحت چنین در و پنجره سفارت را می شکنند .
* اگر بنا باشد كه بگوييم چون اين عده متهم اصلي نيستند پس بي گناهند و بايد آزاد شوند يا تخفيف مجازات بگيرند،مطمئنا فشارهاي بين الملی عليه دولت و كشور افزايش پيدا مي كند؟
دولت براي يكبار هم كه شده، به جاي محافظه کاری، احساس مسئوليت كند و بگويد كه اين افراد، عاملين اصلي نيستند وباید افراد پشت پرده را معرفي كرد . بزرگ كردن اتهام متهمان فعلی، گول زدن خودمان است! بنابراین من با تخفيف محاكمه اين افراد يا حتي آزادي شان موافقم . ما اگر لايه هاي اصلي اين پرونده را دستگير مي كرديم ديگر نيازي به متهمان فعلي نداشتيم.
*اگر روزي آن متهمان اصلي كه شما مي گوييد دادگاهي شدند به نظرتان در قبال آنها نيز مي توان تخفيف در مجازات قائل شد؟
آنها را بايد به اشد مجازات برسانند. چون اين عده اتاق فكري در حد براندازي دولت راه انداختند ،شما بياييد قبل از حمله به سفارت عربستان ، ارزش دلار، قيمت نفت و جايگاه ايران در سطح منطقه را با بعد از حمله به سفارت عربستان مقايسه كنيد! ببينيد كه جاي كشورمان تا چه ميزان بعد از اين حادثه تنزل پيدا كرد ، برنامه هاي اقتصادي كه بعد از توافق هسته اي قرار بود آغاز شود تا چه ميزان تحت الشعاع قرار گرفت! كساني كه عمدا به منافع ملي حمله مي كنند مطمئنا باید شدیدا مجازات شوند .
*فکر نمی کنید ، اگر افرادي كه از روي خشم به سفارت عربستان حمله كردند( به اين بهانه كه آنها تنها در جو يك جريان قرار گرفته و يا دستورات را اجرا كرده اند) را مورد عفو قرار داد يا در مجازاتشان تخفيف قائل شد ، به معناي توجيه عمل اين عده است؟ از كجا معلوم هر كسي به همين بهانه در آینده دست به اقدامات مشابهي نزند؟
شما معادله را يك مجهولي فرض مي كنيد در حالي كه معادله دو مجهولي است كه يك آمر و يك مامور داریم.
*در حال حاضر سوال من ، مشخصا ماموران حمله است . آمرين بحثشان جداست .به نظر می آید که نبايد عمل ماموران حمله به سفارت را به همين راحتي توجيه كرد و از گناه مبري دانست.
مامور، فراوان است ! بخصوص در جامعه اي كه درصد اشتغال جوانان پايين است و يا شرايط اجتماعي نامطلوب وجود دارد. از قديم گفته اند مامور المعذور ! گرفتن و بازداشت ماموران حمله به سفارت یک بحث است و برخورد با اتاق فكرها یک بحث دیگر.
*يعني شما معتقديد اين ماموران هيچ گناهي ندارند؟!
آنها صرفا چيزي را كه بهشان گفته شده انجام دادند.
گفت و گو : امید کاجیان