ایران در صدر فهرست تحریم در طول تاریخ

یک سازمان تحقیقاتی غیرانتفاعی و غیردولتی مستقل بین المللی به نام "پترسون برای اقتصاد بین الملل" اعلام کرد که ایران از نظر تعداد تحریم های اعمال شده بر این کشور، در صدر فهرست تحریم در طول تاریخ قرار دارد.
به گزارش مردم سالاری آنلاین، این سازمان بین المللی که به منظور بررسی راهکارهای تقویت رفاه در اقتصاد جهانی از طریق تجزیه و تحلیل متخصصان و ارائه راه حل های عملی سیاست گذاری تشکیل شده و مخاطبان آن مقامات دولتی و قانونگذاران، مدیران و کارکنان سازمانهای بین المللی، محققان دانشگاهی و دانشجویان، و کارشناسان موسسات تحقیقاتی و رسانه ها هستند، در پژوهشی میزان تحریم های اعمال شده بر کشورهای مختلف جهان را بررسی کرده که بر اساس آن، بیشترین تعداد تحریمها علیه یک کشور بر ضد ایران اعمال شده که شامل  ۱۷۳۳ مورد تحریم است. در این فهرست کشورهای سوریه با ۶۷۶ مورد تحریم، اوکراین با ۴۱۹ مورد تحریم، کره‌شمالی با ۴۱۴ مورد تحریم، روسیه با ۳۳۴ مورد تحریم، ونزوئلا با ۳۳۳ مورد تحریم، چین با ۲۴۶ مورد تحریم، کوبا با ۸۲ مورد تحریم، بلاروس با ۳۸ مورد تحریم و هنگ‌کنگ با ۸ مورد تحریم در رده های بعدی قرار دارند که نشاندهنده فاصله عمیق ایران با کشورهای بعدی است.
۱۷۳۳ مورد تحریم های ایران شامل ارگان‌ها ‌و نهادها با ۹۳۹ تحریم، بانک‌ها و زیرمجموعه‌های آن با ۱۴۰ تحریم، اشخاص با ۳۹۴ مورد تحریم، هواپیمایی با ۱۹۵ مورد تحریم و کشتی‌رانی با ۲۰۵ مورد تحریم است. این گزارش اطلاعاتی در مورد تحریم کنندگان این کشورها از جمله ایران منتشر نکرده است اما اغلب تحریمهای اعمال شده بر ضد ایران مربوط به تحریم های آمریکا بر ضد جمهوری اسلامی ایران است.
تحریم‌های ایران را از نظر تحریم‌کنندگان می‌توان به ۴ دسته کلی تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل، تحریم‌های اتحادیه اروپا، تحریم‌های تک‌جانبه از سوی کشورهای مختلف مانند ایالات متحده، و تحریم‌های کنگره آمریکا تقسیم‌بندی کرد. تحریم های سازمان ملل بر ضد جمهوری اسلامی پس از مذاکرات برجام لغو شده اما بخشی از تحریمهای آمریکا و اتحادیه اروپا که عمدتا مرتبط با برنامه موشکی ایران است حذف نشد و بخشی از تحریمهای حذف شده ایران هم پس از روی کار آمدن ترامپ، دوباره بازگشت.
تحریمهای اعمال شده بر ضد ایران بهحدی زیاد است که رابرت سی. اوبراین مشاور امنیت ملی کاخ سفید در ۴ آبان ۱۳۹۹ مدعی شد: یکی از مشکلاتی که ما با ایران و روسیه داریم این است که اکنون آنقدر تحریم علیه این کشورها اعمال کرده‌ایم که فرصت و امکان بسیار کمی برای انجام هر کار دیگر و اعمال تحریم جدید را داریم. البته مروری بر آمار اعلام شده نشان می دهد که تحریمهای اعمال شده علیه ایران، نزدیک به شش برابر تحریمهای اعمال شده علیه روسیه و سه برابر تحریم های سوریه است!
این تحریمها اگرچه فرصتهایی برای خودکفایی در کشور ایجاد کرده اما در عین حال خسارات فراوانی به کشور وارد کرده است و این موضوعی است که توسط مسئولان ایران هم مورد تاکید قرار گرفته است.
حسن روحانی، رئیس جمهوری پیشین، دهم مرداد ۹۸، درآمد و اعتبارات از دست رفته ایران به دلیل تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا را در سه سال منتهی به آن زمان حدود ۲۰۰ میلیارد دلار اعلام کرده و گفته بود: اگر جنگ اقتصادی نداشتیم از سال ۹۵ تا امروز (نیمه سال ۹۸) ۲۰۰ میلیارد دلار منابع اضافی وارد کشور می‌شد، اگر تحریم نبود نفتی که امروز ما می‌فروشیم و مقدار آن بالا نیست ۵۰ میلیارد سال گذشته و ۵۰ میلیارد امسال درآمد ما افزایش می‌یافت."
