کنکور کرونایی و بحران سوال های عجیب و غریب!

 

گویی بنا نیست حاشیه ها دست از سر کنکور سراسری 1400 بردارد. این کنکور که تا هفته آخر درباره برگزاری یا عدم برگزاری آن در شرایط کرونایی کشور اظهار نظر می شد بالاخره با پافشاری سازمان سنجش نهم تا دوازدهم تیرماه برگزار شد؛ اما بلافاصله پس از برگزاری اعتراضات بسیاری به سخت بودن سوالات این کنکور به گوش می رسید.
به گزارش مردم سالاری آنلاین، در آغاز این اعتراضات از سوی دانش آموزان بود ولی با انتشار سوالات آزمون مشخص شد که بعضی از سوالات از خارج از کتابهای درسی است و به این ترتیب معلمان و آموزش و پرورش هم به معترضان اضافه شدند.

این اعتراضات بیشتر مربوط به کنکور رشته ریاضی است که معترضان معتقدند که سوالات بسیار سخت و خارج از کتاب درسی بود. این اعتراضات به مرور همگانی و شکل گرفته شد و جمعی از اولیا و دانش آموزانِ دبیرستان ماندگار البرز در متنی که برای خبرگزاری ها ارسال کردند، نوشتند: « کنکور 1400 با تمام شائبه‌های پیش‌آمده مبنی بر تقلب عده‌ای و مهمتر از آن سوء مدیریتی که در طراحی سوالات صورت گرفت، نسلی از جوانان را به همراه خانواده‌های چشم‌انتظارشان با بحرانی سهمگین مواجه ساخت.

کنکوری که به اذعان دانش‌آموزان، دبیران و صاحب‌نظران نه تنها در دروس تخصصی از درجه دشواری قابل توجهی برخوردار بود بلکه در درس ریاضی به عنوان اولین درس از دروس اختصاصی، اقدام تعجب‌برانگیز طراح سوال در طراحی سوالات خارج از سرفصل کتاب یا خارج از هدف‌گذاری آموزشی ، کاملاً مشهود بود. سازمان سنجش آموزش کشور، سازمانی که موظف است سطح آموزش‌های رسمی کشور را بسنجد این بار در سوالات کنکور 1400 چیزی را مورد سنجش قرار داد که در مدارس آموزش داده نشده بود.

هنوز امضای رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی بر مصوبه کاهش اثرات کنکور خشک نشده بود که طراحان سوالات ریاضی کنکور امسال به قدرت نمایی در برابر این مصوبه پرداختند. اگر محور اصلی طراحی سؤالات کنکور متن کتاب درسی نباشد، ازمتن کدام کتاب غیر درسی است؟ این محور فرعی را چه کسی تعیین می‌کند؟ معلم در کلاس درس چه چیزی را باید آموزش دهد، محتوای کتاب درسی را یا ذهنیات طراح سوال کنکور را؟ دانش آموز دیگر چگونه به معلم، کتاب، برنامه درسی و آموزش‌های مدرسه اعتماد کند؟ این خسارت و صدمه عظیم بر پیکره آموزش عمومی و اهداف برنامه درسی و اعتماد به متون درس رسمی را چه کسی باید جبران کند؟»

همچنین سایتی با عنوان «کارزار» برای جمع آوری امضا برای «اعتراض به نحوه برگزاری و طرح تست‌ها» شکل گرفت که متن اعتراضیه آنها خطاب به رهبری و روسای قوای سه گانه چنین است: «ما امضاکنندگان این کارزار، با احترام به قوانین کشور نسبت به نحوه برگزاری آزمون سراسری ۱۴۰۰ و شائبه وجود تقلب‌های آشکار و گسترده و همچنین طرح تست‌های غلط و خارج از چهارچوب کتاب درسی که منجر به ایجاد دلهره و اضطراب شدید برای داوطلبان آزمون و خانواده‌های آن‌ها شده و زحمات چندین‌ساله آن‌ها را تحت‌الشعاع قرار داده، معترض بوده و تقاضا داریم کارگروهی تشکیل شود تا تمام ابعاد این‌ ماجرا را بررسی کرده و ضمن شفاف‌سازی، فضای جبران خسارت روحی و عاطفی خانواده‌ها و داوطلبان کنکور را فراهم نماید.» 
 

با بررسی اجمالی سوالات و جویا شدن علت نارضایتی داوطلبان و معلمان می‌توان به این نتیجه رسید که بیشتر اعتراضات به طرح سوال از مباحث خارج از کتاب درسی، طرح سوال خارج از محدوده مشخص شده در کتاب درسی، عدم رعایت قواعد سنجش و ارزشیابی، استفاده از شیوه‌های کهنه و منسوخ شده و تکیه بر سوالات فاقد ارزش آموزشی و محتوایی است. 

