آیا ایران از سهم خود در دریای خزر کوتاه آمده؟

اجلاس سران کشورهای ساحلی دریای خزر روز یکشنبه ۲۱ مرداد در قزاقستان برگزار شد و کنوانسیون رژیم حقوقی دریای خزر به امضای روسای جمهوری ۵ کشور از جمله حسن روحانی از ایران رسید.
به گزارش مردم سالاری آنلاین، از زمانی که خبرهای برگزاری این اجلاس و همچنین امضای کنوانسیون رژیم حقوقی دریای خزر منتشر شد، شاهد پخش شایعات فراوانی در فضای مجازی درباره کوتاه آمدن ایران از سهم خود در دریای خزر و واگذاری سهم ایران در دریای خزر به همسایگان بودیم. شایعاتی که بیش از هر چیز نشانه اوج گرفتن بی اعتمادی مردم نسبت به حاکمیت است. بطوریکه خبرهای نادرست به راحتی در فضای مجازی بازنشر می شود. اما آیا واقعا ایران از سهم خود در دریای خزر کوتاه آمده است؟ بگذارید از منظری بیطرف این موضوع را مرور کنیم:
پس از دو دهه مذاکره بین پنج کشور ساحلی خزر، کنوانسیون رژیم حقوقی دریای خزر، نهایی شد و در حاشیه نشست سران این کشورها در آکتائو قزاقستان به امضاء رسید. کنوانسیون رژیم حقوقی دریای خزر مثل قانون اساسی کشورهاست. بطوریکه آن را می توان سندی جامع و چارچوبی مشخص در نظر گرفت که بر اساس آن حقوق و تعهدات کشورهای ساحلی مشخص می شود و بر پایه این اصول کلی، کشورهای ساحلی خزر با امضای موافقتنامه های تخصصی به جزئیات خواهند پرداخت. اما نکته اصلی اینجاست که در این کنوانسیون، هیچ بندی درباره تقسیم دریای خزر وجود ندارد. به عبارت دیگر به دلیل تفاوت عمق ساحل کشورهای ساحلی دریای خزر، بطوریکه عمق ساحل ایران بیشتر از عمق سایر کشورهای ساحلی دریای خزر است، همچنین وجود ذخایر نفت و گاز در نقاط مختلف دریا، هنوز کشورهای ساحلی درباره تقسیم دریا با هم اختلاف نظر دارند و رفع این اختلافات نیازمند مذاکرات بسیار بیشتری است. به همین دلیل کنوانسیونی که در قزاقستان به امضا رسید کلیات را مشخص می کند تا پایه ای برای مذاکرات بعدی باشد.
بنابراین تمام خبرهایی که در مورد تقسیم دریای خزر بین کشورهای ساحلی در فضای مجازی و کوتاه آمدن ایران از سهم خود در دریای خزر منتشر شده، نادرست است و در متن کامل این کنوانسیون، هیچ بندی درباره تقسیم دریا و حتی تقسیم ذخایر نفتی و گازی دریا وجود ندارد. هرچند که این امر مانع از این نیست که با دقت نظر مذاکرات آتی ایران و کشورهای ساحلی را زیر ذره بین قرار دهیم تا ایران سهمی شایسته در دریای خزر کسب کند.  ما نیز وظیفه خود می دانیم بنا به رسالت اطلاع رسانی خود این موضوع را بدون توجه به شایعات فضای مجازی پیگیری کنیم.