گروه فرهنگی: از سال ۱۹۶۶ میلادی، در هر دوره از جام جهانی فوتبال یک نماد خوشیمن برای مسابقات انتخاب میشود و این بار، یک ایرانی نماد جام جهانی را طراحی کرده است.
ویلی، نخستین نماد خوشیمنی بود که برای جام جهانی فوتبال در انگلستان انتخاب شد و پس از آن در هر دوره نمادی برای مسابقات طراحی شده که برخی از آنها بیشتر در خاطرات ماندگار شدند؛ از جمله نماد آدمک مکعبی جام جهانی ایتالیا یا خروس جام جهانی فرانسه. در طراحی نماد خوشیمنی از خصوصیات کشور میزبان مانند لباس و فرهنگ و جغرافیا استفاده میشود و حالا نماد جام جهانی قطر که روز دوازدهم فروردین رونمایی شد به متفاوت ترین نماد جام های جهانی تبدیل شده است.
«لعیب» نام این نماد است که در زبان عربی به معنای بازیکن فوق العاده ماهر است. لعیب شخصیتی سرگرم کننده و بازیگوش دارد و پیام آور روحیه جوانی، شادی و اعتماد خواهد بود. علی المولوی، معاون مدیر کل مسابقات جام جهانی قطر می گوید: ما مطمئن هستیم که طرفداران در همه جا این شخصیت سرگرم کننده و بازیگوش را دوست خواهند داشت. لعیب نقش حیاتی ایفا خواهد کرد زیرا ما طرفداران پیر و جوان را در تجربه جام جهانی فوتبال قطر درگیر می کنیم. لعیب از دنیایی موازی (متاروس) میآید که در آن نمادهای گوناگون مسابقات زندگی می کنند. دنیایی است که ایده ها و خلاقیت ها اساس شخصیت هایی است که در ذهن همه زندگی می کنند.
کارشناسان می گویند این نماد تمام داشته های فرهنگی، لباس محلی، رنگ پرچم و خلاصه همه چیز قطر را در خود جای داده است. اما این نماد چگونه متولد شد؟
طراح این نماد، یک ایرانی است اما طرحی که او اولین بار طراحی کرده بود، نه این نماد، بلکه یک پرنده شاهین بود! «سید حسین اجاقی» طراح نماد جام جهانی قطر، طراحی و نقاشی را به صورت آکادمیک از سال ٨٤ شروع کرد و از سال ٩٠ بطور تخصصی وارد حوزه طراحی شخصیت و نقاشی دیجیتال شد. او در چندین پروژه ی انیمیشن سریالی و سینمایی در زمینه طراحی کاراکتر و فضا، استوری برد و تصویرسازی همکاری داشته است. همچنين طراحی و اجرای دو جلد کتاب مصور (کمیک استریپ) با موضوع جنگ و طراحی مجموعه هاى استيكر براى چند برنامه پيامرسان فارسى از ديگر فعاليت هاى اوست.
حسین اوجاقی درباره این که نماد لعیب چگونه متولد شد توضیحات جالبی دارد: «روال سالهای گذشته به این شکل بود که خود فیفا این قضیه را برگزار میکرد و بر اساس رزومه افراد در لینکدین، یک سری را انتخاب میکردند. مثلا 20-30 نفر را انتخاب میکردند به عنوان کاراکتر دیزاینر. در همین راستا دو سال پیش به من پیام دادند و گفتند اگر تمایل داری پروپوزال بفرست. آنها hdni اولیه را فرستادند و گفتند باید از فرهنگ قطر باشد و میتواند یک حیوان باشد یا یک پسربچه قطری اما دست ما را برای طراحی باز گذاشتند.»
اوجاقی برای طراحی اولیه، یک پرنده شاهین را انتخاب کرد که نماد قطر بود و موفق شد به جمع سه طرح برتر برای نماد جام جهانی راه پیدا کند؛ اما او و دو طراح دیگر، ایمیلی را از فیفا دریافت کردند مبنی بر اینکه کشور قطر هیچ کدام از سه طرح را نپذیرفت و قصد دارد نماد جام جهانی را خودش طراحی کند و این پروژه همینجا متوقف میشود.
اما مدتی بعد او از دفتر امیر قطر ایمیلی جدید دریافت کرد با این مضمون: «ما یک طرح داریم و میخواهیم برای نماد جام جهانی، شما روی آن کار کنید.» اوجاقی می گوید: «من متوجه شدم که آنها فقط یک ایده دارند که امیر قطر آن را داده. او میخواست تا از این رویداد استفاده کند و فرهنگ لباس کشورش را نشان بدهد. بعد من در مکاتبات با دفتر امیر قطر متوجه شدم او از طرح شاهین من خوشش آمده اما ترجیح داده که لباس کشورش (دشداشه) را تبلیغ کند.»
این طراح ایرانی قصد داشت نمادی را بکشد که دست و پا هم داشته باشد اما طرف قطری اعتقاد داشت که این نماد فقط باید یک حالت روسری داشته باشد. چالش نخست این بود که یک روسری سفید رنگ چگونه میتواند تبدیل به نمادی جذاب شود و سپس چگونه میتواند حرکت کند و روپایی بزند و احساسات فوتبالی را نشان بدهد؟ نکته دیگر اینکه لباس دشداشه قطری با آنچه در سایر کشورهای عربی مورد استفاده قرار میگیرد، تفاوتهای جدی دارد؛ از جمله سه گره در قسمت مشکی رنگ بالای آن و به همین خاطر مسئولان کشور قطر دقت زیادی درباره این طراحی را میخواستند اما در نهایت دو ماه پیش حسین اوجاقی طرح نهایی را به فیفا و کمیته برگزاری جام جهانی قطر تحویل داد و سرانجام همین طرح انتخاب شد.
او درباره ارتباط با امیر قطر به عنوان رهبر این کشور توضیح میدهد: «نکته مهم در مکاتبات، دقت و وسواس بالای او بود. همچنین اینکه به شدت طرفدار فوتبال است و تلاش میکند تا در این زمینه نقش آفرینی کند هم اهمیت دارد. به طور مثال در قسمت پایین طرح من از هنرهای زنان قطری با حنا استفاده کردم و فیفا تاکید داشت که طرح باید شلوغتر باشد. در نهایت امیر قطر گفت که شلوغی پایین طرح باعث میشود تا توجه از خود روسری سفید رنگ برداشته شود. من هم این را به فیفا گفته بودم اما قبول نکردند و در نهایت وقتی امیر قطر این را گفت، مورد قبول قرار گرفت. برایم جالب بود که تا این حد دقت دارد.»
حالا ایرانیان به این که نماد جام جهانی قطر را یک ایرانی طراحی کرده افتخار می کنند اما خیلی از ایرانیان در شبکه های اجتماعی حسرت می خورند وقتی می بینند همسایه جنوبی ما با وسعت و جمعیت اندک و قدمتی که به زحمت به پنجاه سال می رسد چنان پیشرفت کرده که می تواند میزبان جام جهانی فوتبال باشد و ایران با قدمت و تمدن و تاریخ و فرهنگی کهن، گرفتار حجم بزرگی از مشکلات اقتصادی و سیاسی و اجتماعی است...