هشدارها درمورد بیکاری ادامه دارد

تأکید مقام معظم رهبری بر لزوم توجه به بیکاری جوانان و حل این معضل در نخستین سخنرانی خود در سفر خراسان شمال که ساعتی پیش ایراد شد،‌ نشان داد که وضعیت اشتغال جوانان در شرایط کنونی رضایت بخش نیست.
به گزارش پایگاه خبری فریادگر این درحالیست که مسئولان اجرایی کشور سال‌ها است که با بی توجهی به واقعیت امر، سعی در تغییر تعریف بیکاری و دستکاری آمارها و ارقام دارند تا بلکه به نحوی از زیر بار این مسئولیت بسیار مهم و حیاتی شانه خالی کنند.
دولت دهم در دو، سه سال گذشته همه تعریف‌های دقیق و آکادمیک از بیکاری را به کناری گذاشته و تعریفی خود ساخته از این معضل اقتصادی ارائه کرده است تا با شاغل توصیف کردن بسیاری از بیکاران، آمارهایش را مثبت و اثربخش جلوه بدهد. اگرچه تکیه بر تعاریف دولت بویژه در بخش بیکاری، کاملا نادرست و نابجا است اما حتی با وجود این فرض و حتی با مبنا قرار دادن تعریف بیکاری مورد پذیرش دولت باز هم نمی‌توان نتایج موفقیت آمیزی از کار بیرون آورد.این گزارش با مبنا قرار دادن تعریف دولت از بیکاری و با تکیه بر آمارهای رسمی دولتی نگاشته شده است. دولت‌های نهم و دهم هرچند هر دو با مدیریت یک نفر اداره شده‌اند،‌ اما نتایج و دستاوردهایشان آنقدر متفاوتند که اگر کسی از دور نگاه کند، این دو دولت را کاملا منفک و مجزا تصور خواهد کرد!
در واقع سه سال نخست دولت نهم آرمانی‌ترین دوران ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد است. دولت نهم در این سه سال،‌ دست کم در بخش اشتغالزایی توانست موفقیت‌های نسبتا چشمگیری به دست بیاورد به طوری که در این مدت، نرخ بیکاری کل در کشور از ۱۱.۵ درصد به ۱۰.۵ درصد رسید و براین اساس بسیاری از منتقدان دولت را مجاب کرد که شعار یک رقمی کردن نرخ بیکاری در کشور چندان دور از ذهن نیست!
اما سال چهارم دولت نهم، از آنجا که شاید اولویت‌ها را از مدیریت اقتصادی به سمت مدیریت تبلیغات و پروپاگاندای سیاسی برای انتخابات

