گروه سیاسی – سعید تهرانی: جلسه شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی ، ظهر دیروز(دوشنبه ۶ ژوئن ) در وین آغاز شد. طبق اطلاعیه آژانس، موارد مختلفی که در دستور کار جلسه شورای حکام خواهد بود، از جمله گزارش سالانه ۲۰۲۱، گزارش همکاری فنی ۲۰۲۱، گزارش اجرای تعهدات پادمانی در سال ۲۰۲۱، حفاظت و امنیت هستهای در وضعیت اوکراین، اجرای تعهدات پادمانی در جمهوری دموکراتیک کره، آمده است که موضوع راستیآزمایی و نظارت در ایران ذیل قطعنامه ۲۲۳۱(سال ۲۰۱۵) شورای امنیت سازمان ملل نیز مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
طبق برنامه «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در ابتدا بیانیه آغازین جلسه را قرائت کرد و پس از آن، به صورت مکتوب در وبگاه آژانس در اختیار عموم و خبرنگاران قرار گرفت.
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در بخشی از سخنرانی آغازینش در جلسه دیروز شورای حکام، گفت تا زمانی که ایران توضیحات معتبر فنی درباره یافتههای آژانس در سه محل اعلام نشده در ایران ارائه ندهد، آژانس نمیتواند صحت و کامل بودن اظهارات ایران ذیل معاهده پادمانی را تایید کند.
به گزارش ایسنا، وبگاه آژانس بینالمللی انرژی اتمی، متن سخنرانی آغازین رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی را منتشر کرد که در بخش گزارش او درباره راستیآزمایی و نظارت آژانس در ایران آمده است: گزارش من درباره راستی آزمایی و نظارت در جمهوری اسلامی ایران ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل دربرگیرنده فعالیتهای مرتبط آژانس در چند ماه اخیر است. آژانس تا ۲۳ فوریه ۲۰۲۱، بر اجرای تعهدات هستهای ایران ذیل برجام نظارت و آن را راستیآزمایی کرده است. اگرچه، از آن تاریخ، این فعالیتها به طور جدی تحت تاثیر تصمیم ایران برای متوقف کردن اجرای تعهدات هستهای ایران تحت برجام، از جمله پروتکل الحاقی قرار گرفتهاند.
گروسی در ادامه گفت: شما گزارش من تحت عنوان معاهده پادمانی انپیتی با جمهوری اسلامی ایران را دریافت کردهاید. این گزارش تلاشهای آژانس را از زمان گزارش اخیرم درباره شفافسازی سوالات مربوط به صحت و کامل بودن اظهارات ایران تحت معاهده پادمانی و پروتکل الحاقی شرح میدهد که طبق مفاد بیانیه مشترک ۵ مارس ۲۰۲۲ میان آقای محمد اسلامی، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی ایران و من است.
او افزود: ما اقداماتی را که در این بیانیه مشترک تعیین شده بودند تکمیل کردهایم و نتیجهگیریام طبق بیانیه مشترک، در این گزارش آمده است. ایران توضیحی ارائه نداده است که در رابطه با یافتههای آژانس در سه محل اعلامنشده در ایران، از نظر فنی موثق باشند. ایران علاوه بر این آژانس را از محل یا محلهای فعلی مواد هستهای یا تجهیزات آلوده به مواد هستهای که در سال ۲۰۱۸ از تورقوز آباد منتقل شده بودند، مطلع نکرده است. تا زمانی که ایران توضیحات موثقی به لحاظ فنی درباره وجود ذرات اورانیوم با منشا انسانی در تورقوزآباد، ورامین و مریوان ارائه ندهد و آژانس را از تمامی محلهای وجود مواد هستهای یا تجهیزات آلوده به مواد هستهای مطع نکند، آژانس نمیتواند صحت و کامل بودن اظهارات ایران را تحت معاهده پادمانیاش تایید کند. بنابراین، مسائل پادمانی مربوط به این سه محل هنوز[حل نشده] باقی ماندهاند.
