ادامه «دولت سایه»بازی سعید جلیلی

گروه سیاسی: یکی از گزاره‌هایی که در ایام تبلیغات بسیار پرکاربرد بود و در مورد آن بسیار گفته می‌شد «دولت سایه » سعید جلیلی بود. البته در ادبیات سیاسی و حزبی دنیا «دولت سایه» گزاره غریبی نیست ولی در کشورمان از آنجا که نظام حزبی قدرتمندی وجود ندارد چنین گزاره‌ای و ایضا به کار بستن آن تا حدود بسیاری مبهم است. اما با این وجود سعید جلیلی و همراهان اش سال‌هاست که در دولت‌های مختلف از دولت روحانی گرفته تا دولت مرحوم رئیسی گعده‌هایی را به نام دولت سایه برگزار می‌کنند. هرچند که به نظر می‌رسد این دولت به اصطلاح سایه در دولت سیزدهم پر رنگ تر بود چرا که حتی بعضا برخی وزرا هم در این گعده‌ها شرکت می‌کرده و گفته می‌شد از سعید جلیلی خط می‌گرفتند.
به گزارش مردم سالاری آنلاین ،اما اهداف آن چه که سعید جلیلی آن را «دولت سایه» می‌خواند در پایگاه رسمی او به اختصار این گونه نوشته شده است: «تأیید، تصحیح، تکمیل». احتمالا منظور جلیلی از این سه عبارت این است که این جریان بعضی از فعالیت‌های دردست اقدام دولت قانونی را که مورد تایید می‌داند حمایت می‌کند، برای بعضی دیگر از فعالیتها که نیاز به تصحیح دارد برنامه اصلاحی و پیشنهادی در نظر دارد و بالاخره برای آن‌ها که ناقص است طرح‌های تکمیل کننده پیش بینی می‌کند. در این پایگاه سپس در توضیح بیشتر آمده است:
به طور کلی اصطلاح «دولت سایه» (Shadow Government) یک اصطلاح سیاسی است که معنای مشخصی دارد و نمی‌توان به دلخواه خود آن را تفسیر کرد. دولت سایه در اصطلاح سیاسی هیات دولتی است که روی کار نیامده است اما با هدف در دست گرفتن کنترل دولت در واکنش به یک حادثه منتظر مانده ‌است. دولت سایه اصطلاحی است که با استفاده توسط سیستم سیاسی کشورهای پادشاهی بریتانیا، کانادا، استرالیا و... معرفی شده است. سابقه تحزب و احزاب در این کشورها و برخی نظام‌های پارلمانی دیگر طولانی است و احزاب برنامه‌های خود را برای مردم منتشر کرده اند تا مردم اقبال خود را به برنامه‌های احزاب در قالب رای به نامزدهای نماینده آن‌ها نشان دهند. در این نظام‌ها احزاب مخالف با تشکیل یک دولت سایه، وزرا و مسئولان دولت احتمالی خود را منصوب می‌کنند تا ضمن زیر نظر قرار دادن عملکرد حزب حاکم، همواره برای به دست گرفتن قدرت آمده باشد.
بنابر این دولت سایه سه ویژگی روشن دارد: متشکل از آدمهای همتراز هیات دولت یا دارای سابقه مشابه در هیات دولت است که چون حزب آن‌ها رای نیاورده کناری نشسته اند و به موازات دولت قانونی، اوضاع را دنبال می‌کنند بر عملکرد دولت نقدهایشان را آماده می‌کنند و برای جوانب مختلف پیشنهاداتی به شکل برنامه تهیه می‌کنند.
دولت سایه بنا به تعریف منتظر است تا حادثه ای (عمدتا عزل، استیضاح و سقوط دولت فعلی) رخ دهد تا بتواند به هر تقدیر زمام امور را در دست بگیرد. اگر چه اتمام دوره کاری دولت‌ها هم امکان و احتمال انتخاب حزب منتقد را به دنبال دارد و دولت سایه می‌تواند با این شیوه نیز به قدرت برسد اما در تعریف دولت سایه تاکید بیشتر بر حادثه است.
وجه مشترک دولت‌های سایه قرارگرفتن در ذیل روش پارلمانی و یا نظام سیاسی مبتنی بر تحزب است. اصولا دولت‌های سایه دولت‌های احزابی فراگیر هستند که به هر تقدیر به قدرت نرسیده‌اند. دولت سایه به راهبری و یا مدیریت شخص معنا ندارد.