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه پیشین ایران هم سوم اسفند سال ۹۹ در یک مصاحبه‌ تلویزیونی گفت که پس از لغو تحریم‌ها توسط آمریکا و بازگشت به توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ (برجام)، انتظار می‌رود دولت جو بایدن در ازای خسارت «یک تریلیون دلاری» اقتصاد ایران، «غرامت» پرداخت کند. همان زمان، تخت‌روانچی سفیر ایران در سازمان ملل متحد گفته بود: موضوع خسارات ایران در برجام هم یکی از موضوعات بسیار حساس و جزو مطالبات ماست.
همه اینها نشان می دهد تحریمهای گسترده ای که غالبا آمریکا و به تبع آن انگلستان و کانادا و برخی سازمانها بر ضد جمهوری اسلامی ایران اعمال کرده اند، زیان مالی فراوانی برای ایران داشته است که مسئولان نیز بر آن اذعان دارند. در حوزه های اقتصادی و اجتماعی، تاثیرات این تحریمها ملموس تر است. به عنوان مثال فریدون برکشلی رئیس دفتر مرکز مطالعات بین‌المللی انرژی وین ماه گذشته در گفتگویی با خبرگزاری ایلنا گفت: ما در گروه مطالعات انرژی وین، مطالعه‌ای انجام دادیم که نشان می داد میزان خسارات اقتصادی ناشی از تحریم‌های امریکا و جهان علیه جمهوری اسلامی ایران، از خسارات جنگ تحمیلی، با فاصله زیاد بیشتر است. صنعت تقریبا از اوایل پیروزی انقلاب از سرمایه‌گذاری و انتقال فن‌آوری‌های به‌روز، دور مانده است، گفت: "کارشناسان و متخصصین داخلی خیلی فعالیت‌های خوبی را انجام می‌دهند. اما صنعت نفت ایران سال‌ها است که بهنگام نیست. سرمایه‌گذاری موثر و در استانداردهای به‌روز جهان انجام نشده است. بنابراین کلید توسعه، ارتقای نگهداشت و ظرفیت‌سازی در حضور بین‌المللی ما در سطح جهان و صنعت نفت جهان در ایران است. مهم تراز صادرات نفت، مکانیسم دریافت پول حاصل از صادرات است. پول‌های بلوکه شده زیادی در بانک‌های کشورهای مختلف داریم. این شکل و این ساز و کار صادرات نفت، نه تنها منافع ملی را هدر می‌دهد، بلکه در شان صنعتی به عظمت و سابقه و قدرت صنعت نفت ایران نیست."
تحریمها فقط تاثر سیاسی و اقتصادی ندارد بلکه در حوزه های علمی، پزشکی، بهداشتی و فناوری هم اثرات نامطلوب فراوانی داشته است. در بهمن ۱۳۹۷ منصور غلامی وزیر علوم و تحقیقات و فناوری از تحریم برخی دانشگاه‌های داخلی ایران توسط برخی کشورها به دلیل فعالیت علمی در عرصه انرژی هسته‌ای خبر داد. به گفته او هر دانشگاه داخلی ایران که در زمینه فیزیک هسته‌ای فعالیت کرده یا مقالاتی را که نشان از یک دستاورد خوب علمی است چاپ کرده باشد، در لیست تحریم‌های بین‌المللی قرار گرفته‌است؛ که بر این اساس دو دانشگاه صنعتی شریف و دانشگاه شهید بهشتی به دلیل فعالیت در این عرصه تحریم شده‌اند.
این تحریمها حتی سلامتی کودکان را هم تحت تاثیر قرار داده است بطوریکه مهتاب کرامتی، بازیگر و کنش گر حقوقِ کودکانِ ایرانی، در یادداشتی در ۱۰ اردیبهشتِ ۱۳۹۲، در انتقاد از تحریم‌ها، آن‌ها را «تأثیرگذار رویِ حقوق کودکان در ایران و فراتر از اختلافاتِ سیاسی میان دولت‌ها و دولتمردان» و باعث فشار بَر کودکانی دانست که «صدای شادی و سلامت آن‌ها پشتِ درهایِ سیاست به سکوت» تبدیل شده‌است. مجید مجیدی کارگردان ایرانی نیز در جشنواره فیلم ونیز با اشاره به تحریم دارویی ایران، از تحریم‌های غیرانسانی آمریکا انتقاد کرده بود.
اما این انتقادها تاثیری نداشته و تحریمها همچنان پابرجاست؛ تحریم هایی که به جای تغییر سیاست جمهوری اسلامی که مورد نظر تحریم کنندگان است، تنها موجب افزایش فشار بر مردم شده است.