مخاطرات معاملات غیر شفاف و بدون فاکتور

گروه اقتصادی – حسین قبادیان: در پی افزایش چشمگیر قیمت طلا و سوددهی قابل توجه آن در مقایسه با سایر دارایی‌ها، این فلز گرانبها به یکی از اصلی‌ترین و مطمئن‌ترین ابزارهای سرمایه‌گذاری و محافظت در برابر تورم فزاینده تبدیل شده است. با این حال، این جذابیت فزاینده، زمینه را برای فعالیت سودجویان و کلاهبرداران در بازار طلا فراهم آورده است. این افراد با سوءاستفاده از ناآگاهی و اعتماد مردم، به دنبال کسب سودهای نامشروع از طریق معاملات غیرشفاف و تقلبی هستند.
به گزارش مردم‌سالاری آنلاین ، یکی از مهم‌ترین چالش‌های پیش روی بازار طلا در سال‌های اخیر، رواج خرید و فروش سکه و طلای آب‌شده بدون ارائه فاکتور رسمی‌بوده است. این مسئله نه تنها خطرات متعددی را برای مصرف‌کنندگان به همراه دارد، بلکه ثبات بازار را نیز تهدید کرده و بستری برای وقوع جرایم مرتبط با طلا فراهم می‌سازد.فاکتور خرید طلا، سندی رسمی‌و معتبر است که حاوی اطلاعات ضروری از جمله عیار، وزن، قیمت روز خرید، قیمت کل و مشخصات فروشنده است. این سند به عنوان گواهی اصالت کالا عمل کرده و در صورت بروز اختلاف یا نیاز به فروش مجدد، به عنوان مدرکی معتبر مورد استناد قرار می‌گیرد. در مقابل، معاملات بدون فاکتور، مصرف‌کنندگان را در معرض خطرات گوناگونی قرار می‌دهد.
سودجویان در کمین معاملات بدون فاکتور
خرید طلا بدون فاکتور، ریسک خرید طلای تقلبی را به شدت افزایش می‌دهد. فروشندگان غیرمعتبر ممکن است طلای با عیار پایین یا حتی طلای تقلبی را به جای کالای اصل به مشتریان عرضه کنند. همچنین، این نوع معاملات می‌تواند خریداران را درگیر معاملات غیرقانونی یا مرتبط با اموال مسروقه کند و در صورت کشف، طرفین معامله با مشکلات جدی قانونی مواجه خواهند شد.
علاوه بر این، طلافروشان معتبر معمولاً از خرید طلای بدون فاکتور خودداری می‌کنند، زیرا امکان احراز اصالت آن برایشان میسر نیست. این امر، نقدشوندگی طلا را کاهش داده و فروش مجدد آن را دشوار می‌سازد.محمد کشتی‌آرای، عضو انجمن طلا و جواهر تهران، با تأکید بر الزام ارائه فاکتور در تمامی‌معاملات طلا، حتی برای مصنوعات با وزن کمتر از یک گرم، هشدار داد که طلای بدون فاکتور در هنگام فروش به واحدهای مجاز طلافروشی خریداری نخواهد شد. وی توصیه کرد که در صورت گم شدن فاکتور، افراد می‌توانند طلای خود را به واحد معتبری که با آن آشنایی دارند، بفروشند و مشخصات کامل خود را در آن واحد ثبت کنند تا در صورت بروز مشکل، مسئولیت پاسخگویی متوجه فروشنده باشد.
همچنین، وی بر اهمیت نگهداری فاکتور طلا و تهیه نسخه پشتیبان از آن به صورت عکس تأکید کرد. سردار وحید مجید، رئیس پلیس فتا فراجا، نیز در دی ماه سال جاری در مصاحبه‌ای با رسانه‌ها، نسبت به افزایش تخلفات ناشی از خرید و فروش طلای آب‌شده در فضای مجازی بدون نظارت دقیق هشدار داد. وی اعلام کرد که پلیس فتا برنامه‌هایی برای شناسایی و مقابله با فعالیت‌های غیرقانونی در این زمینه در دست اجرا دارد.
بازار آنلاین طلا و چالش‌های آن
گسترش فروش طلای آب‌شده در فضای مجازی، نظارت بر این بازار را پیچیده‌تر ساخته است. بسیاری از فروشندگان غیرمجاز بدون ارائه فاکتور و با قیمت‌های غیرواقعی، مصرف‌کنندگان را فریب می‌دهند. به گفته کارشناسان، عدم شفافیت در این بازار آنلاین می‌تواند به بی‌اعتمادی مصرف‌کنندگان و نوسانات بازار منجر شود.
