دین و دلواپسان

با نگاهی به گذشته می توان پی برد که در سراسر تاریخ کشورمان نوعی از دین و پرستش وجود داشته و موجبات آسایش و جنگهای زیادی بوده است. مردمان زیادی در راه دین کشته شده و عده زیادی قربانی شدند. از سنگ نوشته های عهد باستان گرفته تا انقلاب سی سال پیش، همه حاکی از دینداری مردم این سرزمین بوده است. اما باید پذیرفت که فاصله زیادی بین عقاید آن روزی و جامعه امروز ایجاد شده است. عمق نفوذ دین در سی سال پیش به مراتب بیشتر از اعتقادات دینی امروزه جامعه مان بوده است. عده زیادی از جوانانی که در خانه های انقلابی رشد کرده و پدر و مادرهایشان برای دفاع از دین به خیابانها آمدند نسبت به مسائل دینی کم تعهد شده اند؛ گیسوانی که در مقابل کشف حجاب رضاخان خود را در زیر چادر پنهان می کردند امروز خودنمایی کرده و گیسوان پریشان زیباتر به نظر می رسد. امری که نشان از تغییر ارزشها در جامعه ایرانی دارد.
زمان به سرعت سپری شده و تکنولوژی به اتاق خوابها رسیده است. نمی توان ذهن مقایسه گر جوان را سرکوب کرد یا نادیده گرفت. همه مکاتب سعی در گسترش افکار خود دارند و افراد به سمتی گرایش پیدا می کنند که آن را بهتر و جذاب تر ببیند. فراموش کردن گذشته ها و گرایش جوانان به ضد ارزشهای دیروز نشان از بهتر یافتن ارزشهای جدید و از طرف دیگر متزلزل بودن اعتقادات قدیمی دارد. ایمان و اعتقادی که با گردش اطلاعات بلغزد سست و بی بنیان است. با اندکی تامل می توان به بی نتیجه بودن برخی از دروس دینی گنجانده شده در سیستم آموزشی کشور پی برد؛ دروسی که حجم زیادی از برنامه ها را شکل داده ولی ظاهرا نتیجه عملی چندانی نداشته و ممکن است همه آن اعتقادات با یک نرم افزار تلفن همراه به چالش کشیده شود! در حالی که اگر ارزشها بصورت درست در فرد نهادینه شوند و ایمان با آگاهی همراه باشد تکنولوژی های جدید نه تنها مخالف اعتقادات نیست بلکه می تواند در جهت گسترش آن نیز به کار رود؛ در غیر این صورت مسیر مشخص خواهد بود.
باید پذیرفت که زمان حرفهای زیبا، پند و اندرزها و نصیحت ها به پایان رسیده و نبود مثال های عملی ما را از آرمانهای ایده آل دور کرده است. از سویی ندای تلاش جهادی و اقتصادی سر داده می شود و از سوی دیگر اختلاس سه هزار میلیاردی رو می شود؛ پولی که می توانست خانواده های زیادی را نجات بخشد و شاید از هزاران فساد اخلاقی جلوگیری کند. عدالت محور بودن سهل نیست. علی(ع) می فرمایند: هنگام سخن گفتن، حق گسترده ترین چیزهاست و به هنگام انصاف خواهی، تنگ میدان ترین امور است. یعنی سخن گفتن از حق و عدالت آسان و عمل کردن به آن بسیار دشوار است. در حالی که بسیاری از مسئولان کشورمان بخصوص در چند سال گذشته بی پروا از عدالت محور بودن سخن گفته و عده ای نیز به مقایسه حکومت خود با خلافت علی (ع) پرداختند. این در حالی است که همه می دانند برای پیدا کردن شغل، گرفتن وام و حتی نوبت بستری شدن در بیمارستان، رابطه است که حرف اول را می زند نه حق و عدالت! پس نباید انتظار داشت جوان جویای کار هنوز هم حرفهای زیبا را باور کند.
