تاثیر انتخابات آمریکا بر اقتصاد و سیاست ایران

هر کشوری باید به گونه‌ای برنامه‌هاو سیاست‌های اقتصادی، فرهنگی و سیاسی‌اش تنظیم شود که حداقل تاثیرات را از تحولات بیرونی بپذیرد اما در هر حال چون بازار جهانی و فرهنگ جهانی براساس منطقی حرکت می‌کند لذا دولت‌ها و کشورها در یک مسیر وابستگی متقابل با درجات متفاوتی از میزان وابستگی قرار دارند یعنی هیچ کشوری نیست که بتواند ادعا کند که به سایر کشورها وابستگی ندارد. این دو مساله به نوعی برآیندش همان می‌شود که بتوان تاثیرات آن را بررسی کرد.
اگرچه هنوز زود است بلافاصله پیرامون تبعات انتخابات ریاست جمهوری آمریکا بر روی مناسبات اقتصادی و سیاسی ایران اظهارنظر کرد اما چون هنوز برنامه‌های روشنی از ترامپ و حزب متبوعش در انتخابات ندیدیم و به یک شکل کاملا نمایشی و بیشتر به صورت هیجانی و غیرعلمی برگزار شد و بیشتر مباحث شخصی مطرح بود لذا برنامه‌ها آنطور که باید و شاید اعلام نشد ولی نهایتا آقای ترامپ در سیستم داخلی آمریکا به دلیل آنکه این کشور، کشور سرمایه‌داری است و جهت‌گیری‌های اقتصادی در آن مشخص است می‌توان گفت چندان تغییر عمده‌ای نکند چون نمی‌تواند بلافاصله مسیر اقتصادی آمریکا را تغییر دهد. به هر حال نهادهای اقتصادی ریشه‌دار در آمریکا مثل وال‌استریت، سیستم بانکی، صنعتی، کشاورزی فروش مالی، موقعیت دلار و متغیرهای مختلفی که در آن وجود دارد، به راحتی نمی‌توان این نهادها را دگرگون کرد. اما چون بازار جهانی و اقتصاد به یک وضعیتی درآمد که با هر خبر خوش کمی حالش بهتر می‌شود و با یک خبر بد، تبش بالا می‌رود این در کوتاه مدت روی بازار جهانی تاثیراتی خواهد داشت.
ایران هم پس از برجام در مرحله‌ای قرار دارد که نیازمند جذب سرمایه و همکاری‌های بین‌المللی است و با توجه به موضع‌گیری‌های قبلی ترامپ و این که برنامه‌های روشنی را تعریف نکرده میزان تزلزل در سرمایه‌گذار‌انی که می‌خواستند در بازار ایران حضور داشته باشند در کوتاه مدت بیشتر خواهد شد و چون این شرایط ایجاد خواهد شد ممکن است در کوتاه مدت بازار مالی ایران از لحاظ نرخ تورم مقداری متاثر از پدیده ترامپ باشد اما در بلند مدت ممکن است چندان تاثیرگذار نباشد ولی باید دید که تاثیر آن در کوتاه مدت چقدر است تا بتوان تاثیرات جبران‌پذیری آن را در بلند مدت بررسی کرد. لذا باید دید که تیم اقتصادی و دولتمردان ما تا چه حد این پدیده را پیش‌بینی و تدابیر و راهکارهایی را در مقابل آن اتخاذ کرده‌اند، بنابراین مشخص شدن تدابیر هم در حوزه روابط بین‌الملل و اقتصاد حائز اهمیت است.
مساله برجام و نوع رفتار ترامپ با آن احتمالا به گونه‌ای رقم خواهد خورد که اگر چه ممکن است بخواهد با توافق برجام کنار بیاید ولی چندان مشتاق اجرای برجام و آثار آن نیست.
من بر این باورم که برجام لغو نخواهد شد اما رغبت کم آنها برای اجرای برجام باعث می‌شود در قسمت ایجابی که آمریکا باید فعالیت‌هایی بکند که برای بازار مالی جهان اعتمادسازی شود که دیگر برجام مشکلی در مناسبات بین‌المللی نیست چنانچه چنین اتفاقی نیفتد تاثیرش را بر روی بازار خواهد گذاشت.
اگرچه برجام توافقی است که چند کشور در آن حضور داشته و یک کشور به تنهایی نمی‌تواند آن را بی‌اعتبار کند ولی هیچ کشوری هم نمی‌تواند الزام برای اجرای آن را هم تاکید کند. بنابراین اگر قرار باشد آمریکا منفعل باشد تاثیرات منفی‌اش را برای ما برجای خواهد داشت.
*کارشناس مسائل حقوق بین‌الملل