مدیرکل آژانس همچنین گفت: طبق روال قبلی و برای این که آژانس در موقعیتی قرار بگیرد که بتواند تضمین کند برنامه هستهای ایران منحصرا صلحآمیز است، آژانس آماده است بدون تاخیر، با ایران برای حل و فصل این مسائل دوباره همکاری کند.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی در نشست خبری خود گفت که آنچه رخ داده است نشان می دهد که ما و ایران به همکاری و شفاف سازی و توضیح درخصوص برخی امور نیاز داریم.
وی تاکید کرد: ایران برنامه هسته ای بلندپروازانه دارد و به نفع این کشور است که با ما همکاری کند و درخصوص امور مبهم توضیح دهد.
گروسی گفت: چیزی که ایران به ما داده است کافی نیست و باید توضیحات لازم را ارائه دهد.
ادعای بی طرفی گروسی
رافائل گروسی روز دوشنبه در حاشیه نشست شورای حکام تصریح کرد که در مقام مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی طرفدار یا مخالف قطعنامه پیشنهادی آمریکا و سه کشور اروپایی علیه ایران نیست. گروسی این مطلب را در نشست خبری با خبرنگاران در وین مطرح کرد و افزود که تصمیمگیری درباره قطعنامه در حیطه اختیارات اعضای شورای حکام است.
وی با تکرار این ادعا که توضیحات ایران درباره مواد اتمی پیدا شده در سه مکان اعلام نشده به لحاظ فنی معتبر نبوده است، مدعی شد که مسائل پادمانی در این زمینه باقی مانده است. مدیرکل آژانس برهمین اساس گفت: ما همیشه باید تا زمانی که بتوانیم این موضوع را روشن کنیم ادامه دهیم. من راه دیگری نمی بینم. وی ادعا کرد که «این مسائل از بین نمی روند. حل نمی شوند و روشن نمی شوند».
گروسی در پاسخ به سووالی درباره هشدار ایران درباره صدور قطعنامه شورای حکام عنوان کرد که در این زمینه پیشداوری نمیکند اما مدعی شد که تضعیف همکاریها به سود کسی نیست.
انتظار گروسی از رژیم صهیونیستی
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در بخش دیگری از اظهاراتش تصریح کرد که انتظار دارد اسرائیل به پیمان منع اشاعه تسلیحات اتمی (انپیتی) ملحق شود اما این قدرت را ندارد دولتی را به اتخاذ این تصمیم وادار کند.
وی گفت: من معتقدم هر کشوری باید انپیتی را امضا کند، از جمله اسرائیل، اسرائیل یکی از معدود کشورهای جهان است که تصمیم گرفته است انپیتی را امضا نکند.
گروسی درباره سفرش به تلآویو هم گفت: به عنوان مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی بسیار مهم است، من با همه صحبت می کنم. من باید این کار را انجام دهم. من نمی توانم با برخی صحبت کنم و با برخی دیگر نه.
وی ادعا کرد که سفر او از آن جهت مهم است تا با کسانی که علاقه خاصی به فعالیتهای آژانس دارند یا مسائل مهمی را در این زمینه مطرح میکنند گفتوگو کند. مدیرکل آژانس با این حال ادعا کرد که حامل پیامی در سفر به فلسطین اشغالی نبوده و «سرگرم کاری است که باید انجام دهد». گروسی در عین حال اظهار داشت پیام او به سران صهیونیستی این بوده که بگذارند آژانس کارش را انجام دهد.
مدیرکل آژانس بینالملل انرژی اتمی در پاسخ به سؤالی مربوط به این که آیا در سفر به فلسطین اشغالی درباره ادعاهای رژیم صهیونیستی در خصوص اسناد هستهای ایران بحث شد، گفت: خیر، درباره دسترسی ایران به گزارشهای محرمانه آژانس گفتوگویی با مقامهای اسرائیلی نداشتهام.
وی با اشاره به این که این موضوع مربوط به 15 سال پیش بوده است، گفت: از آن زمان حفاظت از اطلاعات محرمانه به طور چشمگیری افزایش یافته است.
مذاکره با ایران تا حل مسائل پادمانی
گروسی درباره گزارش اخیر آژانس درباره اختلافات پادمانی با ایران گفت: ما باید این مسئله را به رسمیت بشناسیم که به نتیجه دلخواه دست پیدا نکردیم و فکر میکنم که گزارش من کاملاً با عکس روشن و واضح بود.
