روايت هاشمي رفسنجاني از روابط ايران و عربستان 

گروه سياسي - حميدرضا شکوهي: اکبر هاشمي رفسنجاني همواره از حاميان برقراري تعامل نزديک بين ايران و عربستان سعودي بود. او چه در دوران رياست جمهوري خود و چه در دوران رياست جمهوري سيدمحمد خاتمي و حسن روحاني مشوق برقراري تعامل نزديک با عربستان بود و البته به روش محمود احمدي نژاد هم انتقاد داشت. اما در دوران رياست جمهوري او با توجه به قدرت و اختيارات بيشتري که نسبت به روساي جمهوري بعدي خود داشت روابط ايران و عربستان، بهترين دوران خود را سپري کرد.
به گزارش مردم سالاری آنلاین ،نوروز 1394، کمتر از دو سال پس از روي کار آمدن دولت حسن روحاني و چند ماه پيش از توافق برجام، سالنامه «مردم سالاري» در گفتگويي اختصاصي با آيت الله هاشمي رفسنجاني، روايت او از روابط ايران و عربستان را محور گفتگو قرار داد. جالب اينجاست که ده ماه پس از انجام اين گفتگو و تاکيد هاشمي رفسنجاني بر تعامل مطلوب با عربستان، حمله تندروها به سفارت و کنسولگري عربستانف موجب قطع روابط دو کشور شد. حالا که پس از هفت سال اين روابط دوباره در حال از سرگيري است، بازخواني بخشهايي از سخنان آن زمان هاشمي رفسنجاني، رييس مجمع تشخيص مصلحت نظام در گفتگو با «مردم سالاري» حاوي نکات و يادآوري‌هاي جالبي است.
مرحوم هاشمي در گفتگو با مردم سالاري با اشاره به مشکلاتي که پس از کمکهاي عربستان به عراق در جنگ هشت ساله و ماجراي حوادث خونين مکه ايجاد شده بود گفت: بعد از جنگ، در اولين اجلاس سران کشورهاي اسلامي در سنگال، مذاکره اي با امير عبدالله داشتم که در آن زمان وليعهد بود و من رئيس جمهور بودم. با او صحبت و ذهن ايشان را قدري باز کردم و گفتم: «اشتباه کرديد؛ انقلاب اسلامي مي‌توانست مايه عزت ما باشد. صدام مايه ذلت همه ما شد و مشکلاتي را براي ما درست کرد که شما هم از او حمايت کرديد. ولي چون هدف ما وحدت اسلامي است نمي‌خواهيم اختلافات ادامه پيدا کند. مي‌خواهيم با شما و ديگران با برادري اسلامي کار کنيم و ثابت مي‌کنيم که حرفمان صادقانه است.» از اين حرف خيلي تکان خورد. بعدها کمک کرد که ميزباني اجلاس سران کشورهاي اسلامي را به ما بدهند چون عمدتا مانع اين امر بودند. چون ميزباني دور بعد را به کشور ديگري داده بودند عربستان کمک کرد تا ميزباني دو دوره بعد را به ايران بدهند و اين موضوع تصويب شد. اين اولين قدم در زمينه بهبود روابط با عربستان بود.  او درباره ملاقاتش با اميرعبدالله گفت: در حاشيه اجلاس سران با امير عبدالله قرار ملاقات گذاشتيم. اين بار قرار بود او به اتاق من بيايد. اواخر جلسه بود که شخصي آمد و به آقاي ولايتي گفت که امير در اتاقش منتظر شماست. ديديم که اين موضع عجيبي است چون قرار را برعکس کردند. در نهايت گفتيم برويم و از تواضع ضرر نمي‌کنيم؛ چون هدف داريم. به سمت اتاق امير عبدالله حرکت کرديم. طراحي سالن به گونه اي بود که از داخل اتاقها ميشد ديد در سالن