پایان سفر پرماجرای "سایوز "

سفر پرماجرای سایوز ام.اس-۹ با فرود در بیابان‌های پر از برف قزاقستان با موفقیت پایان یافت.
به گزارش ایسنا؛ سفینه فضایی سایوز ام.اس-۹ سرانجام پس از سفر پرماجرا و پردردسر ۱۹۷ روزه در ساعت ۰۵:۰۲ امروز(بوقت گرینویچ) در بیابان‌های پر از برف قزاقستان فرود آمد. مرکز هدایت پرواز از لحظه خداحافظی فضانوردان در ایستگاه فضایی تا دقایقی بعد از فرود، بطور مستقیم و لحظه به لحظه، بازگشت فضانوردان را نشان می‌داد.
پس از نشستن سایوز، اعضای گروه نجات با باز کردن دریچه بالایی ناو، به سراغ فضانوردان رفتند. نخست سرگئی پروکوپیف، فرمانده سفینه را بیرون آوردند. بعد از قرار دادن او روی صندلی مخصوص و معاینه، سراغ سرنا آنیون چنسلور فضانورد آمریکایی رفتند که چند روز قبل گزارش لخته شدن خون در شاهرگش گزارش شده بود. ظاهرا بیرون آوردن او دشوار بود و با زحمت انجام دادند.

گرچه آنیون چنسلور تلاش می‌کرد چهره‌ای خندان از خود نشان دهد اما وضعیت خسته و بهم ریخته او و پروکوپیف از لنز دوربین‌ها پنهان نماند. زمانی که الکساندر گرست را از سفینه بیرون کشیدند که بسیار چالاک دیده می‌شد. چهره پرنشاط گرست و این که اجازه نمی‌داد خیلی کمکش کنند و بگو بخندهایش نشانگر این بود که فضانورد با تجربه سازمان فضایی اروپا بهتر از دو همکارش با مشکلات فرود و حتی سفر بیش از ۶ ماهه در ایستگاه فضایی بین المللی کنار آمده است.

ناو سایوز چگونه به زمین باز می‌گردد
در روز بازگشت و به دنبال خداحافظی با فضانوردانی که باید در ایستگاه بمانند، وارد سایوز شده، لباس‌های مخصوص را که در بخش مداری سایوز می‌پوشند و سپس وارد قسمت فرودی ناو شده و در جایگاه‌های مشخص خود قرار می‌گیرند و دریچه ارتباطی با ایستگاه را می‌بندند.
رئیس مرکز هدایت پرواز به فرمانده سایوز دستور می‌دهد قفل‌های بین ایستگاه و سفینه را آزاد کند. در فاصله سه تا ۴ دقیقه این قفل‌ها بطور کامل باز می‌شوند و دیگر ناو کیهانی هیچ ارتباط فیزیکی با ایستگاه ندارد. جدا شدن سفینه از ایستگاه با استفاده از یک سامانه فنری انجام می‌شود. تا زمانیکه سایوز و ایستگاه به اندازه کافی از هم فاصله نگرفته باشند فضانوردان حق ندارند موتورهای سفینه را روشن کنند چون امکان دارد بدنه بیرونی ایستگاه را آلوده کنند.
بعد از گذشت ۳ دقیقه که سفینه سایوز تقریبا به فاصله ۲۰ متری ایستگاه قرار می‌گیرد، موتور سفینه سایوز ۱۵ ثانیه روشن می‌شوند و این کار تفاوت سرعت را به بیش از ۲ کیلومتر می‌رساند و سایوز به فاصله قابل اطمینان می رسد. در این زمان با آن که سایوز فاصله زیادی از ایستگاه دارد. موتورهای ترمز با هدف کم کردن سرعت سایوز روشن و مسیر سفینه بتدریج تغییر کرده و وارد جو زمین می‌شود.