اسلام نیاز به حامی و دلواپس ندارد. اینکه با ایجاد محیط بسته و با اصرار بر سنتهای گذشته بخواهیم به زور مردم را وارد بهشت کنیم، به پیشرفت بشر به دیده پسرفت می نگریم. فراموش نکنیم با ورود دوش های حمام عده ای، دلواپس حوض های آلوده به میکروب شدند. به مخالفت با دوش حمام گروه تشکیل داده و شبانه به حوض های آب کثیف می رفتند تا غسلشان اسلامی باشد! به نظر می رسد عده ای همچنان مسیر دلواپسان آن زمان را بخوبی ادامه می دهند. نمایش هشت ساله دلواپسان اقتداری از ایران را نشان داد که امارات متحده عربی ادعای جزایر تنب کوچک و بزرگ را می کرد و جایگاه بین المللی را نشان داد که ایران به نشست کشورهای حاشیه دریای خزر دعوت نشد.کاش به جای نگرانی برای سانتریفیوژها و ریختن سیمان روی وزیر امور خارجه، کمی هم نگران وضعیت خانواده باشند و به جای مبارزه خیابانی با شال و روسری و برهم زدن کنسرت ها علت ها را ببینند؛ آمار طلاق و ازدواج را بررسی کرده و افزایش بی اخلاقی های جامعه را ریشه یابی کنند. و البته راه حل خود برای افزایش جمعیت، آن هم در صورتی که جوانان قدرت ازدواج ندارند را افشا کنند.
افتخار به دلواپسی و تلاش برای تعیین خط مشی سیاسی برای دولت از طریق حمله به سفارت کشورهای دیگر گویای این است که دلواپسان و حامیانشان درک خود را فراتر از جامعه دانسته، تعهدی نسبت به رعایت قانون نداشته و با روش های دیپلماتیک آشنایی کافی را ندارند. امری که نشان دهنده اقتدارگرایی آنها و توهین به درک و انتخاب مردم و در نهایت زیر پا گذاشتن اصل مردم سالاری است. فراموش نکنیم با اجرای سیاست های دلواپسان سرنوشت پول نفت به دست برخی اشخاص حقیقی افتاد که تلاش کردند میلیاردها تومان از سهم مردم را بربایند؛ و جالب است که اینک دلواپسان دوباره دلتنگ آن سیاست ها شده و سعی دارند سکان هدایت کشور را در دست گیرند
غرب را به فساد اخلاقی متهم کرده در حالی که برخی نسبت به افزایش فساد اخلاقی در جامعه هشدار می دهند. نگاه ایده آل گرا مشکلات جامعه را حل نمی کند. خدا در قرآن، اسلام را به درختی تشبیه کرده که ریشه اش در زمین و شاخه هایش در آسمان است. یعنی با قبول واقعیات زمینی، فرد و جامعه را به کمال برده و به عرش می رساند. اشاره به داستان حضرت لوط در قرآن به معنای قبول واقعیات تلخ جامعه است. راه سعادت ابتدا از قبول واقعیات می گذرد نه انکار آنها. اروپائیان با همه بدی هایشان حداقل ریا ندارند و هستند هر آنچه هستند ولی ما می خواهیم وانمود کنیم بعضی چیزها وجود ندارد! آموزش های جنسی را مردود دانسته و به این ترتیب برخی رابطه جنسی را از فیلم های غیر اخلاقی یاد می گیرند و مسبب اصلی این مسائل عملکرد خودمان است.
بشر در حال پیشرفت است و بی شک استفاده های منفی از تکنولوژی هم وجود دارد. سوال این است که آیا ما الگوی کافی برای مبارزه با فرهنگ های دیگر ارائه داده ایم؟ آیا تحقیق های علمی در مورد فوائد روانی حجاب و تفاوت افراد محجبه و بی حجاب صورت گرفته یا می خواهیم به زور تفکرات قدیمی این پوشش را در فرد ایجاد کنیم؟ اگر غرب با ستاره های ملموس هالیوود جوانان را جذب می کند؛ آیا ما توانسته ایم این کار را برای ایدئولوژی مان انجام داده و آگاهی بخشی کنیم؟ یا تمام توانمان را صرف ایجاد حس ترحم و اشک ریختن برای ائمه کرده ایم؟! از فاطمه (س) چه می دانیم؟ جز اینکه پشت در پهلوی او را شکستند! مگر زینب(س) را نداریم؟ زینبی (س) که ادامه دهنده را حسین(ع) است. درست جایی که وظیفه زینب(س) شروع می شود او را در روضه ها گم می کنیم؛ فقط این را می دانیم که دنبال سر بریده حسین(ع) می گشت همین! به نظر شما مقصر کیست؟ جوانان ما قبل از اینکه تحت تاثیر فرهنگ های بیگانه قرار بگیرند در سیستم اعتقادی خودمان بزرگ می شوند پس بهتر است قبل از متهم کردن دیگران محصول عملکردهای خود را نیز ببینیم.
