اردوی راهیان نور و آموزش و پرورشی که قدرت مخالفت ندارد

در جهانی که هر روز شاهد موجی از تغییرات اکوسیستمی ، ساختاری و علمی هستیم و دانش و مهارت بنیان امور را پی ریزی می کند برنامه ریزی، پیش بینی و داشتن هدف و شناخت مسیر راه از جمله اقدامات بدیهی است که هر سازمانی باید برای وصول موفقیت و ماندگاری اثرات برنامه های خود در نظر بگیرد. از روزی که تغییرات و تحولات در علوم، جریانی جهانی پیدا کرد، نظام های آموزشی به فراخور شرایط بومی و دانشی جوامع خود دچار تحولات منطبق با نظریه های جدید و آینده پژوهی برای توسعه سیستم خود شدند و از این منظر در حال حاضر یکی از مهم ترین پایه های پیشرفت هرجامعه ای به سیستم آموزشی آن برمی گردد چرا که علاوه بر تربیت دانشی نسل آینده ، مدارس و کلاس های درس تعهد، انسانیت، شهروند خوب بودن  و مهارت ورزی را یاد می دهند؛ اصولی که جهان امروز به شدت به آن نیازمند است.  سیستمی که نتواند چارچوب های عملکردی خود را با جهان در حال تغییر و مهارت ها و یافته های جدید علوم متنوع  وفق دهد بی شک در بخشی از برنامه های خود دچار بحران و خسران خواهد شد چرا که جزیره ای عمل کردن یعنی در زمان درجا زدن و به هیچ دست یافتن.
در این میان دستگاه تعلیم و تربیت در ایران هم در دهه های اخیر به دنبال آن بوده تا علاوه بر اصلاح و بهسازی اصول آموزشی و پرورشی خود، به تربیت دانش آموزانی خلاق، متعهد ، دانا، توانا، مسئولیت پذیر و... بپردازد اما اینکه توانسته به این هدف خود دست پیداکند یا نه موضوعی است که خروجی مدارس در پایان 12 سال تحصیل از آن خبر می دهد، که شواهد گواه آن است که آن چنان هم که باید نتوانستیم به اهداف تربیتی خود در آموزش و پرورش دست پیداکنیم. برای  اینکه آموزش و پرورش بتواند خوب و مطلوب عمل کند به روز رسانی برنامه ای و اقتدار عملکردی از جمله مواردی است که باید این نهاد به آن تن دهد. اما ناخرسندانه امروز شاهد آموزش و پرورشی هستیم که به شدت در چارچوب های تعریفی حکومتی غرق شده است و قصد احیای مسیر خود را ندارد. آموزش و پرورش باید برای دستیابی به اهداف خود از انواع دخالت ها و بحران ها دور باشد و این بستگی به تدبیر مدیریت و درایت برنامه ای مدیران این سیستم دارد. آموزش و پرورشی که در برخی فعالیت های تعریفی مدارس، توان اِعمال خواست ها و مطالبات خود را ندارد و مثلا جسارت لغو کردن یا تغییر محتوا دادن اردویی همچون اردوهای دانش آموزی راهیان نور را ندارد، آموزش و پرورش وااسفایی است که باید برای ترمیم افکار ملی و اعتمادسازی بیش از اینها تلاش کند.
چند سال است که با وجود صدماتی که اردوی راهیان نور( تصادفات جاده ای، از دست دادن دانش آموزان  و مربیان، خسران های روحی و...) بر پیکره آموزش و پرورش داشته است، صاحبنظران آموزشی و تربیتی بر این تاکید داشته اند که اردوی راهیان نور با تمام اهداف ملی و مذهبی که در برنامه های سیاحتی و زیارتی خود دارد، برنامه ای است که در آن ضرورت حذف از فعالیت های پرورشی مدارس یا برگزاری آن با  تغییرات جدی و نظارت صرف آموزش و پرورش وجود دارد. اما متاسفانه سالانه شاهد آن هستیم که مدیران آموزش و پرورش و آن دیگر نهادهای مسئول در اردوی راهیان نور با شادی از فتح الفتوح کردن شان، تفاهم نامه هایی را امضا می کنند که در آن باید شاهد مرگ دانش آموزان و مربیان باشیم. البته باید به این هم اشاره کرد که در کشوری که آمار تصادفات و مرگ ومیرهای جاده ای بسیار بالا است و امنیت زیرساختی جاده های آن از چالش های مدیریتی است و برگزاری اردوهای خارج از شهر بیشتر از اینها دقت و برنامه و پیش بینی می خواهد، اصرار بر برگزاری اردوهای راهیان نور چه معنای تربیتی دارد؟!
باید پذیرفت که مدتی است اردوی راهیان نور در اذهان عمومی با مقابله ها و ناراحتی هایی همراه شده است. اردویی که قرار بوده به اصول تربیتی میهن پرستی و ایثار و قدردانی از رشادت های شهدا بپردازد امروز از مسیر خود بسیار فاصله گرفته است. بعید نیست اگر آموزش و پرورش و آن دیگر نهادها با همین شیب اصراری که بر برگزاری اردوهای راهیان نور دارند، باقی بمانند تا چند وقت دیگر آمار تلفات جانی اردوها نسبتی همخوان با تعداد شهدای هشت سال دفاع مقدس پیدا کند. در این میان اظهار نظر آن برخی مسئولان آموزش و پرورش که بعد از حادثه دلخراش تصادف اتوبوس اردوی راهیان نور بستان آباد، خود را با داشتن سامانه ی نظارت بر اردوها، از مقصر بودن مبرا می دانند بسیار جای تاسف دارد که هنوز نمی دانند مسئولیت مدیریتی شان در برگزاری اردوهای خارج از شهری تنها به آن سامانه ختم نمی شود .
پیشنهاد می شود برای یک بار هم که شده آموزش و پرورش و مسئولان آن از نقش پشتیبانی دستگاه های دیگر و اجرای برنامه های آنها دست بردارند و قدرت تصمیم گیری و مخالفت خود را ارتقا دهند و به اصول تعلیم و تربیتی خود بپردازد. آموزش و پرورش آن قدر حوزه فعال و توانمند دارد که بتواند با برنامه ریزی شایسته، اهداف اردوی راهیان نور را از جمله آشنایی نسل جوان و نوجوان با فرهنگ دفاع مقدس، معرفی الگو ها و اسطوره های ارزشی دفاع مقدس برای نسل حاضر، تحکیم پیوند ارزشی و فرهنگی نسل جوان دوران دفاع مقدس با نسل جوان امروز، تبیین عزت، عظمت و اقتدار ملت ایران و... است، با بهترین شیوه های تربیتی آموزش دهد و ماندگار سازد.
چه کاری است که با راه انداختن اردوهای جاده ای آن هم در شرایط اقلیمی نامساعد و جاده های خطرناک، این آموزش ها داده شود؟ باورکنیم که اگر اجازه داده شود، آموزش و پرورش به اندازه مکفی ظرفیت عملکردی و کارآمدی برای بستر سازی  و ارتقای فرهنگ میهن پرستی، ایثار و گذشت دارد، دیگر چه نیازی است که دانش آموزان کیلومترها کیلومتر در جاده های نا امن سفر کنند تا به این آموزش ها برسند؟