دقیقا یک سال از روزهایی می گذرد که بازار سرمایه در اوج بود و چنان جذابیتی پیدا کرده بود که تمایل به سرمایه گذاری در بورس همه کشور را فرا گرفته بود و این موضوع حتی بر بازارهای دیگر هم تاثیرات عمیق گذاشته بود. در آن روزها بسیاری از صاحبخانه ها از مستاجران پول پیش طلب می کردند و کمتر کسی اجاره می خواست، بعضی افراد علی رغم هشدارهایی که داده می شد مسکن و خودرو خود را فروخته و در بورس سرمایه گذاری کردند و ... اما مردادماه 1399 و در زمانی که شاخص کل بورس به عدد نجومی دو میلیون و 100 هزار واحد رسیده بود یکباره وضعیت برگشت. بازاری که طی پنج ماه رشد بیش از چهارصد درصدی را تجربه کرده بود دچار تعدیل و سپس سقوط شد. از آنجایی که بسیاری از سرمایه گذاران خرد و غیرحرفه ای در ماه های آخر به این بازار پیوسته بودند، مات و مبهوت بودند و به انتظار بازگشت بازار نشستند، غافل از اینکه هر روز سرمایه شان کمتر می شود. این موضوع وقتی با افزایش بیش از پیش قیمت مسکن و طلا همراه شد، زیان سرمایه گذاران بورس را بیشتر نشان می داد.
در طی این یک سال بسیاری از افراد از سرمایه گذاری در بورس پشیمان شدند و به باد رفتن سرمایه های خردشان را حاصل اعتماد به بازاری می دانند که دولت برای سرمایه گذاری در آن تبلیغ بسیار کرده بود. با این حال سرمایه کذاران حرفه ای و باسابقه بورس دغدغه کمتری داشتند. کسانی که سالها است بر اساس منطق بازار و روشی حرفه ای در بورس هستند، اگر هم ضرری دیده بودند از سودی بود که سالها اندوخته بودند و از سوی دیگر بر اساس تجربه می دانستند که بازار سرمایه، بازار کوتاه مدت نیست.
حالا یک سال پس از آغاز این اتفاق به نظر می رسد بازار، دوره سقوط و رکود را طی کرده است و دارد جان می گیرد. طی سه هفته اخیر افزایش قیمت بسیاری از سهام شرکت های بورسی منجر به افزایش مدام شاخص کل شد.
در تیرماه گذشته شاخص کل بین یک میلیون و 100 هزار واحد تا یک میلیون و 200 هزار واحد در نوسان بود؛ اما در این سه هفته نه تنها کانال یک میلیون و 300 هزار واحد را فتح کرد و دیگر پایین نیامد بلکه در این هفته توانست با قدرت وارد کانال یک میلیون و 400 هزار واحد شود و چنان با قدرت به پیش برود که فتح قله بعدی، یعنی شاخص کل یک میلیون و 500 هزار واحدی طی روزهای کاری آینده اصلا دور از دسترس نباشد.
این شاخص در آغاز معاملات روز شنبه نهم مردادماه عدد یک میلیون و 316 هزار را نشان می داد و در پایان معاملات چهارشنبه 13 مرداد روی یک میلیون و 406 هزار واحد بسته شد که به این ترتیب می توان گفت سهامداران طی آن هفته به طور متوسط 6.8 درصد سود کردند که در سال 1400 بی سابقه بود. این موفقیت در هفته کاری جاری هم ادامه پیدا کرد و شاخص که در شروع معاملات روز شنبه 16 مرداد یک میلیون 406 واحد بود، در پایان معاملات روز چهارشنبه 20 مرداد به سطح یک میلیون و ۴۸۴ هزار واحدی رسید که به این ترتیب می توان گفت در این هفته نیز سهامداران به طور متوسط 5.5 درصد سود کردند. اکر سود دوهفته ای بورس را محاسبه کنیم 12.8 درصد سود است و اگر سود این دو هفته بورس را با بازار طلا و ارز مقایسه کنیم شاهد برتری سود بازار سرمایه خواهیم بود.
در روز چهارشنبه همچنین عرضه اولیه سهام (مدیریت) در فرابورس انجام شد که در این عرضه اولیه ۲ میلیون و ۸۱۳ هزار نفر مشارکت داشتند تا رکورد مشارکت در عرضه اولیه در سال جاری شکسته شود. حضور این تعداد متقاضی هم نشانه ای دیگر از رونق دوباره بورس و تمایل دوباره سرمایه گذارارن خرد برای سرمایه گذاری در این بازار بود.
بعضی از کارشناسان بورس با توجه به این رونق بازگشت شاخص کل به دو میلیون واحد تا پایان سال را پیش بینی می کنند که البته باید در این خصوص کمی محتاط بود. رونق دوباره بورس و تمایل دوباره سرمایه گذاران می تواند دوباره شرایط ی مثل سال گذشته را رقم بزند؛ یعنی دوباره افرادی که چندان توان تحلیل ندارند بار دیگر با تبلیغات فریبنده و سیگنال فروشی های کاذب سهام هایی با ارزش ذاتی پایین را پرمشتری کنند و یکبار دیگر افراد غیرحرفه ای در پایان یک دوره مثلا یک سال بازنده این بازار شوند.
تجربه یک سال اخیر و اتفاقی که از مرداد 1399 تا امروز افتاده می تواند تجربه ارزشمندی برای همه کسانی باشد که بار دیگر تمایل به ریسک در این بازار دارند. مهمترین توصیهای که در این بازار به افرادی که قصد سرمایهگذاری تازه دارند، میتوان کرد این است که لااقل سهام شرکتهایی را بخرند که ارزش ذاتی دارند؛ شرکتهایی که سابقه و اطلاعات مالی شان نشان میدهد که ارزش سرمایه گذاری دارند.
همان طور که اشاره شد متاسفانه بسیاری از خریداران سهام در سال 1399 تنها بر اساس تبلیغات یا شنیدههای خویش سهام شرکتها را انتخاب میکردند یا با مشاهده صفهای خرید، سهامی را میخریدند که کوچکترین اطلاعی از آن نداشتند! یکی از بهترین راهها برای سرمایه گذاری در بورس، سرمایهگذاری غیر مستقیم از طریق صندوقهای سرمایهگذاری است. این صندوقها روشی برای ورود غیر حرفهایها و افرادی هستند که ترجیح میدهند مدیریت سرمایه خود در بازار سهام را به یک گروه حرفهای بسپارند. صندوقها توسط متخصصان بازار سرمایه و با تشکیل سبد متنوعی از انواع سهام و اوراق بهادار فعالیت میکنند. انتخاب یک صندوق سرمایه گذاری مناسب میتواند درصد سودی حتی بالاتر از رشد شاخص بورس را نصیب سرمایه گذار کند.
محمدرضا حقی