لبخند خاورميانه به تفاهم تهران و رياض

گروه سياسي: از سرگيري روابط ايران و عربستان با ميانجي‌گري چين به يک بمب خبري در معادلات خاورميانه تبديل شده‌است. گشايش در تخاصمي که از 7 سال پيش بر روابط تهران و رياض سنگيني مي‌کرد منجر به شکل‌گيري موج واکنش‌هاي مثبت در منطقه و حتي اروپا و آمريکا شده‌است.
به گزارش مردم سالاری آنلاین ،«فادي الشمري» مشاور محمد شياع السوداني، نخست وزير عراق در صفحه توييتر خود نوشت که توافق همسايگان عزيزمان عربستان و ايران را تبريک مي گوييم. وي نوشت: ديپلماسي اعتدالي منجر به تحکيم روابط و ايجاد ثبات در منطقه مي شود و بر صلح جهاني تاثير مي گذارد. مشاور نخست وزير عراق گفت که بغداد نقشي محوري براي نزديک کردن رويکردهاي دو کشور ايفا کرد.
کشورهاي سوريه، الجزاير ، کويت،امارات متحده عربي ، اردن ، بحرين ، سودان و تشکيلات خودگردان فلسطين در مواضعي مشابه با صدور بيانيه‌هاي جداگانه ضمن تقدير از تلاش‌هاي چين، عراق و عمان اعلام کردند که اميدواريم اين توافق گامي مثبت در راستاي حل اختلافات و درگيري‌هاي منطقه از طريق گفت وگو و راه‌هاي ديپلماتيک و برقراري روابط بين المللي بر اساس تفاهم، احترام متقابل، اصل حسن همجواري، عدم دخالت در امور داخلي و پايبندي به منشور سازمان ملل و معاهدات بين المللي باشد.
پارلمان عربي هم براهميت اين گام در بازگشت ثبات در منطقه و تلاش براي حل بحران‌هاي باقي مانده تاکيد کرد. در اين بيانيه آمده است که اميدواريم اين توافق گامي در راستاي کاهش تنش‌ها باشد.
وزارت امورخارجه پاکستان در بيانيه‌اي که روي وب سايت اين وزارت‌خانه قرار گرفته است، تاکيد کرد که پاکستان قوياً بر اين باور است که اين پيشرفت مهم ديپلماتيک به صلح و ثبات در منطقه و فراتر از آن کمک خواهد کرد.
وزارت امورخارجه پاکستان افزود: ما نقش رهبري چين را در هماهنگي اين توافق تاريخي که قدرت تعامل سازنده و گفت‌وگوي معنادار را منعکس مي‌کند، ستايش مي‌کنيم. ما همچنين رهبري خردمندانه جمهوري اسلامي ايران و پادشاهي عربستان سعودي را به خاطر اين تحول بسيار مثبت مي‌ستاييم.
همچنين در اين بيانيه آمده است: پاکستان با سابقه حمايت و هماهنگي مداوم تلاش‌ها براي رفع شکاف‌ها بين دو کشور برادر، به ايفاي نقش سازنده در خاورميانه و منطقه ادامه خواهد داد. اميدواريم اين گام مثبت الگويي براي همکاري و هماهنگي منطقه‌اي باشد.
«عبدالقهار بلخي» سخنگوي وزارت خارجه طالبان در توييتي با اشاره به توافق ايران و عربستان براي برقراري روابط دو جانبه نوشت: وزارت امور خارجه امارت اسلامي از، از سرگيري روابط ديپلماتيک پادشاهي عربستان سعودي و جمهوري اسلامي ايران استقبال کرده و اين گام مثبت را گامي مهم در جهت برقراري صلح و ثبات در منطقه مي داند.
امارت اسلامي با در نظر گرفتن سياست خارجي متوازن اين کشور، توسعه ديپلماتيک بين عربستان سعودي و ايران به توسعه روابط و همکاري‌هاي چندجانبه در منطقه کمک مي کند. ما همچنين از تلاش‌هاي جمهوري خلق چين که ميزبان مذاکرات بين عربستان سعودي و ايران براي ثبات منطقه بوده است، سپاسگزاريم.
رضايت اروپا
اتحاديه اروپا ديروز (شنبه) با انتشار بيانيه‌اي از توافق عادي‌سازي روابط ايران و عربستان و برقراري مجدد روابط ديپلماتيک ميان دو کشور استقبال و خاطرنشان کرد که اين اتحاديه منتظر اجراي آن است.
در ادامه اين بيانيه با تاکيد بر اينکه «اتحاديه اروپا تلاش‌هاي ديپلماتيک منجر به اين گام مهم را تقدير مي‌کند» آمده است: از آنجايي که هم عربستان سعودي و هم ايران براي امنيت منطقه محوري هستند، از سرگيري روابط دوجانبه آنها مي‌تواند به ثبات کل منطقه کمک کند.
