نمایندگان نمی دانستند به چه چیزی رای می دهند!

لایحه بودجه سال 1400 یکی از پربحث ترین موضوعات بین دولت و مجلس در هفته های اخیر بوده است. دولت در این مدت مدعی بود که تغییراتی که در کمیسیون تلفیق مجلس در این لایحه داده شده است، این لایحه را دچار تغییراتی اساسی کرده و به شکلی درآورده که دیگر به هیچ وجه مورد تائید دولت نیست ولی نمایندگان مجلس بر تغیرات داده شده پافشاری می کردند. با این سابقه روز گذشته کلیات گزارش کمیسیون تلفیق در مورد لایحه بودجه ١۴٠٠ در دستور کار جلسه علنی مجلس شورای اسلامی قرار گرفت و پس از ارائه گزارش سخنگوی کمیسیون تلفیق و اظهارات نمایندگان مخالف و موافق، کلیات لایحه بودجه به رای مجلس گذاشته شد که نهایت با ۹۹ رای موافق، ۱۴۸ رای مخالف و ۱۲ رای ممتنع از مجموع ٢۶١ نماینده حاضر به تصویب مجلس نرسید. به این ترتیب بودجه به دولت بازگشت و همه آنچه کمیسیون تلفیق ساخته بود، بی تاثیر است و دولت می تواند لایحه ای دیگر را به مجلس بفرستد. 
حواشی این رای گیری و نتیجه آن به گونه ای است که باید گفت متاسفانه بسیاری از نمایندگان نمی دانستند به چه چیزی دارند رای می دهند؛ و این جزو موارد عجیبی است که از این مجلس به یادگار می ماند! این نکته را نایب رییس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس به صراحت بیان کرد. وی گفت: برخی از نمایندگان نمی‌دانستند که به لایحه بودجه رای می‌دهند یا گزارش کمیسیون تلفیق مجلس، از این رو برخی از نمایندگان اشتباهی رای دادند. همچنین باید این نکته را یادآور شد که کلیات بودجه یکبار توسط مجلس تائید شده بود و بر اساس آن رای تائید به کمیسیون تلفیق رفته و تغییرات روی آن اعمال شده بود. حالا معلوم نیست اصلا چرا هیات رئیسه مجلس دوباره کلیاتی را که یک بار تائید شده بود به رای گذاشت. 
محمد خدابخشی نایب رییس کمیسیون برنامه و بودجه  در این زمینه با بیان این که خودش موافق کلیات بودجه بود، گفت: برخی از نمایندگان نمی‌دانستند که به لایحه بودجه رای می‌دهند یا گزارش کمیسیون تلفیق مجلس، از این رو برخی از نمایندگان اشتباهی رای دادند. طبق آیین نامه داخلی، دولت دو هفته وقت دارد لایحه بودجه را بار دیگر با اصلاحات به مجلس بیاورد یا لایحه سه دوازدهم ارائه کند.
آنچه در صحن علنی مجلس به وقوع پیوست هم این سخن خدابخشی را تائید می کند. بعد از اینکه کمیسیون تلفیق لایحه ۱۴۰۰ در دستور کار مجلس قرار گرفت، سخنگوی کمیسیون تلفیق گزارش خود را به نمایندگان ارائه کرد. در ادامه نیز نمایندگانِ موافق کلیات و برخی اعضای کمیسیون تلفیق تاکید کردند که موافقت آنها با لایحه بودجه دولت نیست و آنها نیز مخالفت هایی با لایحه دولت دارند و موافقت آنها، موافقت با کلیات گزارش کمیسیون تلفیق است. زمانی که قرار بود کلیات بودجه به رای مجلس گذاشته شود محمدباقر قالیباف رئیس مجلس گفت بر اساس آئین نامه و نظراتی که گرفته شده و حوزه قوانین، ما کلیات لایحه بودجه را به رای می گذاریم و اگر رای بیاورد برای ورود به جزئیات، مبنای ما گزارش کمیسیون تلفیق بودجه است اما در صورتیکه لایحه رای نیاورد لایحه رد است و دولت باید لایحه بودجه را اصلاح کند و به مجلس برگرداند.
