از «نادیده گرفتن وعده‌ها» تا «پاسخ ندادن به مهمترین سوالات»

گروه سیاسی - محمدحسین روانبخش: ششمین گفت وگوی تلویزیونی رئیس جمهور با مردم شامگاه شنبه از شبکه اول تلویزیون پخش شد؛ گفت و گویی که بیش از آن که پاسخی بر سوالات مردم باشد، همچون گذشته پاسخ به سوالاتی است که مجریان منتخب می‌پرسند و البته همان‌ها هم گاه پاسخ درخوری پیدا نمی‌کند.
این موضوع مهمترین واکنش‌ها در رسانه‌های مستقل و فضای مجازی به گفت و گوی ششم رئیسی را تشکیل می‌داد. بر اساس آنچه در روز گذشته در رسانه‌ها منتشر شد در این گفت و گو بسیاری از سوالات مطرح نشد یا پاسخ داده نشد. بخش‌هایی از جواب‌های رئیسی هم همچون قبل مقصر دانستن دولت قبل در افزایش تورم فعلی و ارتباط دادن گرانی‌ها به مسائلی مثل جنگ اوکراین و ... بود! همچنین تغییر سخنان رئیس جمهور در چند خبرگزاری نیز از موضوعاتی بود که باعث واکنش‌هایی شد.
وضعیت اقتصادی کشور در این ماه‌ها به گونه ای است که ناخواسته مهمترین انتظار از رئیسی این بود که به افزایش قیمت‌ها و رکوردزنی تورم در خردادماه بپردازد. وی با اشاره به افزایش قیمت ۶۵ درصدی کالاهای اساسی بدلیل خشکسالی پیش از شروع به کار دولت سیزدهم تصریح کرد: بعد از جنگ اوکراین هم قیمت‌ها در جهان افزایش پیدا کرد و امروز تورم جهانی به نحوی شده که بسیاری از کشورها از جمله اروپائی‌ها چنین تورمی را کمتر تجربه کرده بودند.
رئیس جمهور همچنین بخشی از تورم کشور را ناشی از افزایش تورم جهانی دانست اما مهمترین علل گرانی و تورم مربوط به دولت قبل دانست و گفت: در زمان تحویل گرفتن دولت با تورم ماهانه ۶۰ درصد، کسری بودجه ۴۸۰ هزار میلیاردی و رشد نقدینگی مواجه بودیم؛ همه اینها را مردم عزیز می‌دانند. همه این موارد موجب تورم است.
رئیسی همچنین تاکید کرد: اصلاح اقتصادی باید در دولت قبل اتفاق می‌افتاد. اگر این کار یکی دو سال قبل انجام می‌شد، هزینه‌اش برای کشور خیلی کمتر بود و اگر ما نیز این کار را سال آینده انجام می‌دادیم، پرهزینه‌تر می‌شد.
وی خاطرنشان کرد: آثار تورمی فعلی زمان طولانی نخواهد داشت و در یک زمان کوتاهی ان‌شاء الله آثارش از بین خواهد رفت.
این سخنان با واکنش توئیتری محمود صادقی از نمایندگان سابق مجلس روبرو شد که نوشت: « آقای رئیسی در مصاحبه دیشب مسئولیت هیچ‌یک از اقدامات دولتش را نپذیرفت. یا به گردن دولت روحانی انداخت یا به گردن مجلس.»
همچنین عباس عبدی روزنامه نگار برجسته اصلاح طلب در توئیتی عنوان کرد: «چرا می‌توان پس از یک سال و برخلاف همه ادعاها و وعده‌ها، مشکلات را یکسویه به عهده قبلی‌ها انداخت؟ چون رسانه و گفت و گو کننده مستقل و آزاد نیستند تا همه توجیهات کنونی را با وعده‌های قبلی به چالش بکشند. اگر رسانه آزاد بود یا چنان وعده‌هایی نمی‌دادند یا اکنون توجیهاتی نمی‌آوردند.»
این مطلب درست است ولی...
وی در باره این سخن رئیسی که « در بودجه 1400 در زمان شروع به کار چیزی از ارز ترجیحی نمانده بود و همه در دولت پیشین مصرف شده بود» نوشت: « این مطلب درست است ولی نتیجه نادرست نگیرید. آنان زودتر خرید کردند تا کالاها در دولت شما وارد شود و کمبود پیدا نکنید. آن دولت که برای خودش کالا نخریده بود، کار شما را ساده کرد.»
عبدی همچنین درباره این حرف رئیسی که «اصلاح اقتصادی باید قبل از دولت ما انجام می‌شد و اگر یکی دو سال پیش رخ می‌داد هزینه آن کمتر بود» هم نوشت: « این حرف درست است . پس چرا انجام نشد؟ اقدامات نواصول گرایان علیه دولت روحانی در اعتراضات 96 و بویژه 98 نشان داد که انجام این کار فاجعه بار بود و حتی راه را بر تغییرات در این دولت هم می‌بست. همچنان که هنوز هم می‌ترسید از اصلاح قیمت بنزین حرف بزنید، که اهمیت آن بیشتر از حذف ارز 4200 است.»