اتحاديه اروپا همچنين در بيانيه خود افزود: ارتقاي صلح و ثبات و دستيابي به تنش‌زدايي در خاورميانه از اولويت‌هاي کليدي اتحاديه اروپا است. اتحاديه اروپا همچنان آماده تعامل با همه بازيگران در منطقه با رويکردي تدريجي و فراگير و با شفافيت کامل است. همسو با اتحاديه اروپا، وزارت امورخارجه فرانسه بيانيه‌اي منتشر و از توافق تهران و رياض که با ميانجي‌گري چين انجام شد، استقبال کرد.
پاريس در بيانيه خود تصريح کرد: کاترين کولونا، وزير امور خارجه از گفت‌وگو و هر ابتکار عملي که بتواند کمک ملموسي به کاهش تنش‌ها و تقويت امنيت و ثبات منطقه‌اي بينجامد، حمايت مي‌کند.
وزارت امورخارجه فرانسه در ادامه اين بيانيه از ايران خواست تا از آنچه اقدامات بي‌ثبات کننده عنوان کرده است، صرف نظر کند.
همچنين آن کلر لوژاندر، سخنگوي وزارت امورخارجه فرانسه ضمن قرائت اين بيانيه خاطر نشان کرد که فيصل بن فرحان، وزير امورخارجه عربستان در ديدار با کاترين کولونا همتاي فرانسوي خود در پاريس وي را در جريان اين توافق قرار داده بود.
واکنش خونسرد واشنگتن
ايالات متحده آمريکا در نخستين واکنش به توافق جمهوري اسلامي ايران و عربستان سعودي گفت که از گزارش‌ها درباره احياي روابط ديپلماتيک ميان ايران و عربستان آگاه است.يک سخنگوي کاخ سفيد روز جمعه به وقت محلي اعلام کرد: ما از هرگونه تلاش براي کمک به پايان جنگ در يمن و کاهش تنش‌ها در خاورميانه استقبال مي کنيم.
وي تصريح کرد: کاهش تنش‌ها و ديپلماسي به همراه بازدارندگي ستون‌هاي اصلي سياستي هستند که جو بايدن رئيس جمهور آمريکا به آن اشاره کرده است.
جان کربي هماهنگ کننده ارتباطات راهبردي شوراي امنيت ملي کاخ سفيد درباره از سرگيري روابط دوجانبه ايران و عربستان گفت: سعودي‌ها ما را در جريان اين مذاکراتي که (با ايران)داشتند قرار داده بودند.
هماهنگ کننده ارتباطات راهبردي شوراي امنيت ملي دولت بايدن افزود: سعودي‌ها ما در جريان اين مذاکراتي که داشتند قرار داده بودند اما ما مستقيماً در اين مذاکرات نقش نداشتيم.
وي درباره نقش چين در اين مذاکرات گفت که نظري ندارد اما در عين حال افزود: ما از هر تلاشي براي کاهش تنش در منطقه حمايت مي کنيم.
از نظر ما اين نقشه راه، نتيجه چندين دور مذاکرات از جمله مذاکراتي که در عراق و عمان برگزار شدند، بود.
اين مقام ارشد کاخ سفيد در ادامه ادعا کرد: ما همواره از اين روند حمايت کرده ايم تا بتوانيم به جنگ در يمن پايان دهيم و با مداخلات ايران مقابله کنيم. جو بايدن رئيس جمهور آمريکا روز جمعه به وقت محلي در پاسخ به سوال خبرنگاران درباره واکنش به توافق ميان تهران - رياض با عباراتي مبهم واکنش نشان داد.
به گفته برخي خبرنگاران کاخ سفيد بايدن که سوال را کامل نشنيده بود، درخصوص توافق ايران و عربستان گفت: هرچه روابط اسرائيل و کشورهاي همسايه عرب خود بهتر باشد، براي همه بهتر است.
کارين ژان پي ير سخنگوي کاخ سفيد با بيان اينکه از هر تلاشي براي کاهش تنش در منطقه استقبال مي کنيم، در عين حال گفت که موضع ما درباره برجام تغيير نکرده است.
سخنگوي کاخ سفيد گفت که به صورت عمومي بايد بگويم که ما از هرگونه تلاش براي کاهش تنش‌ها در منطقه و پايان جنگ در يمن استقبال مي کنيم. اين يکي از دلايل سفر جو بايدن رئيس جمهور آمريکا به خاورميانه بود.
وي اضافه کرد: ديپلماسي، کاهش تنش و بازدارندگي ستون اصلي سياستي است که بايدن در طول سفر خود به منطقه به آنها اشاره کرد. کاهش تنش در منطقه يک اولويت است و بايدن از آن استقبال مي کند.