پس از اینکه کلیات بودجه به رای مجلس گذاشته شده بود یکی از نمایندگان از امیرآبادی عضو هیات رئیسه مجلس سوال کرد که آیا این کلیات لایحه بودجه دولت است یا گزارش کمیسیون تلفیق؟ که امیرآبادی ابتدا در پاسخ به او گفت: : گزارش کمیسیون تلفیق است که به رای گذاشته شده است. اما محمدباقر قالیباف رئیس مجلس تاکید کرد: نه، کلیات بودجه است و مجددا امیرآبادی عضو هیات رئیسه مجلس از تریبون اعلام کرد: کلیات بودجه به رای گذاشته شده است.
امیرآبادی بعد از جلسه در گفتگویی عنوان کرد: من از تریبون مجلس شورای اسلامی گفتم که کلیات بودجه به رای گذاشته شده است قبل از آن نمایندگان پرسیدند که این گزارش بودجه است و من از رییس مجلس شورای اسلامی این را سوال کردم که ایشان گفتند کلیات بودجه است.
وی در پاسخ به این سوال که آیا گزارش کمیسیون تلفیق به رای مجلس شورای اسلامی گذاشته شده یا لایحه بودجه، گفت: کلیات بودجه تلفیقی از این گزارش یا لایحه است در آیین‌نامه هم آمده که کلیات بودجه به رای گذاشته می‌شود. گزارش کمیسیون تلفیق هم تلفیقی از لایحه بودجه و اقداماتی است که کمیسیون تلفیق انجام می‌دهد.

سید ناصر موسوی لارگانی عضو هیات رییسه مجلس شورای اسلامی نیز در این باره گفت: چند سال پیش که آیین‌نامه اصلاح نشده بود روال براین بود که همان زمانی که رییس جمهور بودجه را تحویل می‌دهد کلیات بودجه در صحن مطرح شود اگر رای نمی‌آورد به دولت بر می‌گشت و اگر رای می‌آورد به کمیسیون تلفیق می‌رفت و بررسی‌ها درباره‌ی آن انجام می‌شد. با تغییر آیین‌نامه بودجه ابتدا به کمیسیون تلفیق می‌رود و بعد کلیات آن به صحن مجلس شورای اسلامی ارائه می‌شود اگر کلیات تصویب شد مجلس وارد جزییاتی می‌شود که کمیسیون تلفیق آن را تصویب کرده است. به گفته موسوی لارگانی، تصمیم هیات رییسه مجلس شورای اسلامی این بوده که کلیات لایحه بودجه به رای مجلس گذاشته شود.
 به این ترتیب این سوال برای بعضی پیش آمده که اصولا چرا کمیسیون تلفیق این همه وقت و انرژی گذاشته تا نهایتا هیات رئیسه مجلس لایحه بودجه را به رای بگذارد و اصلا نظر کمیسیون تلفیق جایی در رای گیری نداشته باشد!
رد کلیات بودجه ۱۴۰۰ عروسی دولت است
رد کلیات بودجه توسط مجلس همچنین در حالی اتفاق افتاد که رییس کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۰ با اشاره به عواقبی که رد کلیات بودجه ۱۴۰۰ می تواند به دنبال داشته باشد، تاکید کرده بود: دولت به دنبال رد کلیات بودجه ۱۴۰۰ است و این اتفاق عروسی دولت خواهد بود.
الیاس نادران در جریان بررسی کلیات بودجه ۱۴۰۰ در دفاع از مصوبات کمیسیون تلفیق مجلس اظهار کرد: چند تن از مخالفین محترم در خصوص نقاط ضعف بودجه سخن گفتند، آنچه مورد بحث قرار می گیرد گزارش لایحه بودجه یعنی مصوبه کمیسیون تلفیق است، بنابراین رد یا پذیرش کلیات، رد یا پذیرش گزارش کمیسیون تلفیق است.
از سوی دیگر معاون دفتر رئیس جمهوری در واکنش به این تصمیم و درباره عدم حضور روحانی در جلسه صبح سه شنبه مجلس شورای اسلامی که با دستور کار بررسی کلیات گزارش کمیسیون تلفیق در مورد لایحه بودجه ۱۴۰۰ برگزار شد، با تاکید بر اینکه حضور ‎رییس جمهور برای دفاع از کلیات ‎بودجه نه الزام آیین‌نامه‌ای دارد، گفت: دفاع از بودجه‌ای که دیگر نشانی از «لایحه» دولت ندارد و بیشتر «طرحی» است از سوی کمیسیون تلفیق، وجهی برای حضور رییس‌جمهور باقی نگذاشته است.
گزارش: خاطره میرزا