وی افزود: من تلاش کردم که در گزارش شفافیت داشته باشم و کاملاً واضح و مشخص است که به چه دلیل ما معتقدیم که آن چه که به ما گفته شد، از نظر فنی معتبر نبوده است و اطلاعات مورد نظر ارائه نشده است.
گروسی گفت: قطعاً تا زمان روشن شدن این موضوعات باید به مذاکرات با ایران ادامه دهیم. راه دیگری برای شفافیت وجود ندارد.
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی هرچند تلاش میکرد اینگونه وانمود کند که از قطعنامه علیه ایران دفاع نمیکند اما اظهار داشت که در پایان نشست این دوره شورای حکام، تکلیف اختلافات پادمانی با ایران باید روشن شود.
وی گفت: ما باید به همکاری با ایران ادامه دهیم اما آن چه که از آنها (ایران) دریافت کردیم، کافی نبوده است و به همین دلیل ما نمیتوانیم رو به جلو برویم.
گروسی مدعی شد مسئلهای که در این جا وجود دارد این است که ایران باید همچنان به همکاری با ما ادامه دهد و همانطور که میدانید یک برنامه (هستهای) جاهطلبانه دارد و هماکنون اظهارات آنها زیر سؤال است زیرا خلاءها و تردیدهایی وجود دارد که بسیار حائز اهمیت است. بنابراین فکر میکنم به نفع ایران باشد که این موضوعات (باقیمانده و غیرشفاف) را برطرف کند تا بتوان به مسیر ادامه داد و به غیر از این راه دیگری برای صداقت وجود ندارد.
پاسخ ایران متناسب با رفتار
شورای حکام
سخنگوی وزارت امور خارجه درمورد قطعنامه احتمالی شورای حکام علیه ایران براساس پیش نویس قطعنامه ارائه شده از سوی تروییکای اروپایی و آمریکا تصریح کرد: در مورد نتیجه جلسه پیشداوری نمیکنیم، ولی ما متناسب با اقدام و اتفاقی که بیفتد پاسخ میدهیم.
به گزارش ایسنا، سعید خطیبزاده در گفتوگوی زنده با بخش خبری ساعت ۱۴ شبکه یک سیما درباره ارسال پیش نویس قطعنامه علیه ایران به شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی گفت: همان طور که می دانید نشست فصلی شورای حکام آژانس در حال برگزاری است، امروز آغاز شده است و چند روز ادامه خواهد داشت. وی با بیان این که به صورت معمول دو موضوع پادمانی مربوط به ایران و گزارش اجرای برجام که به صورت فصلی ارائه میشود در دستورکار بوده است گفت: البته موضوعات دیگری هم در دستورکار است.
این دیپلمات ارشد ایرانی گفت: متاسفانه مدیرکل آژانس گزارشی را به صورت شتابزده ارائه کرده است که پیش از اینکه منتشر کند در پارلمان اروپا همین موارد را قبلا یک بار دیگر گفته بود و همان موقع نیز ایران موضع گرفت و اعلام کرد که با توجه به اینکه هنوز دور سوم رایزنیها بین ایران و آژانس انجام نشده، جمع بندی مدیرکل در پارلمان اروپا به گونهای است که انگار از قبل تصمیمی گرفته شده که گزارش آژانس جهت گیری و موضع گیری خاصی را داشته باشد.
خطیب زاده با بیان این که گزارش ارایه شده دقیق نیست، تصریح کرد : ما صریح و روشن گفتیم که این گزارش بی اعتنا به تمامی اقدامات و پاسخهایی که ایران با دقت و به صورت فنی ارائه کرده، است. ما از پنجم مارس ۲۰۲۲ و نیمه اسفند تا امروز سه دور نشست با آژانس بین الملی انرژی اتمی داشتیم و یک بار هم به صورت مکتوب نظرات و پاسخهای خود را ارائه کردیم.
سخنگوی وزارت امور خارجه با تاکید مجدد مبنی بر این که این گزارش علاوه بر این که دقیق نیست و بی اعتنا به اقدامات ایران است، تلاش دارد که یک روایت شاذ و بعیدی را در خصوص برنامههای هسته ای ایران جا بیندازد که بیشترشان بر اساس موارد ادعایی است، در همین ارتباط افزود: معلوم است رد پای رژیم صهیونیستی در آن وجود دارد.
