حاشيه‌سازی برای پرونده هسته‌ای ايران

گروه ديپلماسي: شصت و هفتمين کنفرانس عمومي سالانه آژانس بين‌المللي انرژي اتمي دوشنبه هفته آينده با حضور وزيران و رئيسان انرژي اتمي کشورهاي عضو آژانس در مقر سازمان ملل در وين آغاز به کار مي‌کند. به گزارش ايسنا، «محمد اسلامي» رئيس سازمان انرژي اتمي ايران نيز در اين کنفرانس شرکت کرده و سخنراني دارد. معاون رئيس جمهور هم‌چنين در حاشيه اين کنفرانس با برخي از همتايان خود ديدار مي‌کند. رئيس سازمان انرژي اتمي با مديرکل آژانس نيز در اين سفر پيرامون موضوعات دو جانبه و مسايل فني ديدار و گفت‌وگو خواهد داشت.
به گزارش مردم سالاری آنلاین ،در شرايطي که پرونده ايران در حاشيه امن شوراي حکام آژانس بين‌‌المللي قرار داشت؛ رفتار تروئيکاي اروپايي و واکنش تهران ممکن است حاشيه ساز شود. ايران برخي بازرسان آژانس را عملا ديپورت کرده است. «ناصرکنعاني»سخنگوي وزارت امورخارجه مي‌گويد که  ايران متناسب و متقابل با رفتار طرف غربي واکنش نشان مي‌دهد. از سوي ديگر، «رافائل گروسي» مديرکل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي از ايران خواست در تصميم خود براي ممانعت از دسترسي به بازرسان ارشد سازمان ملل تجديد نظر کند و ادعا کرد که عدم اين همکاري‌ها عواقب شديدي به همراه خواهد داشت.  در همين راستا، دولت‌هاي بريتانيا، فرانسه، آلمان و ايالات متحده با صدور بيانيه مشترکي از ايران خواستند تا محدوديت بازرسان هسته‌اي سازمان ملل را لغو کند.
مسئله‌هاي ايران و آژانس
موضوعات باقي‌مانده پادماني، مساله اخراج بازرسان آژانس از سوي ايران و درخواست آژانس از ايران براي همکاري‌هاي بيشتر به ويژه در رابطه با نصب دوربين‌هاي نظارتي بيشتر و ارايه اطلاعات دوربين‌ها به آژانس، براي حل مسايل و ابهامات آژانس از جمله مسايلي است که ميان ايران و آژانس در سطوح کارشناسي و سياسي مورد بحث است. در چارچوب همکاري‌هاي داوطلبانه ايران با آژانس در خردادماه 1402 (ژوئن 2023) تعدادي از دوربين‌هاي آژانس که در چارچوب قانون اقدام راهبردي در سال 2021 جمع‌آوري شده بودند، در سايت اصفهان (مرکز توليد سانتريفيوژهاي پيشرفته) دوباره نصب شدند. مرکز توليد سانتريفيوژها در اصفهان در اصل همان خط توليد سانتريفيوژ کرج است که بعد از خرابکاري هسته‌اي از آن جا به اصفهان منتقل شد.
اين دوربين‌ها با اين شرط نصب شده‌اند که اطلاعات آن ضبط و ذخيره شود و تا رسيدن به توافق بر سر برجام و چگونگي احياي آن، اطلاعات اين دوربين‌ها نزد ايران باقي بماند و براي آژانس قابل دسترسي نيست. با اين حال شاهد هستيم که آژانس و شخص مديرکل با وجود اطلاع از روند مذاکرات سياسي درباره احياي برجام و توقف اجراي تعهدات از سوي طرفين، هم‌چنان بر درخواست‌هاي فراپادماني خود براي افزايش نظارت‌ها و بازرسي‌ها اصرار دارد و بر اين رويه خود نيز ادامه مي‌دهد.
هم‌چنين در رابطه با با اخراج و لغو ويزاي تعدادي از بازرسان آژانس از سوي ايران، سخنگوي وزارت امور خارجه کشورمان روز دوشنبه هفته جاري با تاکيد بر اين‌که اين اقدام در واکنش به صدور بيانيه غيرضروري سه کشور اروپايي و آمريکا در جلسه اخير شوراي حکام عليه ايران انجام شد، گفت: اين کشورها با ناديده گرفتن همکاري‌هاي خوب و روند رو به پيشرفت تعاملات ايران و آژانس چنين بيانيه‌اي صادر کردند.
 کنعاني گفت: همکاري‌هاي سازنده ايران و آژانس در چارچوب توافق شده ادامه پيدا مي‌کند و ايران به دنبال محدود کردن همکاري‌هاي خود با آژانس نيست.
بازي جديد اروپايي
ايالات متحده آمريکا و سه کشور اروپايي انگليس، فرانسه و آلمان روز دوشنبه با صدور بيانيه‌اي مشترک و تکرار ادعاهاي سياسي درباره مسائل پادماني عليه برنامه صلح‌آميز هسته‌اي کشورمان، خواستار تجديدنظر ايران در لغو انتصاب بازرسان آژانس بين‌المللي انرژي اتمي شدند. به گزارش ايرنا، در اين بيانيه که يک نسخه آن در تارنماي وزارت امور خارجه انگليس منتشر شد، سفرا و نمايندگان دائم آمريکا و تروئيکاي اروپايي نزد سازمان‌هاي بين‌المللي مستقر در وين ادعا کردند: تصميم ايران توانايي آژانس بين‌المللي انرژي اتمي را براي اجراي مؤثر مأموريت‌هاي پادماني خود تضعيف خواهد کرد. همانطور که مديرکل آژانس در بيانيه خود تصريح کرده است، تصميم ايران گام ديگري در جهت اشتباه است و ضربه‌اي غيرضروري به «روابط از قبل تيره شده بين آژانس بين‌‌المللي انرژي اتمي و ايران» وارد مي‌کند.