چه مي‌گذرد. ديدند که ما داريم به سمت اتاقشان مي‌رويم. فکر نمي‌کردند که ما اين کار را بکنيم. امير عبدالله و همراهانش از اتاق بيرون آمدند و از دور سلام کردند و تعبيرات جالبي هم داشتند. گفتند ما آماده ايم که بياييم اتاق شما. من گفتم فرقي نمي‌کند. به هر حال جايي مي‌نشينيم. ما اينجا مهمان هستيم. به اتاق ما رفتيم و مدت کوتاهي هم حرف زديم. ولي همان رفتار ما کار خودش را کرده بود. اولين صحبتي که کرديم درباره ميزباني ايران بود. ما گفتيم «ديديم که آقاي سعود الفيصل بيانيه‌اي را صادر کرده اند و ميزباني ما را منتفي اعلام کرده اند. اين يعني چه؟ اين مصوبه سنگال بود.» ايشان گفتند: «من از اين موضوع خبر ندارم.» به همراهانش گفت:« زنگ بزنيد به سعود بگوييد که بيانيه را پس بگيرد.» اولين مساله مان حل شد. جلسه تمام شد و قرار بود به ميهماني ناهار نخست وزير پاکستان برويم. مهمان‌ها منتظر ماشين‌ها بودند. ماشين من رسيد و امير عبدالله بدون محافظ سوار ماشين من شد. همه تعجب کردند که در کشوري مثل پاکستان با آن شرايط، او چنين کاري کرد. حتي خبرنگاران اين موضوع را منتشر کردند...با هم وارد مراسم شديم. خود اين حرکت حضار را دچار حال جديدي کرد چون فکر مي‌کردند که ما مخالفيم و مي‌خواستند از اين شرايط استفاده کنند. از آن به بعد روابط ما خيلي صميمي شد...هاشمي رفسنجاني در ادامه به تيره شدن روابط در زمان محمود احمدي نژاد اشاره کرد و درباره نقش حسن روحاني در بهبود روابط با عربستان گفت: آقاي روحاني تصميم گيرنده نيست. مسائل ما و عربستان در حال حاضر (اسفند 1393) بسيار پيچيده است. در عراق، سوريه، فلسطين، يمنف بحرين و خيلي جاهاي ديگر مسائل مختلفي وجود دارد. من که آن موقع آن کارها را کردم در محدوده اختيارات خودم بود و رهبري هم با من کاملا يک نظر بودند يعني با هم عمل مي‌کرديم. اما آقاي روحاني چنين وضعيتي ندارد و بايد کمکش کنند. کمک هم عمدتا بايد از سوي رهبري صورت بگيرد. بالاخره مصلحت نظام و منطقه و مسلمانان اين است که نزاع ميان ما و عربستان که بسيار در کشورهاي اسلامي موثر است کم بشود و به همان وضعيت قبلي برگردد. به هر حال بايد رابطه عادي شود. 
ده ماه پس از اين سخنان هاشمي رفسنجاني، حمله به سفارت عربستان موجب قطع ارتباط ايران و عربستان شد. آن هم زماني که برجام، وضعيت کشور را متفاوت از قبل کرده بود و دولت به دنبال برجام‌هاي بعدي براي رفع ساير مشکلات کشور بود. حسن روحاني آن زمان از اين موضوع به شدت انتقاد کرده بود اما رئيس جمهور فعلي ابراهيم رئيسي که آن زمان رييس قوه قضاييه بود و ساير همفکران او و البته روزنامه کيهان، از قطع ارتباط با عربستان استقبال کرده بودند. حالا اصولگرايان به جايي رسيدند که 7 سال پيش بوديم؛ هرچند تا رسيدن به نقطه اي که در دوران هاشمي رفسنجاني در روابط ايران و عربستان شکل گرفته بود و تا دوران رياست جمهوري سيدمحمد خاتمي هم ادامه يافتف فاصله زيادي داريم.