نتایج نظرسنجی‌ها چه می‌گویند؟

گروه سیاسی: رسم است در آستانه برگزاری هر انتخابات مهمی نظرسنجی‌هایی انجام می‌شود که در طول سال‌های گذشته نتایج این نظرسنجی با آنچه اتفاق می‌افتد قرابت و نزدیکی بیشتری پیدا کرده است و از همین رو است که نتایج نظرسنجی‌های مذکور از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است.

به گزارش مردم سالاری آنلاین ،برای مثال همین الان در کشور آمریکا عطف به برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در این کشور نظرسنجی‌های مختلفی برگزار می‌شود و به صورت روتین نتایج آن در رسانه‌ها منتشر شده تا کاندیداها و اصحاب سیاست و همچنین مردم از کم و کیف نبض جامعه خبردار شوند.
در ایران هم در طول سال‌های گذشته و در ادوار مختلف انتخابات این نظرسنجی‌ها انجام شده و باید اذعان نمود که هرچه گذشته نتایج این نظرسنجی‌ها واقعی تر و ملموس تر شده است. درحقیقت با رشد علم و فن آوری مراکزی که اقدام به نظرسنجی می‌نمایند بهتر و دقیق تر می‌توانند آنچه در جامعه می‌گذرد را در نمودارهای خود نمایان کنند.
برای مثال در سال‌های 1396 و 1400 نظرسنجی‌های معتبری که از سوی برخی سازمان‌های شناخته شده انجام شده بود در انتها مشخص گردید که نتایج این نظرسنجی‌ها با نتایج پایانی انتخابات اختلاف معناداری ندارد و از همین رو است که این روزها نتایجی که از برخی نظرسنجی‌ها اعلام می‌شود اهمیت فوق العاده ای برای ستادهای انتخاباتی دارد.
البته در این میان باید دو نکته اشاره کرد؛ نخست آنکه هر نظرسنجی معتبر نیست یعنی اگرچه علم و فن آوری پیشرفت کرده اما این موضوع روی دیگری هم دارد که آن فعالیت ربات‌ها و بدافزارها به جای انسان است که در اینگونه موارد تلاش می‌شود نتایج نظرسنجی نامعتبر شود. بنابراین اینکه کدام نهاد و سازمانی اقدام به نظرسنجی می‌کند و سابقه آن چیست بسیار اهمیت دارد.
نکته بعدی نیز بحث پروپاگاندای ستادهای انتخاباتی است. بهرحال این موضوع چه درست و چه غلط در برخی ستادها جا افتاده که بایستی برای رسیدن به برخی اهداف نظرسنجی‌ها فیک انجام داده و منتشر کرد. بدین صورت که یا در این نظرسنجی‌ها نامزد مورد نظر عقب افتاده که انتشار آن به معنی ایجاد شوک است و یا نامزد مطلوب جلو افتاده که به طرفداران قوت و شور داده شود. البته در موضوع کاندیداهای پوششی و اینکه بالاخره کدام نامزد به نفع دیگری باید انصراف دهد نیز به سراغ نظرسنجی‌های فیک می‌روند تا بتوانند هم فکران خود را نیز فریب داده تا به نتایج خود برسند.
در انتخابات فعلی هم نظرسنجی‌ها و نتایج آن جایگاه ویژه ای در ستادها و تصمیمات آن‌ها دارد. در این خصوص و در یک نمای کلی تا امروز به نظر می‌رسد نسبت به روز نخست شکل گیری‌ها بحث‌های انتخاباتی تا اکنون شاهد رشد چشمگیر آرای مسعود پزشکیان بوده ایم و وی توانسته جهش قابل اعتنایی داشته باشد. این جهش به قدری قابل اعتنا بوده که حتی در شبکه اجتماعی ایکس برخی از اعضای ستادهای رقیب نیز به آن اشاره و به همفکران خود هشدار داده اند. در این میان آمارهای مرددین و کسانی که نمی‌خواهند رای بدهند هم مهم و بسیار تاثیر گذار است. براساس نتایج غالب نظرسنجی‌ها اگر این مرددین به یقین برسند که باید رای دهند و یا افرادی که گفته ایند مشارکت نمی‌کنند تصمیم شان را تغییر دهند، رای اکثر آن‌ها مسعود پزشکیان خواهد بود که باز هم این موضوع زنگ هشداری برای رقبای کاندیدای منتخب اصلاح طلبان است.