خطیب زاده گفت: همان طور که آقای امیر عبداللهیان وزیر امور خارجه اعلام کردند، ما به هیچ وجه نه این گزارش را قبول داریم و نه اقدام این سه کشور اروپایی به همراه آمریکا برای تصویب قطعنامه علیه ایران. ما این اقدام را برخلاف دیپلماسی می دانیم آنها تلاش میکنند قطعنامهای را ارائه کنند، ما این قطعنامه را سازنده نمیدانیم و معتقدیم که این اقدامات هم در مسیر کل همکاریهای ما با آژانس و هم مذاکرات اثرات منفی خواهد داشت و بانیان این قطعنامه باید بدانند هر چقدر هم این قطعنامه را شکلی معرفی کنند از نظر ما مردود است.
خطیب زاده خاطر نشان کرد: ما از همه اعضای شورای حکام خواسته ایم که مراقب نیات رژیم صهیونیستی و کشورهای ارائه کننده قطعنامه باشند و به این قطعنامه رای منفی بدهند تا پنجرهای که ایران برای دیپلماسی ایجاد کرده در مسیر خودش باز بماند.
خطیب زاده در پاسخ به سوال دیگری در مورد مخالفت کشورهایی همچون چین و روسیه با این قطعنامه و ارزیابیش از نتیجه شورای حکام خاطرنشان کرد: البته رویههای آژانس بین المللی انرژی اتمی و شورای حکام مشخص است که به چه سمتی خواهد رفت. ۳۵ عضو شورای حکام نظرات خود را اعلام خواهند کرد و ایران هم به عنوان ناظر، نظرات خود را میگوید.
خطیبزاده با بیان این که امیدواریم با توجه به آنچه گفته شده سه کشور اروپایی و آمریکا از مسیر اشتباه خود در این ارتباط عقب نشینی کنند گفت: قطعا هم چین و هم روسیه و هم آنچه ایران گفته مبنی بر مخالفت است واگر موضوع به رای گیری گذاشته شود، باید دید رای منفی این دو کشور و احتمالا کشورهای دیگر به چه سمتی کل این موضوع را خواهد برد. ؟ آنچه مهم است این است که اصل این ماجرا که مردود است، اثرات وضعی بر همکاریهای ایران با آژانس بینالمللی که بعد ازبیانیه مشترک ۵ مارس آغاز شده، خواهد داشت و همچنین بر روند مذاکرات وین، اثر خواهد گذاشت.
سخنگوی وزارت امور خارجه تاکید کرد: ما پیشداوری نمیکنیم، اما قطعا متناسب با اتفاقی که بیفتد پاسخهای خود را خواهیم داشت.
بازی جدید آمریکا و تروئیکای اروپایی
آمریکا و سه کشور اروپایی پیش نویس قطعنامهای را به شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی را ارائه داده و عنوان کردهاند که حل نشدن موضوعات مرتبط با مواد اورانیوم پیدا شده در سایتهای اعلام نشده، به شدت مایه نگرانی است. این چهار کشور همچنین گفتهاند که «به دلیل همکاری ناکافی ایران» اختلافات و مسائل پادمانی همچنان حل نشده و از ایران خواستهاند که «فوراً پیشنهاد آژانس برای تعامل بیشتر برای حل و فصل همه مسائل پادمانی باقیمانده را بپذیرد.
جمهوری اسلامی ایران اقدام واشنگتن و سه کشور اروپایی را برخلاف رویه دیپلماسی، شتابزده و غیرسازنده دانسته که موجب سختتر و پیچیدهتر شدن روند مذاکرات وین خواهد شد.
حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان در گفت وگوی روز جمعه با جوسپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هشدار داد که هرگونه اقدام سیاسی در آژانس، با واکنش متناسب، موثر و فوری جمهوری اسلامی ایران مواجه خواهد شد.
مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی دیروز با بیان اینکه حل و فصل مسائل پادمانی با ایران به مرحله پایانی رسیده خواستار ملاقات مجدد با مقامات ایرانی شد. وی افزود: لازم داریم که مسائل بین ایران و آژانس حل و فصل شود.