زمان به کارگیری موتورها بسیار مهم است. اگر موتورها زمان کمتر از حد نیاز روشن شوند، سفینه بعد از برخورد به لایه‌های بیرونی جو، از زمین دور خواهد شد و اگر موتورها زمانی بیش از حد نیاز روشن باشد سرعت بیش از حد لازم کاهش می‌یابد و زاویه ورود زیاد می‌شود. در این صورت ممکن است دمای بدنه سفینه به بیش از حد توانایی لایه‌های ضد حرارتی یعنی ۲ هزار درجه برسد و ناو آتش بگیرد لذا خیلی مهم است که سرعت به ۱۲۰ متر در ثانیه برسد. در این حال سایوز در مسیری حرکت می‌کند سفینه با اطمینان وارد جو شود و فرودی مطمئن داشته باشد. تقریبا ۳۰ دقیقه قبل از نشستن سفینه و در ارتفاع ۱۴۰ کیلومتری، سه قسمت سفینه سایوز  یعنی بخش فرودی، قسمت موتوری و بخش مداری طی چند ثانیه توسط چند چاشنی انفجاری از هم جدا می‌شوند. فقط قسمتی که فضانوردان در آن دارند قطعا به زمین باز می‌گردد و دو بخش دیگر در مسیر حرکت از بین می‌روند.
در مسیر برگشت و به دلیل اصطکاک، بدنه بسیار داغ می‌شود اما عایق‌های روکش بدنه آن را خنثی می‌کنند. سفینه در حال چرخش وارد جو می‌شود و فضانوردان فشار جاذبه را احساس می‌کنند. به تدریح فشار وزنی اضافه می‌شود و فضانوردان چند برابر جاذبه زمین را باید تحمل کنند. بیشترین فشار در حالت معمولی ۴ برابر جاذبه است که در ارتفاع ۳۵ کیلومتری حس می‌گردد.

در فاصله حدود ۹ هزار متری زمین زمانی که سرعت از ۲۸ هزار به ۸۰۰ کیلومتر تقلیل پیدا کرد، دریچه محفظه چتر باز شده و چتر کوچک اولیه که به آن چتر ترمز هم می‌گویند بیرون کشیده می‌شود. بعد از چند دقیقه در فاصله حدود ۸ و نیم هزار کیلومتری، چتر ترمز، چتر اصلی را بیرون می‌کشد که مساحتی معادل ۱۰۰۰ متر مربع دارد و این چتر سرعت را به ۲۲ کیلومتر در ساعت می‌رساند.
در فاصله ۵ هزار متری سپر حفاظتی زیر سفینه و پنجره‌های سفینه جدا و سوخت و اکسیژنی که در سفینه ذخیره شده از بخش زیرین بیرون ریخته می‌شود که در زمان فرود خطر انفجار از بین برود. در این زمان با مکانیسم ویژه‌ای زاویه اتصال چتر با سفینه تغییر پیدا می‌کند تا سفینه تحت زاویه درستی فرود آید. به این ترتیب فضانوردان دقیقا پشت به زمین قرار می‌گیرند و حالت لازم برای فرود نرم را به دست می‌آورند.

زمان فرود فضانورد کاملا باید در قالب صندلی قرار بگیرد. دست‌ها را روی سینه به صورت مشت گره کرده نگه دارد. نباید حرف بزنید چون ممکن است که زبان بین دندان‌ها گیر کند و منتظر فرود به اصطلاح نرم می‌مانند. البته فرود نرم آنطور هم که گفته می‌شود نرم نیست. آن را می‌توان مثل برخورد ماشین کوچک و یک تریلی دانست. همه چیز یک دفعه تکان تکان می‌خورد و بعد آرام می‌شود. بعد فرمانده سفینه گیره‌های اتصال چتر به سفینه را آزاد می‌کند تا چتر جدا شود تا اگر باد شدید باشد سفینه به دنبال چتر کشیده نشود.
در این زمان سرنشینان صداهای گروه نجات را می‌شنوند و مطمئن می‌شوند که ۵ دقیقه دیگر می‌توانند با هوای تازه تنفس کنند و به زودی با خانواده‌های خودشان ملاقات خواهند کرد.