سخنگوي کاخ سفيد در عين حال در پاسخ به سوالي درباره موضع واشنگتن درباره مذاکرات برجام با توجه به اين توافق گفت: موضع ما پيرامون مذاکرات برجام تغيير نکرده است. اين مذاکرات درحال حاضر در تمرکز و دستورکار ما نيست.
خشم و پريشاني اسرائيل
«مارک دوبوويتز» رئيس لابي صهيونيستي بنياد ضد ايراني دفاع از دموکراسي آمريکا در عصبانيت از توافق ايران و عربستان گفت: اين يک اقدام درخشان چين و ايران براي تضعيف عادي سازي روابط عربستان و آمريکايي و عربستان واسرائيل است. اين يک درس آشکار در مورد چگونگي از دست دادن دوستان و عدم تأثيرگذاري در اين عصر رقابت قدرت‌هاي بزرگ است.
 اين تحليلگر تندرو و افراطي آمريکايي افزود: به هيچ يک از تحليل‌هاي رابرت مالي ( راب ملي) نماينده ويژه آمريکا در امور ايران مبني بر اينکه عادي سازي روابط ميان ايران و عربستان يک امر مثبت است توجه نکنيد. اين يک ضربه جدي براي دولت بايدن است که خطرناک ترين دشمن واشنگتن ميان يک متحد آمريکا و دشمن آمريکا واسطه گري کند. وقتي خارج شويد، يک نفر جاي شما را مي گيرد. پکن از خلاء ايجاد شده استفاده مي کند.
تالي بنت، نخست‌وزير پيشين رژيم صهيونسيتي روز جمعه در واکنش به توافق ايران و عربستان گفت: احياي روابط ميان ايران و عربستان يک تحول جدي و خطرناک براي اسرائيل است و نشانگر پيروزي ديپلماتيک ايران است.  اين ضربه‌اي حياتي له تلاش‌ها براي ساهت اتحادي منطقه‌اي عليه ايران بوده است.
وي در ادامه توافق ايران و عربستان را «شکستي کامل در تلاش‌هاي اسرائيل براي ساخت ديواري دفاعي عليه ايران» خواند.

جزئيات توافق تهران و رياض از زبان وزير خارجه عربستان

فيصل بن فرحان، وزيرخارجه عربستان در اظهاراتي گفت که توافق با ايران نتيجه دو سال مذاکره بود که در نهايت به توافقاتي مبتني بر رعايت اصل حسن همجواري و احترام به حاکميت دو کشور وتداوم گفت‌وگوها براي برطرف کردن چالش‌هاي امنيتي منطقه رسيديم.
وي خاطرنشان کرد: رياض گفت‌وگو را بهترين راه براي حل اختلافات مي‌داند.
فيصل بن فرحان پيش از اين با محمد بن عبدالرحمن، وزير خارجه قطر که به تازگي به عنوان نخست وزير اين کشور نيز منصوب شده است درخصوص توافق تهران و رياض رايزني کرده بود.
وزير خارجه عربستان در گفت‌وگو با شبکه العربيه نيز گفته بود که لبنان نيازمند نزديکي روابط داخلي است نه نزديکي روابط ايران و عربستان.
وي گفت که لبنان بايد به منافع خود نگاه کند و سياست مداران اين کشور بايد منافع لبنان را بر همه چيز ترجيح دهند.
بن فرحان گفت که اگر منافع لبنان بر همه چيز اولويت داده شود اين کشور بي شک شکوفا خواهد شد و عربستان نيز در کنار آن خواهد بود.
طبق توافق ، در نتيجه‌ گفتگوهاي انجام شده، جمهوري اسلامي ايران و پادشاهي عربستان سعودي توافق کردند ظرف حداکثر دو ماه، روابط ديپلماتيک خود را از سر گرفته و سفارت‌خانه‌ها و نمايندگي‌ها را بازگشايي کنند. وزراي امور خارجه دو کشور جهت اجراي اين تصميم و انجام تمهيدات لازم براي تبادل سفرا با يکديگر ملاقات مي‌نمايند.
دو کشور با تاکيد بر احترام به حاکميت و عدم دخالت در امور داخلي يکديگر در زمينه اجراي موافقت‌نامه همکاري‌هاي امنيتي امضا شده در تاريخ 1380.1.28خورشيدي برابر با  2001.4.17 ميلادي و نيز موافقت‌نامه عمومي همکاري‌هاي اقتصادي، بازرگاني، سرمايه‌گذاري، فني، علمي، فرهنگي، ورزشي و جوانان، امضا شده در تاريخ 1377.3.6 خورشيدي برابر با 1998.5.27 ميلادي توافق کردند.
سه کشور اراده قاطع خود را جهت به‌کارگيري تمامي تلاش‌ها براي تقويت صلح و امنيت منطقه‌اي و بين‌المللي اعلام مي‌نمايند.