۱۴ لحظه حساس روابط ایران و آمریکا + اینفوگرافی

از ۱۳ دی تاکنون دو لحظه بسیار حساس در روابط ایران و آمریکا رقم خورده است: در روز ۱۳ دی، دولت آمریکا در اقدامی کوردلانه و تروریستی، سردار قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس ایران را به شهادت رساند و امروز ۱۸ دی، ایران در پاسخی دندان‌شکن، پایگاه نظامی آمریکا در عراق را موشک‌باران کرد. مردم سالاری آنلاین، در این گزارش و اینفوگرافی همراه با آن، لحظات حساس روابط ایران و آمریکا پس از انقلاب را مرور می‌کند.
به گزارش مردم سالاری آنلاین، وقتی انقلاب پیروز شد، تحت تأثیر کودتای آمریکا در سال ۱۳۳۲ شمسی و سرنگونی دولت مصدق، یک بی‌اعتمادی بسیار عمیق نسبت به آمریکا در جنبش انقلابی مردم ایران وجود داشت. استقلال از آمریکا یکی از مهم‌ترین خواسته‌های انقلاب ۵۷ بود.
پس از انقلاب، اولین لحظه حساس در روابط ایران و آمریکا، تسخیر سفارت آمریکا در تهران در ۱۳ آبان سال ۵۸ بود. تسخیر سفارت آمریکا توسط دانشجویان پیرو خط امام، دلایل متعددی داشت و نوع روابط جناح‌های سیاسی نیز در تسخیر سفارت نقش داشت. با این حال، مهم‌ترین عامل در تسخیر سفارت و علت‌العلل آن، تأثیرگذاری کودتای ۲۸ مرداد بر ذهنیت مردم بود: بنا بر تجربه این تصور وجود داشت که آمریکا در حال مقدمه‌چینی برای کودتا علیه انقلاب است و اگر اقدامی صورت نگیرد، آمریکا حادثه تلخ کودتا علیه دولت مصدق را دوباره تکرار می‌کند.
از لحظه تسخیر سفارت آمریکا تا آزادی گروگان‌ها ۴۴۴ روز طول کشید و نتیجه نهایی تسخیر سفارت این شد که کارتر، رئیس‌جمهور وقت آمریکا تک‌دوره‌ای شد و در انتخابات دور دوم در سال ۱۹۸۰ میلادی، نتیجه را به ریگان واگذار کرد.
کارتر پیش از این که این نتیجه نهایی رقم بخورد، سعی کرد در یک عملیات نظامی، گروگان‌های حادثه تسخیر سفارت را آزاد کند. با این حال، در ۵ اردیبهشت سال ۱۳۵۹، عملیات نظامی ارتش آمریکا در طبس شکست خورد و یک فضاحت دیگر برای دولت کارتر به‌وجود آمد.
در سال‌های جنگ تحمیلی، لحظات حساس دیگری در روابط ایران و آمریکا وجود داشته است که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به ماجرای مک‌فارلین در سال ۶۵ و حمله آمریکا به دو سکوی نفتی و هواپیمای مسافربری ایران در سال ۶۷ اشاره کرد. ماجرای مک‌فارلین، مذاکرات مخفیانه او در تهران و نوع روابط دولت ریگان با شورشیان کنتراهای نیکاراگوئه به یک رسوایی برای دولت رونالد ریگان تبدیل شد و در ادامه او، آمریکا را وارد جنگ نفتکش‌ها با ایران کرد. اوج تخاصم آمریکا با ایران در این دوره، شلیک به هواپیمای مسافربری ایران در ۱۲ تیر ۱۳۶۷ بود که تمام ۲۹۰ سرنشین آن کشته شدند.
یک لحظه حساس دیگر در روابط ایران و آمریکا در ۹ بهمن ۱۳۸۰ رقم خورد: در این روز جورج بوش، رئیس جمهور وقت آمریکا، ایران را در کنار عراق و کره شمالی، جزئی از محور شرارت خواند. جورج بوش که سیاست نظامی‌گری در پیش گرفته بود، در ادامه در باتلاق عراق گیر افتاد و نتوانست تخاصم خود با ایران را تا انتها به پیش ببرد.
 
 لحظات حساس روابط ایران و آمریکا در دهه ۹۰
در ۱۰ دی ۱۳۹۰، باراک اوباما رئیس جمهور وقت آمریکا قانون تحریم بانک مرکزی ایران و اعمال تحریم‌های نفتی علیه ایران را امضاء کرد. این تحریم‌ها در نوع خود، شدیدترین تحریم‌هایی بودند که تا آن زمان علیه کشوری اعمال می‌شدند.
با برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ایران در سال ۱۳۹۲، حسن روحانی به‌عنوان رئیس جمهور ایران، جای محمود احمدی‌نژاد را را گرفت و خیلی زود مذاکرات ایران و آمریکا بر سر موضوع هسته‌ای آغاز شد. اولین دیدار وزرای امور خارجه ایران و آمریکا در ۵ مهر ۱۳۹۲ در نیویورک صورت گرفت و جان کری و محمدجواد ظریف، بدون واسطه با هم مذاکره کردند. نهایتاً برجام هم در ۲۳ تیر ۱۳۹۴ امضا شد و یک لحظه حساس دیگر در تاریخ روابط ایران و آمریکا رقم خورد.
ترامپ که در آمریکا روی کار آمد، سطح تخاصم آمریکا با ایران به شدت بالا رفت. آمریکا در ۱۸ اردیبهشت سال ۱۳۹۷ از برجام خارج شد و سپس در اردیبهشت سال ۹۸، دولت ترامپ تحریم کامل نفت ایران را آغاز کرد و حاضر نشد معافیت‌های واردات نفت ایران را تمدید کند.
ایران در ۳۰ خرداد امسال پهپاد آمریکایی که به حریم هوایی ایران تجاوز کرده بود را ساقط کرد. بعد از گذشت چند ماه از حادثه سرنگونی پهپاد آمریکایی، حساس‌ترین لحظه در تخاصم دولت ترامپ نسبت به ایران رقم خورد: ارتش آمریکا در ۱۳ دی، سردار شهید قاسم سلیمانی را در بغداد ترور کرد و این اقدام خشم مردم ایران و عراق را علیه آمریکا برافروخت.
تاکنون آخرین لحظه حساس در روابط ایران و آمریکا پس از انقلاب، حمله موشکی ایران به پایگاه نظامی آمریکا در عراق بوده که بامداد امروز (۱۸ دی ۱۳۹۸) رقم خورده است. ایران در پاسخ به ترور شهید سردار سلیمانی، پایگاه نظامی عین‌الاسد که نیروهای آمریکایی در آن مستقر هستند را هدف حمله موشکی قرار داد.

 گزارش:محمدرضا حقی

اینفوگرافی زیر لحظات حساس روابط ایران و آمریکا پس از انقلاب را به تصویر می‌کشد.