پررنگ شدن "مرز" و "ناسیونالیسم" در فضای کرونایی

چند دهه است بخاطر گسترش ارتباطات‌ و ابزارهای ارتباطی فضای مجازی مفاهیمی چون "جهانی شدن"(globalization)و "جهان وطنی" مطرح و برجسته شده است. جهانی شدن و جهان‌وطنی یعنی زندگی کردن در فضای جهانی؛ حالا فرقی نمی کند مصرف کننده یا تولید کننده باشی؛ به هر حال به نوعی در این فضای جهانی زندگی می کنی.
تاثیر فضای جهانی در تعبیر "جهانی شدن" و نه "جهانی سازی"(globalism)، مشارکت در زندگی جهانی است و به نوعی مصداق  این گزاره حکیمانه سعدی است که "بنی ادم‌اعضای یک پیکرند". حس مشارکت چه در معنای تاثیرپذیری و چه در معنای تاثیرگذاری و کنشگری، رویکردی مثبت به مسیر و حرکت انسان در حیاتش است.
بحران کرونا از یک طرف نشان ‌داد سرنوشت ابناء بشر به هم وصل است و در راستای جهانی شدن باید قدم برداشت ولی از طرف دیگر نشان داد دولت‌ها می توانند مرزهای ملی خود را پررنگ تر کنند و با نگاهی به خود به شدت محلی عمل کنند. هر چند در بحران کرونا، به قول هابرماس تصمیم گیری در شک و تردید و "ندانستن" انجام می شود اما این‌بحران شکل دهنده به وضعیت خاصی است که نقش دولت ها را برجسته تر می کند.‌ نقش دولت ها فراتر از نقش آفرینی آن ها در  بحران‌هایی چون شورش و ناامنی‌، جنگ، زلزله و‌ سیل است. سیاستگذاری مناسب، استفاده از ظرفیت‌ها، حل دوگانه معیشت و سلامت، تعطیل نشدن زندگی و فعالیت در حوزه عمومی و کم کردن تبعات منفی بحران از جمله نقش هایی است که دولت در گستره عمومی و در فضایی ویترینی و شیشه ای انجام‌ می دهد و این با بروز مشکل انتخاب در نگهداری یا حذف افراد در بیمارستان ها، مسئله سلامت یا چرخیدن چرخ اقتصاد و غیره در بحران کرونا، کارها را سخت تر می کند.
در موقعیت کرونایی و فضای جهانی شدن، همدلی و ارتباطات جهانی و ملی زیاد است: از یک طرف پیگیری فعالانه و در راستای نگاهی معطوف به کنش، اخبار  و تحولات متفاوت این بحران، تلاش در کمک کردن به جاهایی که این بحران، مشکلات بیشتری ایجاد کرده ، انجام می شود و از طرف‌ دیگر‌، همدلی و همراهی داخلی جهت محافظت و مراقبت مردم از یکدیگر در سطح  و عمومی و ملی نیز زیاد‌تر شده‌است.
در موقعیت‌کرونایی اما یک چیز‌به طور جدی در حال برجسته تر شدن است و آن پررنگ شدن "مرز" و ظهور "ناسیونالیسم جدید" است که به نوعی در تقابل با فضای جهانی شدن است.
پررنگ شدن مرز و ظهور ناسیونالیسم جدید بخاطر احتمال کمبود امکانات، مراقبت از ورود عوامل بیرونی آلوده، مسئله حفظ و صیانت ذات است که این بر خلاف مسیر و حرکت جهانی شدن است و این پدیده، مستلزم فراروی از آن یا مدیریت مناسب است.
کنترل مرز و تقویت ناسیونالیسم در فضای کرونایی، با هدف مراقبت از خود است. اما مسئله این ‌است که اولا در فضایی که خیلی از کشورها در تعاملات جهانی هستند  و "استقلال" و "رونق اقتصادی" را در ارتباطات حداکثری می دانند ظهور ایده کنترل مرز و ناسیونالیسم، ما(جامعه ایرانی) را باید به چه چیزهایی متوجه کند که برخی از آنها ذکر می شود:
۱.توجه به مرز و ظهور ناسیونالیسم ناشی از کرونا به معنی عدم ارتباط با جهان نیست و از این موقعیت باید جهت تعامل بیشتر خصوصا در دریافت امکانات و کسب تجربه و انتقال و تعامل متقابل استفاده کرد.
۲.ناسیونالیسم نباید به معنی "قوم گرایی" که مسئله ای عموما سیاسی است، شود؛ هر چند مطالبات متفاوت‌ و از‌جمله مطالبات‌قومی در جامعه ایرانی انباشته شده و تا حد امکان باید با حکمرانی مناسب برآورده شوند.
۳.مسئله مرز و ناسیونالیسم جدید باید به ارتقاء کیفیت حکمرانی در داخل ایران بیانجامد و شهروندان از مزایای آن به طور مشخص بهره مند بشوند و این با مقایسه انواع حکمرانی در زمینه اقدامات و برنامه ها و تهیه امکانات و سیاستگذاری ها حاصل می شود.
۴.کنترل مرز و ناسیونالیسم باید به تقویت "حوزه عمومی" و ارتقاء نظام مراقبت از آن از طریق گسترش "رسانه های متفاوت" منجر شود.
۵.کنترل مرز و ظهور ناسیونالیسم باید به تقویت "مشارکت مردمی" در حوزه مراقبت و نظارت، بهبود فرایند تصمیم گیری و  در کل، ارتقاء "دموکراسی" منجر شود.
۶.به بهانه کنترل مرز و ناسیونالیسم برخی از کشورها می توانند با هم در فضای کرونایی متحد شوند و با ائتلاف و با استفاده از مزیت نسبی یکدیگر، اشکالات و نواقص بوجود آمده را برطرف کنند.
آنچه که معلوم است این است که کرونا، مشکلی است که ما را به خودمان بیشتر متوجه کرده است؛ شاید حس "مراقبت از خود" را افزایش داده ولی از آنجا که مسیر حرکتی جهانی در تعامل و ارتباط بوده ظهور این مشکل و تبعات ناشی از آن باید ما را وادار کند که مناسب تر در مسیر "جهانی شدن" قرار بگیریم و در عین حال سازوکارهای تقویت خود را بهبود ببخشیم که به برخی از آنها هم اشاره شد.