جزئیات مکانیسم جدید دولت آمریکا برای تجارت با ایران

دولت آمریکا در اقدامی بی‌سابقه، آغاز به کارِ مکانیسم جدیدی را اعلام کرده که تجارتِ اقلامِ غیرتحریمی نظیر غذا و دارو را با ایران، بیش از پیش دشوار می‌کند. طبق این مکانیسم جدید، دولت آمریکا از تمام کشورها و شرکت‌هایی که قصد معامله با ایران در این حوزه‌ها را دارند، خواسته تا به‌صورت ماهانه، «حجم قابل توجه و بی‌سابقه‌ای از اطلاعات» در مورد ماهیتِ معامله و مشتریان ایرانی خود را با جزئیات دقیق، در اختیار واشنگتن قرار دهند. بنا به اعلام مقامات آمریکایی، شرکت‌های خارجی باید رسید پرداخت و مشخصات مشتریان ایرانی خود را ثبت کنند و اظهار کنند که آیا این مشتریان در پنج سال گذشته، در فهرست سیاه دولت آمریکا، اتحادیه اروپا و سازمان ملل قرار داشته‌اند یا خیر! مردم سالاری آنلاین در این گزارش، جزئیاتِ این اقدام ضدایرانی دولت آمریکا را بررسی می‌کند.
به گزارش مردم سالاری آنلاین، وزارت خزانه‌داری آمریکا در آخرین اقدام ضدایرانی خود، ایران را در «فهرست سیاه پولشویی» قرار داده و مکانیسم جدیدی را برای تجارت اقلامِ غیرتحریمی با ایران، معرفی کرده است. وزارت خزانه‌داری آمریکا، روز سوم آبان، در ادبیاتی ایران‌هراسانه اعلام کرد از آن‌جا که ایران معیارهای مورد نظر گروه ویژه اقدام مالی (موسوم به FATF) را برای مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم رعایت نکرده، کشورها و شرکت‌های خارجی باید اقدامات احتیاطی بیشتری را در تجارت با ایران، مراعات نمایند.
مکانیسم جدیدی که دولت آمریکا معرفی کرده و به نحو عجیبی، آن را «مکانیسم بشردوستانه» نامیده، هدفی جز این ندارد که صادرات اقلام غیرتحریمی، که آمریکا آن‌ها را «اقلام مجاز» می‌نامد، به ایران دشوارتر کند. این مکانیسم یک دستورالعمل جدید است که انگیزه شرکت‌های خارجی برای تجارتِ غذا و دارو با ایران را کاهش می‌دهد. طبق این دستورالعمل، کشورها و شرکت‌هایی که قصد دارند در زمینه‌های غیرتحریمی با ایران معامله کنند، باید طبق مقررات دفتر کنترل سرمایه‌های خارجی آمریکا در وزارت خزانه‌داری این کشور، تمامی اطلاعات مربوط به این معاملات را ارائه دهند.
اطلاعاتی که وزارت خزانه‌داری آمریکا از نهادها و شرکت‌های خارجیِ طرف معامله با ایران درخواست کرده است، بی‌سابقه است. آن‌ها باید به‌صورت ماهانه، جزئیات دقیقی از ماهیت معامله و مشخصات مشتریان ایرانی خود، ثبت کنند و عنوان کنند که آیا این مشتریان در پنج سال اخیر در فهرست سیاه دولت آمریکا، اتحادیه اروپا و سازمان ملل قرار داشته‌اند یا خیر. وزارت خزانه‌داری آمریکا حتی از معامله‌کنندگان با شرکت‌های ایرانی خواسته تا اطلاعات ثبتی، فهرست اعضای هیأت مدیره و ساختار شرکت‌های طرف معامله در ایران را به آمریکا ارائه کنند!
دولت آمریکا گفته این به‌اصطلاح «مکانیسم بشردوستانه»، به طرف‌های معامله با ایران «کمک می‌کند تا وارد معامله‌ با افراد و نهادهای تحریم‌شده در ایران نشوند». واشنگتن در ادامه سیاست ضدایرانی خود اعلام کرده، این مکانیسم، «عدم صرف منابع مالی حاصل از معاملات  برای تولید موشک‌های بالستیک و حمایت از تروریسم را تضمین می‌کند».
 
هدف دولت آمریکا از مکانیسم جدید تجارت با ایران
هدف از دستورالعمل جدید وزارت خزانه‌داری آمریکا این است که تجارت و معامله با ایران، حتی در حوزه‌های غیرتحریمی، برای شرکت‌های خارجی دشوارتر شود. در واقع، این دستورالعمل، صرفاً ادامه سیاست فشار حداکثری دولت آمریکا است و ادعای «مبارزه با پولشویی و تروریسم» تنها به این دلیل مطرح شده که این واقعیت را که محدودیت‌های جدید در زمینه تجارت اقلام بشردوستانه با ایران اعمال می‌شود، پنهان کند. دولت آمریکا با دستاویز قرار دادن «مبارزه با پولشویی»، خواسته با دستورالعمل جدید، صادرات مواد غذایی، دارو و تجهیزات پزشکی به ایران را بیش از پیش، دشوار کند.
مشخص است که شرکت‌های بزرگ، خصوصاً شرکت‌های غربی، این ریسک را نمی‌پذیرند که اسرار تجاری خود را برای دولت آمریکا افشاء کنند و برخی از این شرکت‌ها در نتیجه مکانیسم جدید دولت آمریکا، ممکن است قید تجارت با ایران را بزنند.
دولت ترامپ به لحاظ حقوقی، غذا و دارو را در فهرست تحریم‌ها قرار نداده است؛ با این وجود، بسیاری از شرکت‌های اروپایی، از زمان اعمال تحریم‌های آمریکا، از ترس این‌که به‌واسطه تجارت با ایران، توسط وزارت خزانه‌داری آمریکا جریمه شوند، صادرات اقلام بشردوستانه به ایران را متوقف کرده‌اند. مکانیسم جدید معرفی‌شده توسط دولت ترامپ، تجارت با ایران در حوزه غذا و دارو را سخت‌تر می‌کند و ممکن است برخی دیگر از شرکت‌ها نیز تسلیم فشارهای دولت ترامپ شوند و معامله با ایران را متوقف کنند.
این مکانیسم، علاوه بر این، کار اروپایی‌ها برای نجات برجام را دشوارتر می‌کند و ابتکار کشورهایی مثل فرانسه برای تجارت با ایران، بعید است با وجود مقررات سخت‌گیرانه جدید دولت ترامپ، به موفقیتی هرچند اندک، دست یابد.