یکی از نظرسنجی‌هایی که به آن خیلی استناد می‌شود اما در این دوره محرمانه مانده است نظرسنجی‌های صدا و سیماست که به نظر کارشناسان از اهمیت بالایی برخوردار است. اخیرا پیمان جبلی، رئیس سازمان صداوسیما در حساب ویراستی خود نوشت : «نتایج نظرسنجی‌های انتخاباتی مرکز تحقیقات صدا و سیما برای همه نامزدهای انتخابات ارسال می‌شود.»
همچنین، طی روزهای گذشته عباس عبدی، روزنامه‌نگار، تحلیلگر و پژوهشگر، در شبکه ایکس در پیام‌هایی به نتایج نظرسنجی صورت گرفته از سوی موسسه پرسش پرداخت که به نرخ مشارکت مردم تهران در انتخابات اشاره داشت. براساس نتایج نظرسنجی مورد اشاره، آمار قطعی مشارکت پیش‌بینی شده در تهران ۱۴.۲، آمار تردیدی ۱۶.۹ و آمار عدم مشارکت ۶۸.۸ پیش‌بینی شده است. عبدی در این پیام‌ها تصریح کرده بود که موتور تهران هنوز داغ نشده است و هفته پیش‌رو گرم‌تر خواهد شد.
وی در مورد نتایج این نظرسنجی‌ها گفته است: «داده‌های این نظرسنجی نشان می‌دهد میزان نارضایتی از وضع موجود بسیار بالاست و یخ انتخابات بدون تردید هنوز آب نشده است. به خصوص در تهران. چون آمار اعلام شده در این نظرسنجی مربوط به تهران است و تهران هم اصلی‌ترین شهر کشور و اثرگذارترین شهر در سیاست کشور به شمار می‌رود. بنابراین باید تجدید نظری صورت بگیرد تا میزان مشارکت مردم در انتخابات افزایش پیدا کند.»
وی ادامه داده است: «موج مشارکت در انتخابات به صورت خفته به وجود آمده است. با بسیاری از کسانی که صحبت می‌کنیم و همین نظرسنجی‌هایی که صورت گرفته نشان می‌دهد اگر آنهایی که مردد هستند به رای‌دهندگان اضافه شوند، جمعیت قابل توجهی نسبت به گذشته در انتخابات مشارکت خواهند کرد. خصوصا اگر بتوان در تهران مرددین را به انتخابات دعوت کرد، موفقیت خوبی خواهد بود. بنابراین به نظر می‌رسد که تردید، ابهام و تامل برای مشارکت در انتخابات به وجود آمده است و از همین‌رو امیدواریم مرددها برای مشارکت در انتخابات قانع شوند.»
عبدی تصریح کرد: « اگر سطح مشارکت پایین باشد انتخابات به مرحله دوم کشیده خواهد شد، ولی اگر سطح مشارکت بالا برود بدون تردید در مرحله اول آقای پزشکیان اول خواهد شد.»
این کارشناس همچنین در مورد رشد محبوبیت نامزدها در نظرسنجی‌ها گفته است: «در این مورد من خیلی صحبت نمی‌کنم چون نامزدها از یک نقطه مساوی کارشان را آغاز نکرده‌اند. تایید آقای پزشکیان تا آخرین لحظات معلوم ‌نبود و شهرت آنچنانی به عنوان نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری نداشته است. بنابراین شرایط نامزدها با یکدیگر متفاوت است. اگر از این زاویه نگاه کنیم قطعا رشد آقای پزشکیان از دیگر نامزدها بیشتر است و در ادامه بدون تردید بیشتر هم خواهد بود.»
وی در مورد آمار مرددین نیز گفته است: «آمار مرددین براساس نظرسنجی و نمودارها با توجه به آنچه در متن نظرسنجی آمده قابل توجه است. براین اساس نسبت مرددین هنوز زیاد است و نیازمند تبلیغات و توجیه منطقی برای حضور در انتخابات هستند. به اصطلاح یک سد اخلاقی جلوی آنها وجود دارد.
بنابراین فکر می‌کنم با توجه به اهمیت انتخابات به مرور این سد اخلاقی کمرنگ خواهد شد.» عبدی در مورد پیش بینی اش از میزان مشارکت گفت: «برآورد من از میزان مشارکت حداکثر ۶۰ درصد است.
اگر بیشتر از این میزان بشود فوق‌العاده است.
ولی فکر نمی‌کنم میزان مشارکت از ۵۵ درصد کمتر باشد. اگر مشارکت از ۵۵ درصد کمتر بشود موفقیتی برای حکومت محسوب نخواهد شد.»