انحصارگرایی محکوم به شکست است

یکی از شگفتیهای این روزها شرکت مردم در قرعه کشی طرح فروش خودرو از دو شرکت بزرگ خودروسازی و آمار نجومی 7.5 میلیونی ثبت نام کنندگان در مقابل تعداد ناچیز 25 هزارخودرو عرضه شده است. در این شرایط بحران و رکود در اقتصاد جهان، یک سفارش چند میلیونی با پرداخت نقدی برای خودروهایی که تولید آن چند دهه قبل در شرکت طراح اولیه آن به پایان رسیده، برای هر شرکت خودروسازی در جهان بیشتر شبیه یک آرزوی دست نیافتنی است. با توجه به بازار انحصاری و حمایت بی دریغ مالی و ارزی دولت در طول چند دهه از این دو شرکت خودروساز، گزارشهای تحقیق و تفحص مجلس نشان داده که این دو شرکت در سال 98 در مجموع رقمی نزدیک به 47 هزار میلیارد تومان زیان انباشته شده دارند که نسبت به سال قبل آن سه برابر شده است.
در گزارش مجلس دلایل مختلفی از جمله دخالت دولت در سیاستها و تصمیم گیریهای شرکتها، تخلفات و قانونگریزی، رانت و فساد، هزینه سازی و افزایش نیروی انسانی مازاد توسط مدیران قبلی را موجب زیان دهی و مشکلات این بنگاههای تولیدی برشمرده اند. با وجود همه این نقیصه ها که مستلزم رفع و اصلاح هستند باید اذعان کرد مسئله اصلی انحصارگرایی است. انحصارگرایی فراگیر که همه حوزه همانند اقتصاد، سیاست و فرهنگ را در برگرفته است.
 در همه جای جهان نظام بازار بر اساس منطق عرضه و تقاضا و رقابت فعالیت میکند و هر تولید کننده ای برای کسب سود و تولید ثروت باید شرایط جدیدی برای رونق فروش محصولات خود پیدا کند. تنوع و نوآوری، تولید کالاهای مرغوب با تسهیلات بیشتر برای جذب مشتری از سیاستهای رایج بازار است. انحصارگرایی در تولید خودرو و سیاسی کردن صنعت خودرو موجب شده مردم ایران نه تنها از مزایای برخوردار بودن از یک خودرو با کیفیت با امکانات رفاهی و فنی بالا برخوردار نیستند بلکه طرح ناقص عرضه خودرو به شیوه  قرعه کشی دردی از بازار پرتلاطم خودرو دوا نمیکند و شروع سوداگری و حواله فروشی دربازار نشان از آن دارد که اینگونه تصمیم گیریها  در جهت اجرای عدالت توزیعی ناکارآمد بوده و محکوم به شکست است.
در حوزه سیاست نیز انحصارگرایی و حمایت از برخی افراد خاص در کسب همه پستهای نظامی، اجرایی و سیاسی یا در اختیارگرفتن بخشی از قوای سه گانه از یک خانواده خاص، یقینا انحرافات و کژتابی هایی را به وجود میآورد. امروزه منشا تخلفات در قوه قضاییه و گزارشها در دادگاه مدیران ارشد این قوه و هزینه هایی که بر مردم و نظام تحمیل شده است از تفکر غالب انحصارگرایی بجای گردش نخبگان است.
در حوزه فرهنگ نیز تفکر انحصارگرایی بر فراگیری دانش فقه در همه زمینها اصرار دارد. تکثرگرایی به محاق رفته و رویه ها و سلوک عرفانی، فلسفی و علمی  منزوی شده اند. قطعا حاکمیت در این حوزه همیشه با مشکلات و مسئله های لاینحل مواجه است.
تکثر، رقابت و شفافیت در پی یکدیگر زنجیره اصلی فرآیند پیشرفت و توسعه بشر در عصر مدرن هستند. برای رهایی مردم و کاستن رنج جامعه باید از بن بست انحصارگرایی خارج شویم.