بر اساس این گزارش ، حمید حیدری، فعال بازار طلا و ارز با تأکید بر لزوم خرید از فروشندگان دارای مجوز رسمی، خاطرنشان کرد که سامانه‌های آنلاین معتبر که تحت نظارت اتحادیه طلا و جواهر فعالیت می‌کنند، می‌توانند گزینه‌های مطمئنی برای خرید و فروش طلای آب‌شده باشند. وی از مردم خواست تا از مراجعه به فروشندگان غیرمجاز خودداری کنند.مسئولان مربوطه پیشنهاد کرده‌اند که نظارت بر بازار طلا، به ویژه در فضای مجازی، افزایش یابد. سردار مجید اعلام کرد که سامانه‌ای برای ثبت معاملات طلا و ارائه فاکتور رسمی‌در دست طراحی است که می‌تواند از تخلفات جلوگیری کرده و شفافیت معاملات را تضمین کند. همچنین، اتحادیه طلا و جواهر به خریداران توصیه کرده است که طلای بدون فاکتور را به آزمایشگاه‌های معتبر برده و از عیار و اصالت آن اطمینان حاصل کنند.
ویژگی‌های منحصربه‌فرد طلا
همچنین محسن محمدی حسن‌لویی کارشناس اقتصادی در گفت و گو با خبرنگار ما در رابطه با چالش‌های بازار طلا گفت : مهم‌ترین ویژگی طلا، عیارپذیری آن است. طلا در بازار با عیارهای مختلفی از عیار 24 (یا 1000) تا عیارهای پایین‌تر عرضه می‌شود. از آنجایی که طلا فلزی گرانبهاست، با کمی‌دستکاری در عیار آن، می‌توان سود یا زیان قابل توجهی را متوجه افراد کرد و متاسفانه برخی افراد سودجو از این ویژگی سوءاستفاده می‌کنند.
وی توضیح داد: بسیاری از مردم به اسم طلای 750 یا 18 عیار، طلا خریداری می‌کنند، اما طلایی که دریافت می‌کنند ممکن است عیار پایین‌تری مثل 745، 740 یا حتی کمتر داشته باشد و اگر خریدار فاکتوری به ازای طلای خریداری شده دریافت نکند، بعداً نمی‌تواند ثابت کند که طلای خریداری شده عیار واقعی را نداشته و در نتیجه، امکان دریافت خسارت برای او وجود نخواهد داشت.
محمدی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا ویژگی‌های فیزیکی طلا هم در این مسئله دخیل هستند؟ افزود : بله، ماهیت کالای طلا به گونه‌ای است که اگر در کارگاه‌های نامعتبر آب شود، ممکن است عیار آن در نقاط مختلف طلا متفاوت باشد. تشخیص این مسئله نیازمند دستگاه‌های پیشرفته عیارسنجی است که برای عموم مردم در دسترس نیست. همچنین، از آنجایی که طلا کم حجم و به شدت شکل‌پذیر است، به سرعت در چرخه تولید و فروش قرار می‌گیرد و شناسایی طلای تقلبی در بازار را برای ناظران اصناف دشوار می‌سازد.
این کارشناس اقتصادی در خصوص راهکارهای مقابله با تقلبات موجود در بازار طلا گفت : اولین و مهم‌ترین راهکار، الزام ارائه فاکتور رسمی‌در تمامی‌معاملات طلا است. همچنین، نظارت دقیق‌تر بر کارگاه‌های تولید و آب کردن طلا و استفاده از دستگاه‌های پیشرفته عیارسنجی، می‌تواند به کاهش تقلب‌ها کمک کند. مردم نیز باید آگاهی خود را در مورد نحوه خرید و فروش طلا افزایش دهند و از خرید طلای بدون فاکتور خودداری کنند.
به گفته محمدی باید به این مسئله توجه کرد که معاملات سکه و طلای آب‌شده بدون فاکتور، خطرات جدی برای مصرف‌کنندگان به همراه دارد و این معاملات غیررسمی، از خرید طلای تقلبی گرفته تا مشکلات قانونی و دشواری در فروش مجدد، می‌توانند منجر به زیان‌های گسترده‌ای شوند.
این کارشناس اقتصادی توصیه کرد که همواره از سکوهای مورد اطمینان و قانونی برای خرید طلا استفاده شود و در صورت لزوم، از کارشناسان و متخصصان این حوزه مشورت گرفته شود.