در بيانيه يادشده با اشاره به پيشرفت‌هاي صنعت هسته‌اي کشورمان ادعا شده است که ايران «عمداً مانع برنامه‌ريزي و اجراي عادي فعاليت‌هاي راستي‌آزمايي و نظارت آژانس شده و اين در شرايطي است که آژانس بين‌المللي انرژي اتمي پرسش‌هاي جدي، طولاني‌مدت و حل‌نشده‌اي در رابطه با مواد و فعاليت‌هاي هسته‌اي اعلام‌نشده در ايران دارد که بيش از چهار سال است که نتوانسته به آنها رسيدگي کند.»
نمايندگان آمريکا و تروئيکاي اروپايي با تکرار ادعاهاي سياسي پادماني، تصميم اخير ايران را محکوم کرده و خواستار بازنگري در اين زمينه شدند. آن‌ها در بيانيه خود با ادبياتي خلاف عرف ديپلماتيک ادعا کردند: ايران بايد فوراً اين تصميم را لغو کند و به طور کامل با آژانس همکاري کند تا اين سازمان بتواند تضمين‌هايي را ارائه دهد که برنامه هسته‌اي ايران منحصراً صلح آميز است.
نويسندگان اين بيانيه مدعي شدند که توانايي آژانس را براي انجام مأموريت‌هاي راستي‌آزمايي در ايران پيگيري و بر اساس گزارش‌هاي بيشتري که از سوي مديرکل آژانس منتشر خواهد شد، پاسخ مي‌دهند.
خط و نشان گروسي
رافائل گروسي مديرکل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي از ايران خواست در تصميم خود براي ممانعت از دسترسي به بازرسان ارشد سازمان ملل تجديد نظر کند و ادعا کرد که عدم اين همکاري‌ها عواقب شديدي به همراه خواهد داشت.
گروسي ديروز دوشنبه در گفت وگو با خبرگزاري فرانسه با تکرار ادعاهاي روز شنبه خود عليه ايران در رابطه با بازرسان اين نهاد، اظهار کرد: ما بايد از ايران بخواهيم که در اين تصميم خود تجديد نظر کنند.
وي مدعي شد: اين عدم همکاري‌ها عواقب شديدي به همراه خواهد داشت و اگر آنها با آژانس همکاري نکنند به آنچه مي‌خواهند از جمله تضمين‌ها و تائيديه‌ها و نظر مساعد جامعه بين‌المللي نخواهند رسيد.
مديرکل آژانس بين‌‌المللي انرژي اتمي روز شنبه با صدور بيانيه‌اي رسمي اعلام کرد: امروز ايران رسما به ما از تصميم خود براي لغو مجوز فعاليت چند نفر از با تجربه ترين بازرسان آژانس که براي راستي آزمايي فعاليت‌هاي اين کشور ذيل توافقنامه پادمان‌هاي منع گسترش سلاح‌هاي اتمي تعيين شده بودند، خبر داد.
در بيانيه گروسي آمده است: اين تصميم جديد ايران بدنبال اقدام اخير اين کشور مبني بر لغو مجوز تعدادي ديگري از بازرسان باتجربه آژانس اتخاذ شده است.
در اين بيانه امده است: اين بازرسان جزو باتجربه ترين بازرسان آژانس هستند و دانش منحصر بفرد در زمينه فناوري غني سازي (اورانيوم) دارند. اين افراد فعاليت‌هاي راستي آزمايي اساسي در تاسيسات غني سازي ايران که تحت نظر پادمان‌هاي آژانس هستند، انجام داده‌اند. براساس اين بيانيه، ايران با اقدام امروز خود عملا حدود يک سوم از گروه باتجربه ترين بازرسان آژانس در اين کشور را از فعاليت بازداشته است.
گروسي در بيانيه خود آورده است: اين اقدام ايران را قويا محکوم مي‌کنم ... و اين کار ايران، فعاليت‌هاي آژانس در زمينه راستي آزمايي را تحت تاثير قرار مي‌دهد.
ادعاهاي پادماني درباره فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران، به چهار سال پيش بر مي‌گردد که آژانس به واسطه اسناد جعلي رژيم صهيونيستي پرونده جديدي را درباره کشف ذرات اتمي اعلام نشده در چهار مکان ادعايي در ايران باز کرد. اين ادعاها نخستين بار از سوي بنيامين نتانياهو نخست‌وزير رژيم صهيونيستي مطرح و سپس توسط رسانه‌ها و مقام‌هاي غربي دامن زده شد.
جمهوري اسلامي ايران ضمن رد ادعاهاي مطرح شده همواره تاکيد کرده است که تعهدات کشورها در حوزه پادمان نامحدود نيست؛ با اين حال اسفند گذشته در جريان سفر 2 روزه رافائل گروسي مديرکل آژانس به تهران، به صورت داوطلبانه با فعاليت‌هاي راستي آزمايي و نظارت بيشتر بازرسان اين سازمان، در چارچوب قانون راهبردي مجلس (قانون اقدام راهبردي براي لغو تحريم‌ها و صيانت از منافع ملت ايران) موافقت کرد.