اولین تاثیر استفاده از واژه پر طمطراق دولت در عبارت «دولت سایه» توسط سعید جلیلی این است که سطح انتظار شنونده از این جریان تا حد یک هیات دولت بالا می‌آید، هیات دولتی ذخیره و آماده به کار. شنونده انتظاراتی دارد که منطقی هم هست:
اگرچه احزاب در کشور ما عادت ندارند برنامه و مانیفست خود را ارائه دهند تا مردم آگاهانه به آن‌ها و گزینه‌هایشان رای بدهند و بعدا هم احزاب مسئولیت عملکرد گزینه‌های معرفی شده را گردن بگیرند، اما حداقل انتظار می‌رود دولت سایه در ذیل یک حزب شناسنامه دار و با سابقه و فراگیر که کارنامه ی عملکرد دارد تعریف شود.
همه اعضای دولت سایه در سطح و یا با سابقه وزارت و حداقل معاونت وزیر باشند. درست است که دولتهای سایه معمولا اعضای کابینه خود را تا لحظه حادثه و زمان نیاز معرفی نمی‌کنند اما وجود این سطح از توانایی برای اعضا یک اصل است.
دولت سایه برنامه جامع و مدونی برای اداره امور کشور در ابعاد سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی داشته باشد.
برنامه‌هایی که معرفی می‌شود نیز در حد برنامه‌های یک دولت باشد و بنابراین حداقل ویژگی‌های یک برنامه را داشته باشد و ضرورت، منافع و شرایط و امکان اجرای بندهای آن روشن باشد.
کلی گویی، ابهام، نامشخص بودن منابع مورد نیاز، بزرگ نمایی در دستاوردهای احتمالی و بسنده کردن به نظریه پردازی بدون در نظر گرفتن امکان اجرا از آفات برنامه است.
با این تفاسیر به نظر می‌رسد سعید جلیلی از دولت سایه فقط نامی از آن را می‌داند و بکار می‌برد وگرنه هیچ یک از پارامترهای لازم توسط وی و دوستان اش رعایت نشده است.
حال در چنین شرایطی، سعید جلیلی اخیرا در دیدار با اعضای ستادهای استانی خود در انتخابات خاطرنشان کرد: همانطوریکه بسیاری از سیاست بازان در ایام انتخابات بیان می‌کردند که شما سیاست ورزی بلد نیستید و باید برای حمله به رقیب هر ابزاری را به کار بگیرید اما نمی‌گرفتیم، در ایام فعالیت دولت برادر گرامی جناب آقای دکتر پزشکیان هم خواهند دید که ما چه حمایتهایی از اقدامات خوب دولت خواهیم کرد.
جلیلی در بخش دیگری از سخنانش تأکید کرد: هر جایی که لازم باشد از عملکرد دولت ایشان دفاع کنیم بی هیچ ملاحظه‌ای و بدون در نظر گرفتن هیچ مصلحت زودگذر خودخواهانه جناحی و سیاسی از ایشان و دولتش دفاع خواهیم کرد.
وی همچنین گفت: هرجا که اقدام درستی از سوی دولت شروع شود ما خود را موظف به حمایت کامل از آن اقدام خواهیم دانست و تلاش خواهیم کرد همه ظرفیت‌هایمان را برای به نتیجه رسیدن آن برنامه‌ها به میدان بیاوریم.
وی تأکید کرد: بنده اعلام می‌کنم به عنوان کسی که توانسته است اعتماد نزدیک به ۱۴ میلیون از آحاد مردم را به دست بیاورد عزم ما انشاالله بر مشارکت فعال و متشکل در چهارچوب اخلاق و قانون در مسیر پیشرفت کشوراست.
جلیلی در پایان گفت: در هفته‌های آتی انشالله با کمک نخبگان متفکران متخصصان برنامه‌های خود را برای مشارکت فعال و متشکل توده‌های میلیونی هواداران اعلام خواهیم کرد.
هم در همه مناطق کشور و هم در اصناف و اقشار و بخش‌های گوناگون علمی و صنعتی و اقتصادی و فرهنگی و اجتماعی عزم ما بر حضور در صحنه و زنده نگه داشتن احساس مسئولیت در آحاد مردممان است.