برخوردهای دوگانه ی ارزشی، در کشوری که ایدئولوژی اش در اولویت قرار دارد ذهن را مشغول می کند. چند سال پیش یک خانم محجبه مصری در آلمان کشته شد؛ نشست های زیادی در مورد اسلام ستیزی در غرب تشکیل شد و مدتها در مورد این حرکت زشت سخن به میان رفت. ولی در ماجرای سین کیانک، دولت چین حداقل یکصد و هشتاد و شش مسلمان را کشت و حکم اعدام عده ای را نیز صادر کرد ولی کوچکترین حرکتی از دلواپسان دیده نشد! مگر آنهایی که در چین کشته شدند مسلمان نبوده و خدای آنها با خدای ما یکی نیست؟! پس دلواپسان دین کجا بودند؟! این سکوت معنادار، جوانان زیادی را در مورد برخوردهای دوگانه ارزشی به فکر وا می دارد و سوالهای زیادی را ایجاد می کند.
نگاهی به تجربه غرب نشان می دهد که تا قرن نوزدهم تقریبا همه فرقه های مسیحیت نه تنها برده داری را تائید می کردند بلکه نافرمانی برده ها از صاحب خویش را نافرمانی در مقابل خدا تلقی کرده و گناه می دانستند. در اعصار میانه، ژاندارک ادعا کرد صدای فرشتگان را شنیده که به او گفتند فرانسه را از دست انگلیسی های غارتگر نجات دهند عده زیادی ندایش را باور داشتند. اما عملکرد های غلط کلیسائیان و برخی مدعیان دین از یک سو و رشد فکری جامعه از سوی دیگر در نهایت سبب شد غربیان کلیسا را از تخت قدرت پایین بکشند و مسیحیت خود را در کلیسا تنها یابد. دانشمندانی چون مارکس، دورکیم و وبر هر سه معتقد بودند که نقش دین در آینده کم رنگ تر هم خواهد شد.
با شکل گیری انقلاب دینی ما در گوشه دیگری از جهان، بسیاری از آنها متحیر شدند ولی فراموش نکنیم عملکردهای غلط می تواند چالش های زیادی برایمان ایجاد کند. حفظ اسلام، اصرار بر سنتهای متحجر گونه نیست بلکه به روز کردن درست آن است. توجه به محتوا و هدف اسلام و برخورد خردمندانه با مسائل بوجود آمده می تواند اسلام را برای همیشه از گزند آسیب دور نگه دارد و از سوی دیگر، برخوردهای غلط و بدون اندیشه نیز ممکن است حکومت کاملا مبتنی بر دین را با چالش های زیادی مواجه کند. فرموش نکنیم برخوردهای برخی دلواپسان نه تنها اسلام را جذاب نمی کند که ممکن است تفکرات ضد مذهبی را نیز قوت بخشد. جوانی که حجابش با برخوردهای تند نکوهش می شود تفکرش در مورد حجاب چه تغییری می کند؟ آیا نگرانی ما فقط پوسته ظاهری دین است؟ هیچ چیز سخت تر و سنگین تر از این نخواهد بود که اسلام نیز همچون مسیحیت به انزوا کشیده شود. می دانیم زینب(س) بزرگوار، علی(ع) قرآن ناطق، حسین(ع) آزاده و فاطمه(س) فاطمه بود ولی شاید جوانی که بدون تلاش برای آگاهی بخشی، متحجرانه و سنتی با او برخورد شود این را تشخیص ندهد و آن وقت است که باز هم باید به تنهایی امام علی(ع) خیره شد و به مظلومیت امام حسین(ع) گریست و این بار این درد سنگین تر خواهد بود؛ اگر، حامیان او، جاهلانه برای دفاع از عدالتش او را به تنهایی کشند.