سیامک قاسمی فعال اقتصادی هم درتوئیتی به نکته دیگری در سخنان رئیس جمهور اشاره کرد. وی نوشت: « از رئیس جمهوری که تحصیلات اقتصادی ندارد انتظار نیست که تسلط آماری داشته باشد اما انتظار هست که مشاوران امین داشته باشد. ابراهیم رئیسی گفته تورم به زودی کاهش می‌یابد چون رشد نقدینگی و چاپ پول مهار شده، اما آمارها می‌گویند رشد نقدینگی و چاپ پول در بالاترین حد چهل سال اخیر است».
صداقت داشته باشیم
روزنامه جمهوری اسلامی نیز در شماره یکشنبه خود با اشاره به گزارش‌های خلاف واقعی که بعضی مسئولین به مردم می‌دهند، نوشت: «تورم بالا می‌رود، آنها از طریق رسانه ملی به مردم می‌گویند تورم را پائین آورده‌ایم! بازار ارز راکد است و دلار در کانال 32 هزارتومان درجا می‌زند، مسئولین می‌گویند بازار ارز آرام شده است! رؤسای اتحادیه‌های اصناف گزارش می‌دهند در اثر گرانی‌های شدید دو ماه اخیر میزان خرید مردم کاهش یافته، مسئولین می‌گویند وضع مردم بهتر شده است. با این گونه تبلیغ کردن و شعار دادن، نمی‌توان امید را به جامعه تزریق کرد. تزریق امید به جامعه حتی در بدترین شرایط اقتصادی هم میسر است ولی نه با دادن اطلاعات غلط و گزارش‌های خلاف به مردم بلکه با برخورد صادقانه و پرهیز از دروغ و خلاف‌گوئی.... حال که ثابت شده است نمی‌توانید مشکلات اقتصادی را حل کنید، لااقل با مردم صادق باشید و از طریق تزریق صداقت به جامعه درصدد امیدوار ساختن مردم برآئید.»
رئیسی درباره پول نفت توضیح نداد
سایت «اخبار نفت» نیز در گزارشی با اشاره به این سخنان رئیسی درباره هزینه کرد افزایش درآمد پول نفت که «۴۰ درصد درآمد نفت در حساب صندوق توسعه ملی قرار می‌گیرد... امسال نخستین سالی است که از این منبع استفاده نکردیم و یکی از منابع را از دست دادیم و الان نداریم. ۴۰ درصد درآمد نفت در صندوق توسعه ملی قرار می‌گیرد، ۱۴ درصد هم برای توسعه میدان‌های نفتی و فقط ۴۵ درصد پول فروش نفت در اختیار دولت است که برای واردات کالاهای اساسی، مسئله کرونا و مسائل مختلفی که برای کشور وجود دارد، اختصاص می‌یابد» نوشت: البته این مواردی که رئیسی مطرح کرده، جزو بدیهیات است و تقریبا همه از آن اطلاع دارند. او به پرسش اساسی پاسخ نداد که اگر درآمدهای نفتی دولت افزایش یافته، پس چرا تغییری در شرایط اقتصادی کشور و وضعیت معیشت مردم ایجاد نشده است؟ طبیعتا کسی انتظار ندارد در کمتر از یک سال معجزه شود و همه مشکلات رفع گردد. اما این انتظار وجود دارد که دولتی که از همان آغاز به کار، مدام از افزایش فروش نفت نسبت به دولت قبل سخن گفته، به گونه ای عمل کرده باشد که حداقل روند حرکت اقتصادی کشور به سمت بهبود باشد. اما نه روند رشد نقدینگی، نه رشد تورم، نه مشکلات اقتصادی دیگر، هیچکدام ادعاهای دولت را تایید نمی‌کند و بار دیگر این گزاره را در مقابل قرار می‌دهد که به نظر می‌رسد رشد فروش نفت ما محسوس نبوده و رشد درآمدهای نفتی هم که حاصل افزایش قیمت نفت در یک سال اخیر بوده، عملا تاثیر چندانی در بهبود وضعیت اقتصادی نداشته است.
در ادامه این مطلب آمده است: هرچند رئیسی معتقد است «فروش نفت کشور در وضع مناسبی قرار دارد و برای بازگرداندن ارز حاصل از نفت و محصولات غیرنفتی همه تلاش خود را به‌کار گرفته‌ایم. در زمینه صادرات نفتی هم با وجود تهدیدها و تحریم‌های دشمن، امروز در شرایط خوبی هستیم و اوضاع بهتری را هم در پیش خواهیم داشت.» اما نه آمارها این موضوع را تایید می‌کند و نه شرایط نامساعد اقتصادی کشور.
تغییر سخنان رئیس جمهور در سه خبرگزاری
خبرآنلاین نیز در گزارشی نوشت که سه رسانه رسمی اطلاع رسانی دولت، شامل پایگاه اطلاع رسانی ریاست جمهوری، پایگاه اطلاع رسانی دولت و خبرگزاری ایرنا، جمله‌ای از رئیسی در گفت و گوی زنده تلویزیونی دیشب را تغییر داده و منتشر کردند. رئیس جمهوری در ششمین گفت و گوی زنده تلویزیونی خود گفته بود که «باز طرف‌های مقابل دست به اقداماتی می‌زنند که با صحبت‌هایشان همخوانی ندارد ولی ما میز مذاکرات را رها نخواهیم کرد» اما این خبرگزاری‌ها سخنان رئیسی را به «بنای بر تعطیلی مذاکرات نداریم» تغییر داده‌اند.