ظهور علایم جامعه مدرن

از یک طرف متخصصین علم سیاست، نگران عدم مشارکت مردم در عرصه های سیاسی هستند، و از طرف دیگر، طوری فرهنگ سازی شده است که هر کسی که در راه سیاست می انديشد و می نویسد گو اینکه، مرتکب خطای بزرگی شده است. تجربه کشورهای دنیا و همچنین سند عقلی نشان می دهد که مشارکت حداکثری در مسائل جامعه، نه به هدف هوچی گری بلکه برای کمک به رشد و توسعه جامعه، نتایج مثبتی به همراه دارد. مهم ترین نتیجه ای که آگاهی و مشارکت آحاد مردم در جامعه را به دنبال دارد ظهور زمینه حکمرانی خوب است. حکمرانی خوب از ان لحاظ که بزرگترین و بدترین نگرش سیاسی عامیانه که زمینه ساز ترس و انفعال سیاسی است، به حکمرانی پاسخگو تبدیل می شود. در یک حکمرانی خوب هر شهروند بدون هیچگونه احساس منفی و در کمال آرامش از هر مسولی در هر قوه ای سوال خود را بپرسد و یا نسبت به اقدامات انها به انتقاد ( صد البته از نوع سازنده و نه انتقاد به قصد تخریب و انحراف اذهان عمومی) بنویسد. شکی نیست حجم و سرعت گردش اطلاعات و اگاهی روزافزون جامعه و در نتیجه افزایش مشارکت ذهنی، حسی و حتی عملی جامعه به کمک و یاور بزرگی به یک سبستم حکمرانی خواهد بود. این درجه از توسعه یافتگی سیاسی مقدمه ای بر توسعه اقتصادی خواهد بود. بطوریکه مشارکت سیاسی علاوه بر اثار مختلف از قبیل تقویت هویت ملی و تعمیق پیوند سرزمین با شهروند، بازدارنده بسیاری از فعالیت های ناسالم بخصوص در اجزای سیستم حکومت خواهد شد. توسعه شبکه های مجازی و حذف واقعی نقش مکان در انتقال اندیشه ها و تفکرات بر شدت مساله افزوده بطوری که امروزه اثار متعدد انرا در جامعه و بخصوص در مدیریت کشور می توان مشاهده نمود. مصادیق جنجال فیش های حقوقی و املاک شهرداری تهران و سایر اخبار مشابه همگی از طرف شبکه تلگرام یعنی افکار عمومی به صدا و سیما تحمیل شدند. همزمان با توسعه تلگرام و سایر پیام رسانهای اینترنتی و تاثیرگذاری بر افکار و تصمیمات جامعه اعم از مردم و دولت، مساله فرهنگ رفتار مجازی هم نکته بسیار مهمی است که با توجه به ان نباید ابزارهای ارتباط جمعی رو به سمت تضعیف برد. در این خصوص نیز لازم است که با رفتارهای نادرست شبکه های مجازی را با مطالب بیهوده و بی کیفیت بی تاثیر نکنیم. برخی سعی دارند با رفتارهای خاص و هدفمند بهانه را دست عده ای بدهند که دائم برطبل ویژگی‌های منفی شبکه‌های مجازی می‌کوبند این در صورتی که کشورهای پیشرفته بالاترین سرعت انتقال اطلاعات در اینترنت یعنی یک گیگابابت در ثانیه را عملی کرده اند و تجربه تجارت الکترونیک که مورد پذیرش نظام دانشگاهی کشور نیز است، از نمونه بارز نقش مثبت اینترنت در عرصه های اقتصاد است. بدون شک، مدرنیسم و توسعه یافتگی از اعماق اندیشه‌ها شکل می‌گیرد و این تضارب آرا که در تلگرام شکل گرفته و هر زمان مطالب علمی مطرح و یا در بدترین شکل آن دست به دست می شود بعد از تعمیق اندیشه ها وارد مرحله تثبیت و تفهیم مفاهیم می‌شود. به عنوان مثال، شاید در مورد کلانشهرهای کشور و بخصوص تهران به دلیل سرمایه‌گذاری های حجیم و بالطبع رشد نسبی آنها نسبت به سایر کشورهای کشور حجم مطالب اقتصادی و سیاسی چشمگیر است اما شهرهای کوچک و روستاهای کشور با فاصله زیادی به لحاظ شاخص های توسعه یافتگی نسبت به آنها قرار دارد و توسعه ابزارهای ارتباط جمعی علاوه بر گردش آزاد اطلاعات، شکاف طبقاتی در اطلاعات را نیز کاملا از بین برده است که بدون شک، در آینده ای نزدیک با چهره متفاوتی از جامعه مواجه خواهیم بود که در آن محیط‌های کار به جای دیوارهای آجری و گچی، به اصطلاح شیشه ای و شفاف خواهند بود و سیستم نظارتی کشور که می توان گفت در کنترل فسادها کارنامه موفقی نداشته است جای خود را ( نه در شکل بلکه در عمل) به شبکه های مجازی مانند تلگرام خواهند داد، بی عدالتی هایی که در سایه تاریک عدم افشای اطلاعات در برخی موارد در گوشه و کنار کشور به سادگی اتفاق می‌افتاد، با رشد وسایل ارتباط جمعی کمتر خواهد شد و صدای مردم بلاواسط به مقامات ارشد کشور خواهد رسید. شاید نتوان گفت که بهره وری در سایه توسعه همین ابزارها تغییر محسوسی داشته باشد اما شکی نیست که مدیران، نمایندگان، کارمندان، کارفرمایان، معلمان و همه انهایی که به طریقی از ارباب رجوع برخوردارند، در رفتار و گفتار خود بیش از پیش دقت خواهند کرد که مبادا گرفتار طوفان سهمگین شبکه های مجازی شوند. مجموع اتفاقاتی که اشاره شد در نهایت منجر به ارتقاء عقلی جامعه خواهد شد و جامعه ای که دچار رشد آگاهی شود می‌تواند زمینه های رونق اقتصادی خود را هم فراهم سازد و همه اینها نشانه های بارز ظهور جامعه‌ای مدرن تلقی می‌شوند.
*عضو کانون دانش‌آموختگان اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی