دو کنفرانس در یک هفته برای افغانستان

کشورهائی که نمایندگان یا وزرای خارجه اشان در این دو کنفرانس شرکت کردند از دو جنبه به افغانستان در حاکمیت طالبان نگاه می کنند :

۱- نگاه امنیتی ۲- نگاه سیاسی و اقتصادی 

برای کشورهائی نظیر ترکمنستان و ازبکستان و تاجیکستان موضوع امنیتی حائز اهمیت است و نگرانیشان بیشتر در این مورد است که آیا حکومت طالبان در افغانستان در آینده خطری امنیتی برای کشورشان محسوب می شود و آیا طالبان از تروریست های منطقه حمایت خواهند کرد؟

ولی برای کشورهائی نظیر ایران و روسیه و چین علاوه بر خطر مسائل امنیتی که جنبه منفی حکومت طالبان تلقی می شود و برای این سه کشور مهم است، از این که نفوذ آمریکا و ناتو در این کشور کاهش پیدا کرده و فضا برای فعالیت سیاسی و اقتصادی برای تهران و مسکو و پکن بیشتر از قبل فراهم شده از جنبه های مثبت حکومت طالبان قلمداد می شود .

پاکستان هم نسبتا یک استثناء است و از آنجائی که مسقط الراس طالبان از مدارس علوم دینیه پاکستان است و پاکستان همواره از حامیان طالبان بوده و هست لذا موضوع امنیتی در درجه چندم اهمیت برای اسلام آباد قرار دارد و اسلام آباد بیشتر به جنبه های سیاسی و اقتصادی حکومت طالبان فکر می کند و به افغانستان به عنوان عمق استراتژیک نگاه می اندازد .

کشورهائی که در هر دو کنفرانس شرکت داشتند نشان دادند در حال حاضر حاکمیت طالبان در افغانستان را به عنوان یک واقعیت پذیرفتند ولی لازم می دانند نگرانی هایشان از روابط حکومت طالبانی با همسایگان را در آینده به کابل منتقل کنند و به طالبان گوشزد کنند واقعیت حاکمیت با دوران قبل از رسیدن به قدرت تفاوت دارد و اگر بخواهند روابط با همسایگان و کشورهای منطقه را در چارچوب تفکرات قبلی تنظیم بکنند به بن بست خواهند رسید و لازم است از این بعد به واقعیات بیشتری واقف شوند. تاکید این کشورها بر سهیم کردن اقوام و گروه های غیر طالبانی در حاکمیت و دولت دائم که در آینده قدرت را در این کشور به دست خواهد گرفت بخشی از انتقال این پیام است و طبعا اگر چنین شود انتظار نرمش در روابط طالبان با دیگر کشورها و خارج شدن حکومت طالبانی از یک تهدید امنیتی و ورود به همزیستی مسالمت آمیز با همسایگان دور از انتظار نیست و اگر غیر این باشد طالبان باید بداند در همان گام اول با موانعی مواجه خواهد شد.  

اکثر کشورهای همسایه افغانستان شرکت کننده در دو کنفرانس از این که هژمونی آمریکا و کشورهای غربی در منطقه با چالش جدی روبرو شد به فال نیک می گیرند و از این رو نمی خواهند با انزوا و انفعال افغانستان طالبانی سبب بازگشت کابل به دامن آمریکا و ناتو بشوند . طالبان باید با هوشیاری پیام دو کنفرانس را بگیرد و ضمن برخورد شدید با گروه های تروریستی که امنیت منطقه را دستخوش تهدید قرار می دهند از پیشنهادات کنفرانس های مسکو و تهران استقبال کند . 

علت این که طالبان از دعوت نشدن به کنفرانس تهران ابراز نگرانی نکردند و حتی از تشکیل این کنفرانس اظهار رضایت کردند این است که در مجموع فلسفه تشکیل این دو کنفرانس را به نفع خودشان مورد ارزیابی قرار می دهند .

 در مقابل کشورهائی که در مسکو و تهران جمع شدند این انتظار را دارند که کابل برای اجرای مفاد بیانیه کنفرانسها گامهای مصممی بردارد و گام برداشتن تاکتیکی نباشد و در قالب استراتژی جدید طالبان تعریف و اجرا شود.

نکته دیگری در کنفرانس بدان توجه شده بعد انسانی و بشردوستانه است. افغانستان از جنبه مالی با مشکلاتی مواجه است و فقر و تنگدستی بر زندگی مردم افغانستان سایه افکنده و اگر جامعه جهانی در پی کمک نباشد هزاران انسان تلف خواهند شد. اکنون وقت آن است همه کشورها، اختلافات سیاسی با حاکمیت طالبان را در درجه دوم اهمیت قرار بدهند تا کمک های بشر دوستانه از اهمیت نخست برخوردار شود.