دوره دهم ریاست جمهوری تغییر داد، موجب شد تا اداره امور اقتصادی کشور تقریبا به دست قضا و قدر بیافتد‌؛ بیکاری مردان و زنان در همین یک سال به ترتیب ۲.۵ و ۳.۹ درصد افزایش یافت و به رغم کاهش ۰.۳ درصدی بیکاری جوانان، نرخ بیکاری کل کشور نسبت به سال گذشته اش۰.۴ درصد بیشتر شد. موج نگرانی‌های مردم از ادامه روند افزایشی نرخ بیکاری در کشور بالا گرفت و التهاب و اضطراب از رشد بیکاری، لایه‌های پنهانی جامعه را تصرف کرد.
با این وجود انتخابات دهم ریاست جمهوری و حواشی آن فضای رسانه‌ای را فرا گرفت تا کمتر سخنی در باب مسائل اقتصادی و بویژه موضوع بیکاری در رسانه‌ها منتشر شود. بنابراین دولت دهم در شرایطی نامتعادل روی کار آمد؛ حواشی انتخابات دهم ریاست جمهوری تیم دولت را در رده‌های میانی و پایین دستی دگرگون کرد و ساختار میانی بسیاری از ارگان‌ها و نهادهای اقتصادی را به مدیران و افراد جدیدی سپرد. دولت تغییر یافته جدید دولتی است که همه پنبه‌هایی را که دولت نهم با زحمت تافته شده بود، دوباره رشته کرد و نه تنها همه آن کارهایی را که در دولت نهم انجام شده بود بی اثر کرد،‌ بلکه وضعیت را به بدتر از آنچه پیش از دولت نهم بود نیز تغییر داد!
از ابتدای آغاز به کار این دولت،‌ یعنی سال ۱۳۸۸، آمارهای بیکاری یک تنه افزایشی شدند و رو به سمت اوج نهادند،‌ در واقع اگر دولت نهم در طول چهار سال توانسته بود تنها ۰.۶ درصد از کل بیکاری کشور را کاهش دهد، دولت دهم تنها در فاصله کمتر از دوازده ماه توانست نرخ بیکاری را ۱.۱ درصد افزایش دهد تا دشوارترین و ناراحت کننده‌ترین رکورد مدیریتی را به خود اختصاص داده باشد.
با این همه تیم اقتصادی و مدیریتی دولت دهم تنها به این بسنده نکرد و در سال ۸۹ بدترین کارنامه اشتغالزایی‌اش را به تاریخ ایران تحمیل کرد؛ کارنامه‌ای که دیگر کمتر انگیزه‌ای برای ازدواج باقی گذاشت و با استناد به آمارهای ارائه شده درباره دادگاه‌های خانواده،‌ موجبات طلاق بسیاری از زوج‌های جوان و میانسال را فراهم کرد؛ در سال ۸۹، بیکاری جوانان به مرز ۳۰ درصد نزدیک شد و نرخ بیکاری زنان سقف ۴۰ درصدی را نیز زیر پا گذاشت.
اگرچه آمار بیکاری به طور رسمی و از سوی مرکز آمار ایران در این زمان اعلام نمی‌شد، اما اعلام نکردن آمارها باری از روی دوش بیکاران برنمی‌داشت و علت شیوع بی رویه طلاق را تغییر نمی‌داد.
به این ترتیب موج بیکاری فزاینده‌ای که دامنگیر ایران در دولت دهم شده بود، موجب شد تا همه مسئولان اجرایی کشور کارشان به دلجویی کردن بکشد و در اعلام برنامه‌های دولت برای ایجاد دو و نیم میلیون شغل، گوی سبقت را از همدیگر بربایند، برنامه‌ای که بیشتر به افسانه و افسون می‌ماند تا یک برنامه جدی و عملیاتی، پس نه مردم جدی‌اش گرفتند نه نمایندگانشان در مجلس شورای اسلامی و این شد که برنامه آقای احمدی نژاد برای ایجاد دو و نیم میلیون شغل در آرشیو روزنامه دولت! بایگانی شد و از یاد رفت.
به هر روی و رای، دولت دهم در سال جهاد اقتصادی آنچنان که انتظار می‌رفت یا در واقع بهتر بگوییم آنچنان که لازم بود موفق عمل نکرد و با وجود درآمدهای هنگفت نفتی، و فروش روزانه بیش از دو میلیون بشکه نفت به قیمت هر بشکه ۱۰۰ دلار، نتوانست داغ بیکاری نزدیک به ۳۰ درصد از جوانان ایران را در سال گذشته‌ جبران کند. 
جدول زیر در بردارنده اطلاعات مربوط به نرخ بیکاری از ابتدای کار دولت نهم تا سال گذشته ( سال ۱۳۹۱) است، در این جدول نرخ بیکاری کل به تفکیک جوانان، مردان و زنان ارائه شده است.

جدول مقایسه‌ای نرخ بیکاری کل و جوانان 15 تا 24 ساله

1390	1389	1388	1387	1386	1385	1384	سال
12.3	13.5	12	10.9	10.5	11.3	11.5	نرخ بیکاری کل
26.5	28.7	24.7	23	23.3	23.5	23.3	بیکاری جوانان 15 تا 24 سال
22.9	25.5	22.7	20.2	20.1	21	20.4	مرد
42.7	41.3	32.4	34	30.1	31.8	32.6	زن

اطلاعات این جدول از ترکیب داده‌های آماری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و مرکز آمار ایران گردآوری شده است.
شایان ربیعی