این بار طرف مظلوم، صدا وسیما بود

دفاع از کارنامه هنری صدا و سیما به سختی نوشتن دفاعیه بر کارنامه سیاسی آن و مستلزم تنزل سلیقه و سواد بسیار در نویسنده است. ساخت سریالهای تلویزیونی دچار فقر شدید هنری به رویه ای معمول در صدا و سیما تبدیل شده است. از جرقه های همچون کارهای مهران مدیری یا آثار مرحوم حاتمی و مورد های استثنایی همچون سریال خوش ساخت و بی بدیل روزی روزگاری اگر بگذریم دیدن سریالهای تلویزیونی سرشار از کلیشه و تصنع به عادتی معمول بدل شده است. موردی که این بار اما به آن می پردازیم اعتراض عجیب و عاری از منطق بعضی از اصناف همچون وکلا و پزشکان به وجود کاراکترهای منفی از صنف آنها در سریال های تلویزیونی است.
باعث تاسف است که درک بنیادی از هنر در برخی افراد جامعه ما گاهی اوقات چنان دچار نقص است که باید این جمله ساده را گوشزد کرد که وجو یک کاراکتر منفی در یک اثر سینمایی یا تلویزیونی از یک صنف به معنای تخطئه تمام آن صنف نیست‌. بر اساس اصول نهادگرایی، بسیار مهم است که هنر بویژه سینما در مورد مشکلات و نواقص اجتماعی آزادانه به بحث بپردازد. بر آیند این بحث ها نیز باعث افزایش آگاهی های اجتماعی خواهد شد. وکلا به وجود شخصیت منفی سریال تنه‍ای لیلا اعتراض نمودند‌، در آمریکا آثار سینمایی بسیاری حاوی نقشی منفی از وکلا ساخته شد و در صدر آن اثر جاودانه وکیل مدافع شیطان با بازی آل پاچینو و کیانو ریویرز بود و البته هنوز هم یکی از پر طرفدار ترین و مورد احترام ترین مشاغل در آن کشور وکالت است. بنده اعتقاد دارم میزان درک و فهم مردم کشور ما هرکز از دیگر ملل کمتر نیست.
مثال بارز دیگری که می توان عنوان کرد وجود بسیار زیاد نقش منفی پلیس در فیلم های های هالیودی است اما بر اساس نظر سنجی نیویورک تایمز یکی از جذاب ترین مشاغل از دید مردم در آن کشور استخدام در اف بی آی است. در واقع بر اساس اصول مدرن تبلیغ و جانمایی عقاید و افکار هنگامی که در طولانی مدت انتقاد از شغل یا صنفی در جامعه ای ممنوع باشد و فرشته نمایی آن به یک رویه معمول بدل گردد، مردم به تعریف و تمجید کلیشه ای و همیشگی از آن واکنش منفی نشان می دهند.
اصل بهترین حمله، یک دفاع بد است در سبنما نیز بسیار رایج است، وقتی یک فیلم سینمایی تصویری انسانی و واقعی و در دسترس از یک شغل نشان می دهد مانند یک پزشک، وکیل یا پلیس در واقع نشان می دهد که این افراد نیز مانند هر کس دیگر انسان هستند و جایز الخطا و ممکن است آدمهای خوب یا بد به هر صنف و شغلی ورود کنند.انکار وجود اشخاص منفی در یک صنف، از دید جامعه نه تنها مثبت نیست بلکه ممکن است به عنوان نشانه ای از ناکارآمدی آن صنف برای پالایش و تصفیه عناصر نامطلوب تعبییر شود.
کوتاه آن که دوران مقدس نمایی و بزک کلیشه ای گذشته است و هر صنفی برای ارتباط موثر تر با اجتماع باید روش ها و راهکار های خود را بر اساس اصول مدرن و گاها پیچیده ای بصری و هنری به روز نمایی کند.