محمود نصیری، عضو هیات مدیره انجمن معلمان ریاضی شهر تهران و مولف کتاب درسی در گفتگو با عصر ایران ضمن تبیین اهداف سازمان سنجش در طراحی سوالات آن‌ها را اشتباه خواند و توضیح داد: سازمان سنجش با طراحی چنین سوالاتی که تعدادی هم خوانی با مطالب کتب درسی ندارد، کتاب‌های درسی را زیر سوال برده است و به طور مستقیم به دنبال بی اعتبار کردن تبلیغات و فعالیت‌های موسسه‌های کنکوری بوده است. اما هر چه هست نباید به ضرر دانش آموزان تمام می‌شد که متاسفانه این اتفاق افتاده است.

حسن ملکی، رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی در نامه ای که دیروز در همین زمینه به رئیس سازمان سنجش ارسال کرده، تاکید کرد: انتظار می رفت با عنایت به هماهنگی و مکاتبات قبلی به عمل آمده با آن سازمان در طراحی سوالات آزمون امسال شرایط خاص کرونایی در نظر گرفته شود تا از فشارهای روانی که در این دو سال به دانش آموزان و خانواده های آنان وارد شده؛ کاسته شود، متاسفانه نه تنها در برخی از دروس ( خاصه درس ریاضی) چنین چیزی رخ نداد بلکه شاهد عدم تطابق برخی از سوالات آزمون با رویکرد، اهداف و دامنه محتوایی کتاب های درسی بودیم.

 این در حالی است که سخنگوی سازمان سنجش آموزش کشور در واکنش به این نامه، با رد موارد مطروحه اعلام کرد که سازمان پژوهش اعلام کند کدام سئوال خارج از هدف و سرفصل بوده تا بررسی کنیم. همه سئوالات از سرفصل‌های کتابهایی که وزارت آموزش و پرورش مصوب و به سازمان سنجش آموزش کشور اعلام کرده بود، طراحی شدند.

ملکی، ادامه داد: تعداد سوالات خارج از کتاب در رشته ریاضی هشت سوال، در رشته تجربی دو سوال و در رشته انسانی هم شش سوال بوده است. تعداد سوالات خارج از اهداف کتاب درسی نیز در درس ریاضی و رشته ریاضی ۱۲ سوال و در رشته تجربی ۹ سوال بوده است.

ملکی همچنین در خصوص تعداد سوالات اشتباه گفت: در درس ریاضی رشته ریاضی یک سوال، در رشته تجربی دو سوال بوده است.

وی خطاب به مسئولان سازمان سنجش گفت: اگر می خواهید اثبات شود ما اعلام کردیم که کارگروه تشکیل دهید تا کارشناسان ذیربط در آنجا حضور یافته و توضیحات لازم را ارائه کنند.
 

پنجشنبه گذشته سازمان سنجش آموزش کشور به اعتراض داوطلبان کنکور ۱۴۰۰ درباره سخت بودن سئوال‌های ریاضی در سه گروه آزمایشی پاسخ داد.

این سازمان در اطلاعیه‌ای در خصوص آزمون سراسری سال ۱۴۰۰ اعلام کرد: «صاحب‌نظران نظام آموزشی و به‌صورت خاص زیرنظام اندازه‌گیری و سنجش به خوبی می‌دانند بین آزمون‌های ارتقای پایه آموزش‌وپرورش و آزمون‌های رقابتی تفاوت ماهوی وجود دارد و به همین دلیل، آزمون‌های رقابتی حاوی سؤال‌هایی هستند که ضریب دشواری آنها نسبت به آزمون‌های مدارس زیاد است؛ چون در آزمون‌های سراسری و کنکور، هدف جداسازی ۵ درصد بالای جامعه شرکت‌کنندگان و نه ارتقای پایه است.

در کنکور سراسری ۱۴۰۰، حدود ۷۱ عنوان درسی در پنج گروه آزمایشی، مورد آزمون قرار گرفته است که براساس برآورد اولیه این سازمان، به‌غیر از درس ریاضی، بقیه دروس ۱۰ تا ۱۵ درصد آسان‌تر بوده است، برآورد سازمان حاکی از این است که آزمون در حالت کلی، نسبت به سال گذشته آسان‌تر شده است، لازم به توضیح است دشوارتر شدن درس ریاضی نسبت به سال گذشته، به علت سیستم‌محور بودن انتخاب سؤال بوده است و فردی نبوده است، کمااینکه این امر در درس شیمی آزمون سال قبل هم اتفاق افتاد و قاعدتاً با تراز کردن نمرات، مسئله سختی و آسانی سؤال‌ها حل خواهد شد.»
گزارش: زهرا تاجیک